3.1 Zintuigen en prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

3.1 Zintuigen en prikkels

Leerdoelen

• Je kunt de zintuigen in je lichaam benoemen en uitleggen welke prikkel ieder zintuig opvangt.
• Je kunt uitleggen hoe je lichaam op prikkels reageert.
• Je kunt delen van het zenuwstelsel benoemen.
• Je kunt uitleggen hoe impulsen van zintuigen en hersenen door je lichaam gaan.
• Je kunt uitleggen hoe hersenen impulsen van zintuigen verwerken.

Een prikkel is informatie uit je omgeving. Je zintuigen vangen die prikkels op. Na een prikkel volgt er meestal een 'reactie'.

Bron 1 Zintuigen en prikkels

Bron 2 De zintuigen in de huid

Tast: vorm, structuur 

Koude: <37 graden Celsius

Warmte: >37 graden Celsius

Pijn: schade, ontstekingsstoffen

Het verwerken van prikkels

Zenuwstelsel: hersenen, ruggenmerg en zenuwen (bron 4)

• Centraal zenuwstelsel: hersenen (grote, kleine en hersenstam) en ruggenmerg
• Perifeer zenuwstelsel: zenuwen

Het verwerken van prikkels

1. Prikkel
2. Zintuig (prikkel -> impuls)
3. Impulsen via zenuwen naar
4. Centraal zenuwstelsel: ruggenmerg -> hersenen = bewust zijn en waarnemen
5. Impulsen via zenuwen naar
6. Spieren = reactie

Zenuwcellen

Zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen: zintuig -> hersenen/ruggenmerg

• Cellichaam ligt buiten ruggenmerg

Schakelzenuwcellen: binnen hersenen en ruggenmerg

Bewegingszenuwcellen: hersenen/ruggenmerg -> spieren of klieren

• Cellichaam ligt binnen ruggenmerg

Samenvattend

Stap voor stap

1. Geurprikkel -> reukzintuig 
2. Impulsen via gevoelszenuwen
3. Ruggenmerg = schakelcellen -> hersenstam -> hersenen
4. Hersenen = bewustwording
5. Via schakelcellen naar einde ruggenmerg
6. Impulsen via bewegingszenuwen
7. Spier = reactie

Gedrag = alle reacties op prikkels samen (gestuurd vanuit je hersenen)

Hersenen

Grote hersenen

• Hersenschors
• Bewustwording en bewuste reacties

Kleine hersenen

• Coördinatie en evenwicht

Hersenstam

• Verbindt grote/kleine hersenen met ruggenmerg
• Onbewuste levensprocessen en reflexen

Gedrag = alle reacties op prikkels samen (gestuurd vanuit je hersenen)

Leerdoelen behaald??

• Je kunt de zintuigen in je lichaam benoemen en uitleggen welke prikkel ieder zintuig opvangt.
  
• Je kunt uitleggen hoe je lichaam op prikkels reageert.
  
• Je kunt delen van het zenuwstelsel benoemen.
  
• Je kunt uitleggen hoe impulsen van zintuigen en hersenen door je lichaam gaan.
  
• Je kunt uitleggen hoe hersenen impulsen van zintuigen verwerken.

Huiswerk 3.1 (ma 2 juni)

Aantekeningen 3.1 afmaken (zie lesson up).

Bestudeer blz. 133 t/m 140.

Maken + nakijken opdr. 3 t/m 16.