Nederlands Film Festival: Samenspel

• Mediawijsheid
• Burgerschap
• +4
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

Deze filmles is speciaal voor leerlingen uit klas 3 en hoger van het voorgezet onderwijs, ter voorbereiding op het filmblok ‘Samenspel’, van het Nederlands Film Festival. Met deze les maken de leerlingen kennis met alle manieren waarop films verhalen kunnen vertellen, en komen zij hiermee goed voorbereid naar het festival. Tijdens het festival gaan de leerlingen kijken naar vier korte films, waaronder twee fictiefilms, een animatie en een documentaire. Het filmblok ‘Samenspel’, toont verschillende blikken op ‘samenleven’. Want leven in onze maatschappij doen we samen, maar wat samenleven precies betekent kan per situatie of behoefte verschillen. In een maatschappij waarin we het samen moeten zien te rooien, wil je ook een eigen plekje vinden. In deze verzameling korte films komen diverse inzichten over dit thema aan bod. De films die in dit filmblok centraal staan zijn: 'Ma Mère et Moi', 'Buurman Abdi' en ' Korte Kuitspier'. De laatste film wordt niet in deze les behandelt en gaan jullie pas bekijken tijdens het NFF. In deze les leren de leerlingen middels het kijken van enkele korte fragmenten uit de films, en door het maken van de bijbehorende opdrachten en gespreksvormen, meer over de films en de thema’s hieruit. Deze les dient als introductie op het filmblok, voordat de leerlingen naar het festival gaan om de films te bekijken. Op deze manier duiken de leerlingen alvast dieper in de thema’s uit de films, en helpt dit hen om zich goed te verbinden met de inhoud.

Instructies

Deze les bestaat uit 3 verschillende werkvormen die je los van elkaar kunt uitvoeren. Op deze manier kun je de les opdelen en eenvoudig op verschillende momenten opdrachten maken.

- Wil je de leerlingen introduceren met het thema van de film door middel van een actieve opdracht waarin zij naar de filmtrailers uit dit filmblok gaan kijken – doe dan werkvorm 1

- Wil je met de leerlingen dieper in het thema duiken en ingaan op de filmische middelen - doe dan werkvorm 2

- Wil je dat leerlingen zelf aan de slag gaan met een actieve opdracht waarin leerlingen aan de slag gaan met het maken van een eigen animatie   - doe dan werkvorm 3

Opbouw van de les:

De les bestaat uit docenten notities, hierin staan alle vragen, opdrachten en aanvullende informatie, deze vind je in de gele notities bij de slides. Daarnaast vind je in de bijlage een PDF waarin de docentennotities gebundeld zijn. Je kan de PDF erbij houden wanneer je de les geeft. 

In de slides staan knoppen, achter deze knoppen staan vragen en extra informatie voor de leerlingen, deze kan je open klikken. 

Samenspel

Lesinhoud

De korte films uit het filmblok ‘Samenspel’, tonen verschillende inzichten op samenleven: van het als recalcitrante tiener samenleven in een gezin, tot het moeten vluchten uit een onveilige samenleving.

In deze filmles duiken de leerlingen dieper in twee van de vier films uit het filmblok door het bekijken van korte fragmenten, het voeren van gesprekken en het maken van actieve opdrachten.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Extra verdiepingsopdracht

Legenda

In de les staan knoppen die je open kunt klikken. Hierin staan vragen of extra informatie voor de leerlingen. Lees dit aan hen voor.

In de gele notities vind je uitgebreide uitleg over de werkvormen en extra docenteninformatie.

Samenspel

De films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken hebben een overlappend thema, namelijk ‘Samenspel’.Iedere film toont een ander inzicht op het thema ‘samenleven’.

• Waar denken jullie aan bij ‘samenleven’?

• Met wie leef je allemaal samen?

• Hoe zorg je ervoor dat je goed samen kunt leven met anderen?

• Wat vinden jullie belangrijke elementen als het gaat om samenleven?
  

Werkvorm 1: Wat is samenleven? 

