les 6

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ademhalingstelsel

Lesdoelen

- Je benoemd waaruit het ademhaling stelsel bestaat

- Je benoemd wat de functie van het ademhalingstelsel is

- Je geeft aan wat behoort tot de bovenste luchtwegen

- Je weet wat behoort tot de onderste luchtwegen

FUNCTIE VAN DE ADEMHALINGSORGANEN?

FUNCTIE VAN DE ADEMHALINGSORGANEN

• Het zuurstof(gas) van de ingeademde lucht vervoeren naar het bloed.

• Het afgeven van kooldioxide aan de buitenlucht. Dit noemen wij ook gaswisseling

 

Wat is de Latijnse naam van het ademhalingsstelsel?

1. Tractus Circulatorius
2. Tractus Asmaticus
3. Tractus Respiratorius
4. Tractus Inspiratorius

Tractus (Tr) 

Opdracht (10 minuten)

Het ademhalingsstelsel – opdracht

 Jullie krijgen zo allemaal een a4-tje blaadje daarop een afbeelding van het ademhaling stelsel. 

 – Schrijf bij elk onderdelen op wat het is! 

Nabespreken uitwerking 

1: neusholte

2 huig

3 luchtpijp

5 rechter long

6 bronchiole

7 longblaasjes

8 pleura holte

10 hoofdbronchieen

11 linker long

12 strottenhoofd

13 neus keelholte

Opdracht 2 (5minuten)

Op het zelfde a4-tje van daarnet schrijf je het volgende op;

- Beschrijf uit welke onderdelen de bovenste luchtwegen bestaan

- Beschrijf uit welke onderdelen de onderste luchtwegen bestaan. 

Bovenste luchtwegen

Lucht die door de bovenste luchtwegen stroomt, wordt door het slijmvlies verwarmd en vochtig gemaakt. Het grote slijmvliesoppervlak van de neusschelpen draagt daaraan bij. Ook houdt het slijmvlies stofdeeltjes en micro-organismen tegen. Het slijmvlies van de neus- en keelholte is gevoelig. Contact met een uitzuigkatheter kan al gauw bloedingen of infecties veroorzaken.

Onderste luchtwegen

Waarom is inademen in je neus gezonder?

*  Je maakt de lucht vochtig

*  Je maakt de lucht schoon

*  Je vangt ziekteverwekkers op

*  Je ruikt gevaarlijke stoffen

De neusholte

Neusharen: Grote stofdeeltjes tegenhouden
Neusslijmvlies: Vochtig en warm maken en kleine stofdeeltjes + bacterien tegenhouden
Trilharen: Slijm verplaatsen naar keelholten

4. De bovenste luchtwegen bestaan uit de neus, luchtpijp en longen

1. juist
2. onjuist

de bovenste luchtwegen bestaan uit de neus, de keel en het strottenhoofd

In welk onderdeel van het ademhalingsstelsel wordt zuurstof opgenomen uit de longhaarvaten?

1. bronchiën
2. luchtpijp
3. longblaasjes
4. luchtpijptakjes

Longen

Opgebouwd uit longkwabben

* linker long bestaat uit 2 kwabben

*rechter long bestaat uit 3 kwabben

*groeven scheiden de kwabben van elkaar

Hoofdbronchie vertakt zich naar 2 bronchitakken voor de linker long en 3 voor de rechter long.

Dit verschil wordt veroorzaakt doordat het hart vanwege zijn schuine ligging met de onderzijde in de linkerhelft van de borstkas steekt.

Vragen?

vragen?

zelfstandig aan werk voor 15 min

Ademhaling

Wat is ademhaling?

