5.1 genotype en fenotype met video waar je dna vandaan komt

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Erfelijkheid en evolutie

basisstof 1 Genotype en fenotype

Leerdoelen

Je leert het verschil tussen fenotype en genotype

Je kent de factoren die fenotype en genotype bepalen

fenotype

• Het fenotype is het uiterlijk van een organisme
  
• Veel van die uiterlijke kenmerken heb je geërfd van je ouders, maar je kunt je fenotype ook zelf aanpassen.
  
• Deze aanpassingen kun je niet doorgeven aan je nakomelingen.
  

genotype

• In élke cel van je lichaam staat informatie voor ál je erfelijke eigenschappen.
  
• Een stukje DNA waar informatie staat over 1 bepaalde eigenschap heet een ''gen''.
  
• Mensen hebben in elke lichaamscel 46 chromosomen.
  

genotype en fenotype

gen: erfelijke informatie

fenotype: uiterlijk

voorbeelden?

Opbouw van een cel

DNA

• DNA bevat de code voor het maken van eiwitten. Deze code ligt vast door de volgorde waarin de bouwstenen liggen. Alle bouwstenen achter elkaar heet de DNA sequentie.
  
• Alle DNA sequenties van alle chromosomen bevat dus alle informatie van alle erfelijke eigenschappen. Dit heet ook wel je genotype. Het resultaat van al die informatie, alle gevormde eiwitten, levert je fenotype.
  

Fenotype

• Het fenotype is het resultaat van de informatie die op de genen staat plus veranderingen door 'het milieu'. 
• Het milieu kan ook uit een potje komen, zoals de man die zijn haar geverfd heeft.
  

Wat zijn chromosomen

chromosoom

• Een gen is een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor één erfelijke eigenschap. Elk chromosoom bevat dus veel genen. 
• Alle chromosomen van een paar bevatten informatie over dezelfde eigenschap, maar de informatie kan verschillen. 
• Zo kun je van je vader als informatie de informatie voor bruine ogen krijgen, terwijl je van moeder de informatie voor blauwe ogen krijgt.
  

Bouw van DNA

Leerdoelen

Je leert het verschil tussen fenotype en genotype

Je kent de factoren die fenotype en genotype bepalen

Wordt deze eigenschap bepaald door het  genotype / fenotype of door beiden?

GENOTYPE

FENOTYPE

Zowel fenotype als genotype

Iemands

lengte

Iemands

bloedgroep

Iemands bruine ogen

Iemands nieuwe haarkleur

Iemands hoge cholesterol-gehalte