De volgende vragen dienen ter introductie op thema van het filmblok, voordat de leerlingen naar fragmenten uit de films gaan kijken.

• De films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken hebben een overlappend thema, namelijk ‘Samenspel’.Iedere film toont een ander inzicht op het thema ‘samenleven’.
• Waar denken jullie aan bij ‘samenleven’?
• Met wie leef je allemaal samen?
• Hoe zorg je ervoor dat je goed samen kunt leven met anderen?
• Wat vinden jullie belangrijke elementen als het gaat om samenleven?

Ga naar de volgende slide om samen met de leerlingen in gesprek te gaan over het onderwerp ‘samenleven’.

Werkvorm 1: Wat is samenleven? 

Voor deze opdracht gaan jullie twee filmtrailers bekijken. Vergelijk de trailers vervolgens met elkaar door middel van de vragen op de volgende slide. 

Stap 1: Bekijk samen met de leerlingen de trailer van de film Ma Mère et Moi.

Stap 2: Bekijk daarna samen met de leerlingen de trailer van Buurman Abdi op de volgende slide. 

Werkvorm 1: Wat is samenleven? 

Ga naar de volgende slide om verder te gaan met de opdracht. 

Trailer Ma Mère et Moi & Buurman Abdi

• Waar denken jullie dat deze films over gaan?

• Hoe zien jullie het thema ‘samenleven’ terug in de trailers?

• Wat zijn naast 'samenleven' de belangrijke thema's in deze films?
  

Vergelijk de filmtrailers

• In welke trailer komt het thema ‘samenleven’ het duidelijkst naar voren? Waardoor komt dat?
  
• Welke emoties worden opgeroepen door de trailers? Zijn deze emoties vergelijkbaar of verschillend?
  
• Hoe wordt de verhaallijn in de trailers gepresenteerd? Is de spanningsopbouw duidelijk? Vergelijk de verhaallijn van beide trailers.
  
• Beschrijf het filmtype van de trailers. Zijn er specifieke filmtechnieken die opvallen? Lijken deze op elkaar?
  
• Welke boodschap wil elke trailer overbrengen? Vergelijk de hoofdboodschap of thema's uit beide trailers.
  

Werkvorm 1: Wat is samenleven? 

De leerlingen hebben zojuist gekeken naar de trailer van de films Ma Mère et Moi en Buurman Abdi.

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• Waar denken jullie dat deze films over gaan?
• Hoe zien jullie het thema ‘samenleven’ terug in de trailers?
• Wat zijn naast 'samenleven' de belangrijke thema's in deze films?

De leerlingen gaan de twee filmtrailers met elkaar vergelijken. Stel de volgende vragen om de leerlingen op weg te helpen:

• In welke trailer komt het thema ‘samenleven’ het duidelijkst naar voren? Waardoor komt dat?
• Welke emoties worden opgeroepen door de trailers? Zijn deze emoties vergelijkbaar of verschillend?
• Hoe wordt de verhaallijn in de trailers gepresenteerd? Is de spanningsopbouw duidelijk? Vergelijk de verhaallijn van beide trailers.
• Beschrijf het filmtype van de trailers. Zijn er specifieke filmtechnieken die opvallen? Lijken deze op elkaar?
• Welke boodschap wil elke trailer overbrengen? Vergelijk de hoofdboodschap of thema's uit beide trailers.

Werkvorm 2: Ma Mère et Moi & Buurman Abdi

In deze opdracht gaan de leerlingen in op de verschillende thema’s uit het filmblok door te kijken naar twee fragmenten uit de films. Vervolgens gaan zij aan de slag met een opdracht over stellingen.

Stap 1: Bekijk samen met de leerlingen het fragment uit Ma Mère et Moi.

Stap 2: Bekijk samen met de leerlingen het fragment uit Buurman Abdi op de volgende slide.

Werkvorm 2: Ma Mère et Moi en Buurman Abdi

Stap 1: Bekijk het fragment uit Buurman Abdi.