Proces:

Zuurstof wordt aangevoerd en opgenomen

Koolzuurgas wordt afgevoerd

Afwisseling door in- en uitademing

Inademing

Je gebruikt spieren: actief proces

Om lucht in de longen te krijgen heb je ruimte nodig in je borstholte (thorax) dit doen de ademhalingsspieren

Inademen

- Via neus/mond door de luchtpijp naar de longen

- Vanuit de longen wordt zuurstof opgenomen in je bloed

- Het bloed brengt het zuurstof naar de spieren en de rest van het lijf

- Het middenrif is de belangrijkste ademhalingsspier

- Tussenribspieren zijn ook ademhalingsspieren, maar minder belangrijk

Uitademing

-Ontspannen van de spieren: passief proces

-Kost geen energie: zwaartekracht zorgt dat thorax zakt

- Ruimte in thorax wordt kleiner: lucht uit longblaasjes stroomt naar buiten

Ademfrequentie

Het aantal ademhalingen per minuut

Bij volwassene in rust: 15 tot 20x per minuut

Afwijkende ademfrequenties

Tachypneu

Bradypneu

Apneu

>>>

Trachypneu

Hoge ademfrequentie in rust

Meer dan 20x per minuut

Oorzaken kunnen zijn: koorts, sterk werkende schildklier, laag hemoglobinegehalte, bepaalde vergiftigingen

Bradypneu

Lage ademfrequentie in rust

Minder dan 10x per minuut

Komt vooral voor bij bepaalde vergiftigingen, bijv. opioïden 

Apneu (geen ademhaling)

Geen ademhaling 

Ademdiepte

Ademvolume: de hoeveelheid lucht die je per keer in- of uitademt

Zonder meetapparatuur moeilijk aan te geven

Regelmaat

Het gaat om ritme:

een vaste tijd tussen twee ademhalingen

Zijn er nog vragen?

Adembewegingen

-Normale ademhaling in rust: vrijwel onzichtbaar

-Gaat automatisch, moeiteloos, rustig en regelmatig

 - Je observeert: gebruikt zorgvrager...

... buik en/of borstademhaling?

... hulpademhalingsspieren (hals- en schouderspieren) bij inademen?

... buikspieren bij uitademen?

Ademgeluiden

Normale ademhaling: zachtjes hoor je de lucht door de neus gaan

Piepen en brommen: bronchus vernauwing

Gierende ademhaling: vernauwing in het strottenhoofd

Hoest en sputum

Soms kan je bij hoesten horen dat er slijm zit

Het ophoesten van sputum heet productieve hoest

Dik geelgroen slijm: bacteriële infectie

Geen slijm ophoesten: prikkelhoest

Effect van ademhaling

In het bloed meten: hoe veel zuurstof er in hemoglobine in de rode bloedcellen zit (zuurstofsaturatie/o2-saturatie)

Met saturatiemeter zuurstofopname in het bloed meten

Ook te meten door bloed afname uit slagader of cappilair

Normale saturatie bij gezonde mensen: tussen 96% en 100%

Cheyne-stokesademhaling

Komt voor in stervensfase

Kenmerkend: periodes van apneu, waarna ademhaling langzaam op gang komt, toeneemt en weer afneemt tot volgende apneu

Gaspen

Gaspen (agonaal ademhalingspatroon) = naar adem happen

Soms gorgelend/zagend geluid

Als circulatie is gestopt 

Als circulatie niet op gang komt (bij pasgeborene)

Een Cheyne-stokesademhaling is hetzelfde als apneu

1. juist
2. onjuist

Een Cheyne-stokesademhaling komt voor in de stervensfase.

Er is een moment van apneu, gevolgd door opkomende ademhaling, afnemende ademhaling en de volgende apneu.

Gaspen is naar adem happen, vaak met een zagend/gorgelend geluid

1. juist
2. onjuist

Door de neus ademen is beter dan door de mond ademen

1. juist
2. onjuist

Ademhaling

Cheyne-stokes

Cheyne-stokesademhaling is een abnormaal patroon van ademhaling dat wordt gekenmerkt door periodes van ademhaling waarbij het teugvolume (de hoeveelheid in- en uitgeademde lucht per ademhaling) langzaam toeneemt en weer afneemt en waarbij ook de frequentie onregelmatig kan zijn, waarna er een periode van apneu optreedt 

slaapApneu

Bij slaapapneu (ook wel apneu genoemd) stopt de ademhaling herhaaldelijk tijdens de slaap. Deze adempauzes duren minimaal tien seconden. Als u slaapapneu heeft, kan dit ervaren worden alsof u naar adem moet happen.

Les 2

Huiswerk:

- thiemme: 

niv 4: module 8 met zelftoets

niv 3: module 7 met zelftoets