2T 5.3 Lezen - alle lesstof, opdrachten 3-14a

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat leer je nou in paragraaf 5.3 Lezen?

- Tekststructuren (4) herkennen

- hoofdzaken onderscheiden

- Beknopte en schematische samenvatting maken

Pecha Kucha?

Pecha kucha

Bepaal snel het onderwerp met verkennend lezen.
Hoe doe je dat?

1. Lees de titel, eerste en laatste alinea, vetgedrukte woorden, afbeeldingen en de bron.
2. Je wilt alles weten . Lees zin voor zin.
3. Je bekijkt de tekst zeer kritisch. Is de schrijver of de bron wel betrouwbaar?
4. Je zoekt snel een antwoord op een vraag in de tekst.

Welke soort zinnen helpen jou om de hoofdzaken in een tekst te vinden?

1. bijzinnen
2. hoofdzinnen
3. kernzinnen
4. onzinnen

Bij welke twee schoolvakken is een samenvatting maken een goed hulpmiddel bij het leren?

Aan een zelfgemaakte samenvatting heb je meer dan aan een die al gemaakt is.

Ja

Nee

De beknopte samenvatting

- Hoofdzaken samenvatten: onderwerp, deelonderwerpen

- Hele zinnen schrijven.

- Signaalwoorden en verwijswoorden gebruiken voor een leesbaar tekstverband tussen zinnen en alinea's.

- Maak gebruik van de vaste tekststructuur. 

De tekststructuur zoeken

Leesteksten hebben vaak een bepaalde structuur of opbouw.

Voor het maken van een beknopte samenvatting zoek je naar die structuur.

Ken je er vier?

Wat doe je als er geen tekststructuur is?

Vier vaste tekststructuren

1. Verklaringsstructuur

2. Voor- en nadelenstructuur

3. Probleem-oplossingsstructuur

4. Conclusie-argumentenstructuur

Is er geen vaste tekststructuur? 

Bepaal het onderwerp en wat over de deelonderwerpen gezegd wordt.

1.  Verklaringsstructuur

Inleiding = beschrijving verschijnsel

Kern        = redenen, oorzaken en verklaringen

slot          =  beste verklaring, samenvatting

Bijvoorbeeld: graancirkels, broeikaseffect

2. Voor- en nadelenstructuur

Inleiding =  Product of dienst beoordelen

Kern        =  voordelen en nadelen met voorbeelden

Slot         =  conclusie

Bijvoorbeeld: linkshandigheid, een nieuw dieet

3. Probleem – oplossingsstructuur

Inleiding        =  probleem

Middenstuk   =  oorzaken en gevolgen

Slot                =  de beste oplossing

Bijvoorbeeld: voetbalgeweld, klimaatcrisis

4. Conclusie-argumentenstructuur

Inleiding =  standpunt of stelling

Kern        =  argumenten voor en tegen

Slot         =  conclusie

Bijvoorbeeld: 

Alle bedreigde dieren moeten gekloond worden. 

Insta moet likes verbergen.

Wat doe je als een tekst geen vaste structuur heeft?

1. Wat is het onderwerp en wat zijn de deelonderwerpen? --> hoofdzaken

2. Wat wordt over de deelonderwerpen gezegd?

De schematische samenvatting is een handig hulpmiddel bij leren en te controleren of je de tekst snapt. Doe je dit wel eens?

- Onderwerp, deelonderwerpen, hoofdzaken

- Steekwoorden

- Tekstverbanden: pijlen, lijnen, tekens

- Opsomming: tekens, letters, cijfers

Mindmappenmindmap

Is regenwater schoon?

De volgende tekst gaat over mieren.
Waarom staan mieren niet in de file?

Miljardairs maken de ruimtevaart goedkoper. 

Kan je leven op Mars?

Wat?	§ 5.3 Lezen: Maak opdrachten 3bde, 5, 6abcd, 7, 8a, 10bc, 11, 12, 13a
Ho e?	Zelf stil of samen fluisteren
Hulp?	Boek, zelf opzoeken, klasgenoot, docent
Resultaat?	Volgende les bespreken
Leerdoel?	Vier vaste tekststructuren herkennen, hoofdzaken bepalen, beknopte en schematische samenvatting
Klaar?	Daltontaken aftekenen, lezen

Wat doe je als een tekst geen vaste structuur heeft?

1. Dan is het altijd een probleem-oplossingsstructuur.
2. Ik heb een blackout.
3. Kijk naar het onderwerp, deelonderwerpen en de hoofdgedachte/
4. Kijk naar de titel, tussenkopjes en de bron.

Welke tekststructuur herken je in deze tekst?

Hoe ging het in de klas?

Wat weet je nu?

Wat weet je nu?

4 Tekststructuren 

Beknopte samenvatting schrijven

Einde van de les