Stap 2: Ga naar de volgende slide om verder te gaan met de opdracht. 

Thema's

• Waar gingen beide fragmenten over? Beschrijf kort waar de films volgens jullie over gaan.

• Wat zijn de belangrijkste thema's uit de twee films? Waarom denk je dat?
  

Werkvorm 2: Ma Mère et Moi en Buurman Abdi

Jullie hebben zojuist een fragment uit Ma Mère et Moi en Buurman Abdi gekeken.

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• Waar gingen beide fragmenten over? Beschrijf kort waar de films volgens jullie over gaan.
• Wat zijn de belangrijkste thema's uit de twee films? Waarom denk je dat?

Eens/Oneens

De volgende vijf stellingen gaan over de twee fragmenten uit Ma Mère et Moi en Buurman Abdi. Bespreek de stellingen klassikaal, bij 'eens' ga je staan, bij 'oneens' blijf je zitten. Beargumenteer waarom jij dit vindt. 

Stelling 1

Ik vind de manier waarop de personages in "Ma Mère t Moi" met elkaar omgaan een goed voorbeeld van hoe je met elkaar samen moet leven.

Stelling 2

Het fragment uit Ma Mère et Moi heeft mij aan het denken gezet hoe ik mij verhoud tot mijn familie of naasten. 

Stelling 3

Ik ben het eens met wat Buurman Abdi zegt over dat wanneer anderen jou als slecht zien, je jezelf ook slecht gaat gedragen. 

Stelling 4

Ik kan me voorstellen dat het traumatisch is om niet met je gezin samen in één land op te groeien. 

Stelling 5

Ik begrijp dat Buurman Abdi door alles wat hij heeft meegemaakt niet zomaar mensen wil vertrouwen. 

Werkvorm 2: Ma Mère et Moi en Buurman Abdi

Stellingen-opdracht

In deze opdracht krijgen de leerlingen een aantal stellingen over de twee fragmenten die zij zojuist bekeken hebben. Ze kunnen kiezen of zij het met de stellingen eens of oneens zijn. Bij ‘eens’ ga je staan, bij ‘oneens’ blijf je zitten.

Zorg dat er tijdens de opdracht ruimte is voor een gesprek, vraag de leerlingen om hun keuze te beargumenteren.

Bespreek de volgende stellingen één voor één:

Stelling 1: Ik vind de manier waarop de personages in Ma Mère et Moi met elkaar omgaan een goed voorbeeld van hoe je met elkaar samen moet leven.

Stelling 2: Het fragment uit Ma Mère et Moi heeft mij aan het denken gezet hoe ik mij verhoud tot mijn familie of naasten.

Stelling 3: Ik ben het eens met wat buurman Abdi zegt. Dat wanneer anderen jou als slecht zien, je je ook slecht gaat gedragen.

Stelling 4: Ik kan me voorstellen dat het traumatisch is om niet met je gezin samen in één land op te groeien.

Stelling 5: Ik begrijp dat buurman Abdi niet zomaar mensen wil vertrouwen, door alles wat hij heeft meegemaakt.

Werkvorm 3: Buurman Abdi 

Voor deze opdracht bekijken de leerlingen een tweede fragment uit Buurman Abdi. Vervolgens onderzoeken zij welk type film het is en welke verschillende filmtechnieken er zijn gebruikt.

Stap 1: Bekijk samen met de leerlingen het fragment uit Buurman Abdi.

Stap 2: Ga daarna naar de volgende slide om verder te gaan met de opdracht.

Fragment Buurman Abdi

• Wat valt je op aan de vorm waarop deze film gemaakt is? 

• Welke filmsoorten zag je allemaal in dit fragment?

• Waarom denk je dat de filmmaker ervoor heeft gekozen om deze filmtechnieken te combineren?

• Wat voor effect hebben deze verschillende fictieve elementen en filmtechnieken op jou als kijker?
  

