Nieuw Nederlands: C7 Spelling (§ 1-6)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Goedemiddag 2Va!

Wat fijn om jullie weer te zien!

🤥

Gast in de klas!

Vandaag in ons midden:

Mevrouw Van Helvoirt

Pssst 2va:

graag een warm welkom… (applaus)

Gewetensvraagje:

Zijn er nog vragen over C7 Spelling:

leestekens, leenwoorden, 

koppelteken & weglatingsstreepje, tussenletters en 'aan elkaar of los'?

Echt niet?!

Ok, bewijs het dan maar!

Log in bij deze LessonUp en veel succes!

Wat is interpunctie ook alweer?

Interpunctie is het plaatsen van:

punten, komma's, puntkomma's,

dubbele punten, aanhalingstekens,

uitroeptekens en vraagtekens.

Kortom: de leestekens!

Goed, 

dan nu om het 'echie'!

Let op leestekens, maar ook op hoofdletters!

Verbeter de zin: daarom besloot de docent wij gaan dit oefenen mbv lessonup

Verbeter de zin: ook in deze zin gebruik je een komma omdat er een verbindingswoord in de zin staat

Verbeter de zin: is dit een opsomming van mooie grappige lange of korte en moeilijke antwoorden

Verbeter de zin: als komma's tussen persoonsvormen staan begrijp je de zin beter

Verbeter de zin: als jullie hier nog vragen over hebben zei hij tegen de klas dan is dit het moment

Leenwoorden...

Hoe zat dat ook alweer?

Engelse leenwoorden

Een samenstelling schrijf je in het Nederlands

als één woord, maar als het rechter deel van

de samenstelling een Engels voorzetsel is,

plaats je een koppelteken. 

Sommige combinaties worden gezien als een woordgroep. Dan schrijf je die delen los.

Franse leenwoorden

Veel Franse leenwoorden schrijf je in het

Nederlands zonder accenttekens, maar

accenten op de -e blijven wel behouden

als dat nodig is voor de uitspraak.

In een woord dat als echt Frans wordt

aangevoeld, blijven alle accenttekens staan.

Om er even in te komen:
stand-by, back-up, shout-out,
make-up, time-out en all-in

1. alleen make-up is fout geschreven
2. ze zijn allemaal goed geschreven
3. goed: koppelteken bij botsende klinkers
4. enkel standby en backup zijn fout

Wat is goed?

1. déja vu
2. deja vu
3. déjà vu
4. dejà vu

Wat is goed?

1. multiplechoicevraag
2. multiple-choicevraag
3. multiplechoice-vraag
4. multiplechoice vraag

Wat is goed?

1. latenightshow
2. latenight show
3. eightnineshow
4. latenight-show

Wat is goed?

1. derriere
2. dèrriere
3. derrière
4. derriëre

Wat is goed?

1. compactdisk
2. compact disk
3. compact-disk
4. contact risk

Koppelteken

Onoverzichtelijke samenkoppelingen;

Samenstellingen met botsende klinkers;

Bij letters, cijfers, tekens en afkortingen;

Na Sint, St. of sint;

Bij aardrijkskundige namen (of afgeleiden).

In woorden met de voorvoegsels:

adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-,

leerling-, niet-, non- & oud-

Tweede deel samenstelling met hoofdletter;

Samenstellingen van gelijkwaardige woorden;

Engelse leenwoorden met tweede deel voorzetsel.

Goed

Fout

doe-het-zelfzaak

koffieautomaat

pin-code

kandidaatnotaris

adoptie-ouder

vwo-diploma

simkaart

14jarige

A3-formaat

kop en schotel

Goed

Fout

mee-eter

Gouda Noord

's-Heerenberg

bijna-ongeluk

trainercoach

on Nederlands

zwart-witfoto

Noord-Italië

oudleerling

make up

Weglatingsstreepje

Als je een deel van een woord weglaat,

gebruik je een weglatingsstreepje

Let op:

gebruik geen weglatingsstreepje 

als je een heel woord weglaat

Goed

Fout

gemeente- en provinciale politiek

vergeet-mij-niet-je

doorgaand en stadsverkeer

hbo- en mbo-studenten en -docenten

hoge- en lage cijfers

Goed

Fout

basis- en voortgezet onderwijs

keel- , neus- en oorarts

hoofd- en kleine letters

vreemde en bastaardwoorden

Europese en wereldliteratuur

Tussenletters in samenstellingen

Als je twee woorden aan elkaar plakt,

maak je een samenstelling. 

Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: (e)n, e of s.

Uitzonderingen:

Het eerste deel van de samenstelling...

is uniek: zonnestelsel

is geen zelfstandig naamwoord: spinnewiel

versterkt een bijvoeglijk naamwoord: apetrots

heeft geen meervoud: gortepap

heeft zowel -en als -es in meervoud: groentesoep

Beer + goed is

1. berengoed
2. beregoed
3. beer's good
4. beerengoed

Beer + kuil is

1. beerenkuil
2. berekuil
3. beerkuil
4. berenkuil

Gerst + nat is

1. gerstennat
2. gerstnat
3. gerstsnat
4. gerstenat

Gedachte + goed is

1. gedachtengoed
2. gedachtesgoed
3. goed gedacht
4. gedachtegoed

Spin + wiel

1. spinnenwiel
2. spinswiel
3. spinnewiel
4. spinwiel

Spin + web

1. spinnenweb
2. spinsweb
3. spinneweb
4. spinweb

Aan elkaar of los?

Samenstellingen worden in het Nederlands

aan elkaar geschreven. Ze hebben één klemtoon.

De volgende woorden schrijf je aan elkaar:

Samenstellingen van twee of meer woorden;

Woorden gemaakt van

er, hier, daar of waar (plus een voorzetsel);

Getallen met honderd en duizend;

Veel samengestelde werkwoorden;

Veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden

met een deelwoord als tweede deel.

Goed

Fout

vakantiegeld

city bike

rodekool salade

er tussendoor

meenemen

hoog oplopend

achthonderd

hieronder

viool spelen

koffiedrinken

Heeft er vandaag al iemand

tegen jullie gezegd

dat jullie goed bezig zijn?

Ik vind dat jullie goed bezig zijn!

Hoe vonden jullie de les?

😒🙁😐🙂😃

Nu nog vragen?

Huiswerk (online):

Grammatica woordsoorten

Cursus 5 §2 opdracht 1-10