H5 AK CE voorbereiding Herhaling leefomgeving wateroverlast

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wat is het verschil tussen een stroomstelsel en een stroomgebied?

wateroverlast

 Ruimte voor de rivier

Verbind de juiste begrippen met de juiste afbeelding

Lengteprofiel

Middenloop

Benedenloop

Dwarsprofiel

Verbindt de begrippen met de omschrijving

Dwarsdoorsnede van een rivier op een bepaalde plek.

Het gedeelte van een rivier dicht bij de monding.

Het gedeelte van een rivier tussen de bovenloop en de benedenloop.

Het verval van een rivier, gemeten in meters per kilometer.

Het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier.

Doorsnede in de lengterichting van de rivier.

Gebied dat zijn water afvoert via één hoofdrivier met zijn zijrivieren.

Het stelsel van de hoofdrivier en zijn zijrivieren.

De grens tussen twee stroomgebieden.

lengteprofiel

verval

verhang

middenloop

benedenloop

dwarsprofiel

Stroomgebied

Stroomstelsel

Waterscheiding

Wat is het verschil tussen het debiet en het regiem van een rivier?

Begrippen:

-debiet

-regiem

Maas=regenrivier

Rijn=gemengde rivier

Invloed hiervan op regiem?

Dus de afvoer door de Rijn is regelmatiger dan van de Maas

Dus het regiem van de Maas is onregelmatiger.

Kribben in een rivier
zorgen voor ...

1. een betere bevaarbaarheid
2. minder sedimentatie in de vaargeul
3. een snelle afvoer van het water
4. meer Ruimte voor de Rivier

Vertragingstijd

*Regenval 

*Snelheid van waterafvoer naar de rivier (snel/traag).

*Water in de rivier.

*Invloed op de piekafvoer.

Verstedelijking

Verstening/verharding = groter oppervlakte straten, wegen en bebouwing.

-> kortere vertragingstijd en piekafvoer 

absolute zeespiegelstijging

Bodemdaling

Relatieve zeespiegelstijging

verval en verhang

Bij Lobith stroomt de Rijn ons land binnen op +14m NAP.

De Rijn mondt 200 km verder uit in de Noordzee.

Wat is het verval tussen Lobith en de monding?

........... meter

Wat is het verhang in Nederland?

14 m : 200 km = .......... cm per km

Amersfoort aan zee wordt regelmatig gebruikt om de toekomst van Nederland te beschrijven.
Waarom?

Nieuw waterbeleid

Het nieuwe waterbeleid breekt met de traditie van dijkverzwaring, hard pompen en snel lozen. 

Reactie: Ruimte voor de rivier

1. Veiliger rivierengebied
2. aantrekkelijke leefomgeving

Ruimte voor de rivier

Omdenken: rivier krijgt meer ruimte waar het kan om overstromingen te voorkomen waar het niet kan

Ruimte voor de Rivier

Welke maatregelen passen bij het project 'Ruimte voor de Rivier'?

Noodoverloopgebied

Toegewezen gebied waar de rivier in noodsituaties kan overstromen. 
Er zit dan in de winterdijk een verlaging, waardoor het water hier kan wegstromen. 

Nieuw waterbeleid: 

Adaptief watermanagement

De overheid kijkt ver vooruit zodat zij op tijd betaalbare maatregelen kan nemen om zo flexibel in te spelen op nieuwe kansen en nieuwe inzichten.

Nieuw waterbeleid: Uit welke 3 onderdelen bestaat de drietrapsstrategie

Drietrapsstrategie

IJsselmeergebied en Zuidwestelijke Delta

               Deltawerken                                                              Zuiderzeewerken

IJsselmeergebied en Zuidwestelijke Delta

Blijft kwetsbaar gebied door klimaatverandering en bodemdaling.

Grootste gevaar bij combinatie springtij, noordwesterstorm en piekafvoer. 

Springtij is de periode van het getij waarin het verschil tussen hoog- en laagwater het grootst is. Niet alleen het hoogwater is dan hoger dan gemiddeld, het laagwater is dan ook lager dan gemiddeld.

Springtij treedt eens in de ongeveer 15 dagen op en volgt gemiddeld ruim twee etmalen op het moment dat de getijkrachten van de maan en die van de zon dezelfde richting hebben en elkaar maximaal versterken. Dat laatste is het geval wanneer zon, maan en aarde in een rechte lijn staan, dus tijdens nieuwe maan en volle maan. 

Een noordwesterstorm is extra gevaarlijk in Vlaanderen, Nederland en Noord-Duitsland omdat daardoor het water in de Noordzee wordt opgestuwd.

Nationaal: adaptief deltamanagement

Samenwerking Rijkswaterstaat, prvincies, gemeenten en waterschappen in Deltaprogramma:

1. Waterveiligheid
2. Zoet water
3. Ruimtelijke adaptie: lokale situatie
4. Rijn-Maasdelta
5. IJsselmeergebied

Regionaal

Watertoets

-> bij alle bouwplannen

-> drietrapsstrategie

regel: hoe meer versteend, hoe hoger de piekafvoer

Internationaal

Fluviaal schaalniveau

- Intergouvernmentele samenwerking: rijnconferentie 

-ICBR: actieplan hoogwater

1. water vasthouden en bergen -> drietrapsstrategie
2. rivier meer ruimte geven
3. verbetering waarschuwingssystemen