Taalverzorging - Hoofdletters & Interpunctie - basis

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdletters & interpunctie

Wanneer gebruik je hoofdletters?

Hoofdletters

1. Begin van de zin 

UITZONDERING: cijfer of symbool aan het begin -> geen hoofdletter. 

Hoofdletters

  2. Voor- en achternaam 

LET OP: 

Hilde Dorsman

Dirk van Putten

Meneer Van Putten

Hoofdletters

  3. Namen van bedrijven/organisaties/merken

Apple

Samsung

Coca-Cola

de Tweede Kamer

Hoofdletters

4. Aardrijkskundige namen (plaatsen, landen, steden)

Ameland

Duitsland

Franse kaas

LET OP: niet bij seizoenen, windrichtingen, dagen, maanden

Hoofdletters

5. Bekende afkortingen 

UWV

PVV

NB

ANWB

Hoofdletters

6. Feestdagen & historische gebeurtenissen

Kerstmis

Pasen

kerstvakantie

paasvakantie 

Welke leestekens ken je al?

Waarom gebruiken we leestekens?

Leestekens

. ? ! , : ; "

We gebruiken interpunctie om een tekst leesbaar te maken.

 

hallo hoe gaat het met jou goed en met jou met mij gaat het ook goed op welke dag zullen we afspreken of hebben we al een afspraak 

Punt (.)

Een punt gebruik je aan het eind van een zin.

• Mijn naam is Ellen.
• Gisteren heb ik pizza gegeten.
• Morgen moet ik weer werken.
  
  
• Ook gebruik je een punt bij afkortingen.
• M.v.g.

Vraagteken (?)

Een vraagteken gebruik je aan het eind van een vraagzin:

• Hoe gaat het met jou?
• Ga jij morgen naar de les?
• Waarom drink jij geen koffie?

Uitroepteken (!)

Een uitroepteken gebruik je na een uitroep of bevel:

• Houd op!
• Doe die deur dicht!
• Schop de bal!

Komma (,)

De komma geeft een leespauze aan.

•  De komma gebruik je voor een voegwoord (maar, want, voordat) LET OP: niet voor 'en'! 
• - Ik weet het niet zeker, maar ik denk het wel.
  
  
• De komma gebruik je tussen twee persoonsvormen.
• - Nu ik er langer over nadenk, vind ik het geen gek idee.

Komma (,)

• Na een aanhef of slotgroet
• Geachte, 
• Groetjes,

• Tussen bijvoeglijk naamwoorden
• Oma had een mooie, oude, bruine kledingkast.
  
  
• Betekenis veranderen van een zin
• Pas op Klaas! - Pas op, Klaas!

Dubbele punt (:)

De dubbele punt wordt gebruikt voor een opsomming, citaat of toelichting:

• De dag begint altijd met een heel ritueel: opstaan, douchen, aankleden, ontbijten en naar school.
• De student vroeg: 'Mevrouw, mag ik even naar het toilet?'
• Ik ga niet: ik heb wat beters te doen.

Puntkomma (;)

De puntkomma maakt duidelijk dat de zin ervoor en erna veel met elkaar te maken hebben.

• We hebben een geweldige vakantie gehad; vooral het wandelen was leuk.
• Iedereen is welkom; toch hoop ik dat niet iedereen komt.
  
  
• LET OP: een puntkomma kan worden vervangen door een punt, maar niet door een komma.

Voorbeeldzinnen

Dubbele punt:

• Er zijn twee opties: het gaat door of het gaat niet door.
• Denk aan de volgende spullen: een warme trui, sokken en een muts.

Puntkomma:

• We stonden vroeg op; we hadden nog een lange reis voor de boeg.
• Ik houd niet van zwemmen; toch neem ik een zwembroek mee.

Welke zin is goed?

1. We hebben een mooie zomer gehad, vooral augustus was heerlijk zonnig.
2. We hebben een mooie zomer gehad; vooral augustus was heerlijk zonnig.
3. We hebben een mooie zomer gehad: vooral augustus was heerlijk zonnig.

Aanhalingsteken (')

Een aanhalingsteken wordt gebruikt bij een citaat en om een woord op te laten vallen.

• Nico vroeg: 'Heb je al gekookt?'
• Een hond met korte poten wordt een 'corgi' genoemd. 

Terugblik

Lesdoelen:

- Je weet waarom interpunctie belangrijk is

- Je weet welke soorten leestekens er zijn

- Je weet hoe je de leestekens moet gebruiken