4 Vwo Natuurlijke klimaatverandering par 2.7+2.8

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H2. Aarde: klimaat

Actualtiteitsprincipe

• Het heden is de sleutel voor het verleden
• Inzicht  platentektoniek, ontwikkeling leven en natuurlijke klimaatveranderingen in het verleden

Paleoklimaat

• Info tijdens laatste 2,6 miljoen jaar uit:
• Diepzeesedimenten
• Landijs
• Stuifmeelkorrels
• Koralen
• Jaarringen

Wat is een positief terugkoppelingsmechanisme dat invloed heeft op het versterkte broeikaseffect? (1p)

1. Groei van de ijskap.
2. Uitstoot van CO2 door de mens.
3. Afremmen van de diepzeepomp.
4. Algengroei in de oceanen.

Wat bedoelen we met het actualiteitsprincipe?

Natuurlijke klimaatverandering: oorzaken

Terugkoppelings mechanisme

Terugkoppelingen

Voorbeeld

Positieve terugkoppeling: smeltende ijskappen

Waarom positieve terugkoppeling?

Omdat het zichzelf versterkt

Negatieve terugkoppeling:

de oorspronkelijke verandering wordt door dit proces tegengewerkt

1. Hogere temperatuur

2. meer verdamping

3. meer wolken (=meer weerkaatsing zonlicht)

4. Lagere zomertemperatuur

Positieve of negatieve terugkoppeling?

NEGATIEVE TERUGKOPPELING, het verzwakt zichzelf

Terugkoppelings mechanisme

Uitleg

• Voorbeeld positieve terugkoppeling: opwarming van de aarde leidt tot het afsmelten van Groenland --> grote hoeveelheden zoet water in Atlantische Oceaan --> er wordt meer warmte opgenomen door dit water --> het afsmelten wordt versterkt --> proces van de opwarming van de aarde wordt versterkt

• Voorbeeld negatieve terugkoppeling: opwarming van de aarde leidt tot het afsmelten van Groenland --> grote hoeveelheden zoet water in Atlantische Oceaan --> water wordt minder zout en lichter, zakt niet meer naar oceaanbodem --> dieptepomp stagneert en Golfstroom wordt minder sterk / stopt --> verstoring van het Atlantisch circulatiesysteem; NW-Europa krijgt geen aanvoer van warm water meer --> klimaat koelt af / ijstijd mogelijk
  

Terugkoppelingen:

 klimaatverandering versnelt of vertraagt zichzelf

• Een positieve terugkoppeling is een terugkoppeling die de opwarming van de aarde versnelt. 
• Een  negatieve terugkoppelingen vertraagt de opwarming van de aarde, ze werken als een soort buffer.

 

• Kalksteen bevat koolstofdioxide
• Bij hogere temperaturen wordt er meer kalksteen gevormd
• Door de vorming van kalksteen is er minder CO2 in de lucht
• Hierdoor neemt het broeikaseffect af
• Dat leidt tot lagere temperaturen

Positieve of negatieve terugkoppeling?

NEGATIEVE TERUGKOPPELING, het verzwakt zichzelf

Voorbeeld

Een grotere ijskap leidt tot een hoger albedo

1. Er wordt meer zonlicht teruggekaatst
2. Het wordt kouder op aarde.
3. De ijslap wordt groter.

Positieve of negatieve terugkoppeling?

POSITIEVE TERUGKOPPELING, het versterkt zichzelf

Tips bij de voorbereiding op je toets

1. Bekijk de opdrachten uit het boek (nog eens). Kan je de vragen nu ook zonder het boek te lezen beantwoorden? 
2. Bekijk ALLE plaatjes en grafieken. Begrijp je waar de afbeelding over gaat? Welke toetsvraag zou jij erbij stellen?
3. Maak de examentrainingen en zelftoetsen (uit je hoofd)

ZIE CLASSROOM