Congruentie en inversie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Congruentie

Onderwerp en persoonsvorm moeten gelijk zijn in getal. Dus als het onderwerp enkelvoudig is, moet de persoonsvorm ook enkelvoudig zijn. En als het onderwerp meervoudig is, moet de persoonsvorm ook meervoudig zijn. Gelijkheid in getal noemen we congruentie.

Op de heuvel loopt een kudde bruine schapen rustig te grazen.

1. Fout
2. Goed

Deze antibiotica werkt niet bij mij.

1. Fout
2. Goed

Hebben de politie te weinig personeel om kleine inbraken op te lossen?

1. Fout
2. Goed

Gisteren bezochten een klas brugklassers de oude molen bij Windesheim.

1. Fout
2. Goed

Fout is ook:

-Een groot aantal mensen (O) zijn (PV) naar de bijeenkomst gekomen. Zijn moet zijn: is (aantal is enkelvoudig).

-Een zwerm (O) bijen achtervolgden (PV) de jongen. Achtervolgden moet zijn: achtervolgde (zwerm is enkelvoudig).

-Volgens Van Gaal geeft (PV) de media (O) een foute weergave van de gebeurtenissen. Goed is: de media geven (Media is het meervoud van medium.).

Incongruentie

Als het getal (enkelvoud of meervoud) van het onderwerp en dat van de persoonsvorm niet overeenkomen, is er sprake van incongruentie; dat is fout. Incongruentie kan de volgende oorzaken hebben 

Incongruentie

De pv en het ow staan ver uit elkaar en daartussen staan andere zinsdelen met een ander getal dan het ow:

– * Het schijnt dat het stadsbestuur de komende jaren binnen de grachten geen nieuwe parkeerplaatsen voor auto’s meer willen (pv; meervoud) aanleggen.

Het mv wordt ten onrechte voor het ow aangezien:

– * Bij het eindpunt van de lijn worden alle passagiers (mv) verzocht uit de stadsbus te stappen (ow)>

Incongruentie

Het onderwerp is meervoud, maar wordt voor enkelvoud aangezien:

– * De media schrijft veel onzin over deze bekende Nederlander.

Het onderwerp (ow) lijkt meervoud, maar is enkelvoud, omdat de kern enkelvoud is:

– * Uit de enquête bleek dat de meerderheid (kern v.h. ow; enkelvoud) van de leerlingen (meervoud) tegen frisdrankautomaten waren (meervoud).

.

Tegenwoordig is op alle dancefeesten allerlei synthetische drugs te koop.

1. Fout
2. Goed

Inversie

In veel zinnen staat het onderwerp op de eerste plaats in de zin, vóór de persoonsvorm: (OP)

– Iedereen (ow) / verlangt (pv) / naar het einde van de lockdown.

Als in een zin het onderwerp achter de persoonsvorm staat, heet dat inversie (PO). Op de eerste plaats van de zin staat dan de persoonsvorm of een ander zinsdeel:

– Naar het einde van de lockdown / verlangt (pv) / iedereen (ow).

De finale van Wie is de mol ga ik zeker kijken.

1. Geen inversie
2. Inversie