Filmtype Buurman Abdi

Buurman Abdi is een documentaire die op een unieke manier gebruikmaakt van animaties, maquettes en greenscreens om gebeurtenissen te illustreren die voor de filmmaker niet fysiek mogelijk waren om in het echt te filmen. 

Door middel van animaties en fictie-elementen komt het verhaal van Abdi tot leven en wordt het visueel weergegeven. Deze technieken stellen de filmmaker in staat om complexe situaties, dromen of herinneringen van Abdi te verbeelden, wat anders misschien lastig of onmogelijk zou zijn geweest om te filmen.

Werkvorm 3: Buurman Abdi

Bespreek na het kijken van het fragment de volgende vragen klassikaal: 

• Wat valt je op aan de vorm waarop deze film gemaakt is? 
• Welke filmsoorten zag je allemaal in dit fragment?

Mogelijk antwoord: documentaire, animaties, live-action beelden, fictieve elementen, greenscreens, maquettes.

• Waarom denk je dat de filmmaker ervoor heeft gekozen om deze filmtechnieken te combineren?

Mogelijk antwoord: Omdat de filmmaker niet de middelen heeft om deze beelden echt te filmen in Somalië. Door middel van de maquette en het green screen wordt het toch mogelijk om het verhaal tot leven te brengen. 

• Wat voor effect hebben deze verschillende fictieve elementen en filmtechnieken op jou als kijker?

Extra opdracht: je eigen animatie in Buurman Abdi

In drietallen maak je een korte stop-motion animatie, die in de film Buurman Abdi opgenomen zou kunnen worden. Je bedenkt een kort en eenvoudig verhaal wat vervolg van de film uit zou kunnen beelden. 
Bijvoorbeeld een vervolg actie van het personage uit de film of een gebeurtenis die het personage te wachten staat. 

Werkvorm 3: Buurman Abdi

Extra opdracht: je eigen animatie in Buurman Abdi

In deze opdracht gaan de leerlingen aan de slag met het maken van hun eigen animatie, door middel van een stop-motionvideo.

Benodigdheden:

• Papier
• Potloden of kleurpotloden
• Een smartphone of tablet met een camera
• Stop-motionanimatie-app (bijvoorbeeld "Stop Motion Studio" voor iOS/Android)

Stap 1: Leg aan de leerlingen uit dat ze een korte stop-motionanimatie gaan maken die in een film kan worden opgenomen. Verdeel de klas in groepjes van 3 of 4 leerlingen.

Stap 2: Vraag de leerlingen om een kort en eenvoudig verhaal te bedenken dat betrekking heeft op de film Buurman Abdi. Ze kunnen bijvoorbeeld een vervolgactie voor het personage uit de film bedenken.

Stap 3: Laat de leerlingen op papier de personages en voorwerpen tekenen die ze in hun animatie willen gebruiken. Knip de tekeningen uit om ze als losse objecten te kunnen gebruiken.

Stap 4: De leerlingen downloaden de gratis "Stop Motion Studio"-app op hun smartphone of tablet. In de app maken ze een nieuw project en kiezen ze voor de optie "Foto's maken". Daarna plaatsen ze hun smartphone of tablet op een stabiele ondergrond, zodat de camera niet beweegt.

Stap 5: Laat de leerlingen beginnen met het animeren van hun verhaal. Ze verplaatsen de personages en voorwerpen stap voor stap en maken na elke kleine beweging een foto met behulp van de app.

Stap 6: Nadat ze alle foto's hebben gemaakt, kan je de animatie in de app bekijken.

Afsluiting: Laat hen de animatie opslaan en bekijk de resultaten in de klas.

Leer meer met het NFF

Door het bekijken van de fragmenten en het uitvoeren van de opdrachten, hebben jullie alvast kennisgemaakt met de films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan bekijken.  

Meer doen met filmeducatie in de klas? 

Wil je op de hoogte gehouden worden over het educatieprogramma van het NFF, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief!

Neem ook eens een kijkje in het lesmateriaal van het NFF, voor meer filmlessen in de klas. 

Alvast heel veel plezier op het Nederlands Film Festival, en tot dan!