T4B7 - Biotechnologie

4.7 Biotechnologie
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 25 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

4.7 Biotechnologie

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen wat biotechnologie is en waar het goed voor is.
  • Je kunt uitleggen wat genetische modificatie betekent.
  • Je kunt voorbeelden geven van biotechnologie.

Slide 2 - Tekstslide

Biotechnologie
Technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten voor de mens te maken. 

Ontwikkeling van:
Nieuwe stoffen
(betere) voeding
Medicijnen

Slide 3 - Tekstslide

manieren van biotechnologie
- gebruik maken van gisten en bacteriën bij voedselproductie 
- veredeling/ fokken
- polyploïdie 
- klonen 
- genetische modificatie
  •     Recombinant DNA-techniek - Zalm (groei), Muis (oor)
  •     Organen kweken  - aap met varkenshart, kweekvlees
  •     Gentherapie - CRISPR-CAS9

Slide 4 - Tekstslide

Gisten en bacteriën
- Gisten --> gebruikt voor bijv. brood en bier. brood gaat rijzen -> wordt luchtiger 
- Bacteriën --> gebruikt om bijv. yoghurt te maken, zorgen voor zure smaak


genotype van organismen wordt hierbij niet veranderd

Slide 5 - Tekstslide

Veredeling
  • Kwekers ontwikkelen steeds nieuwe plantenrassen, dit heet veredelen.

  • In de afbeelding hiernaast zie je de verschillende stappen van veredelen.

Slide 6 - Tekstslide

 veredeling

Slide 7 - Tekstslide

Polyploïdie

  • vergroot opbrengst gewassen



Gebruik colchicine: spoelfiguur wordt afgebroken

hierdoor polyploïdie: veelvoud van het aantal chromosomen

Slide 8 - Tekstslide

Kloneren
Kunstmatig zorgen voor nakomelingen die allemaal hetzelfde genotype hebben, noemt men kloneren.

Bekende manieren:
embryosplitsing
celkerntransplantatie.

Slide 9 - Tekstslide

Klonen: embryosplitsing

Slide 10 - Tekstslide

klonen: celkerntransplantatie

Slide 11 - Tekstslide

Genetische Modificatie
= wanneer erfelijke eigenschappen van een organisme worden veranderd.

Een genetisch gemodificeerd organisme noem je een transgeen. 



* Op etiketten staat vaak de afkorting GM.

Slide 12 - Tekstslide

Technieken genetische manipulatie
- Genetische manipulatie
    > Recombinant DNA-techniek 
        (mbv. reverse transcriptase) 
    > Antisense -DNA
    > Organen kweken 
    > Gentherapie
        (CRISPR-CAS9)

Slide 13 - Tekstslide

recombinant DNA
Recombinant DNA is dus DNA van een ander organisme ergens in plaatsen.

  •  organismen van dezelfde soort --> cisgenese
  • organismen van een andere soort --> transgenese

Slide 14 - Tekstslide

Recombinant-DNA-techniek
Recombinant-DNA-techniek
Neem afbeelding 73 in je boek goed door!
DNA fragmenten vrijmaken: restrictie-enzymen

DNA weer aan elkaar plakken: DNA-ligase

Slide 15 - Tekstslide

recombinant-DNA-technieken 
benodigde enzymen:
- restrictie-enzymen: vrijmaken van DNA-fragmenten. 
- DNA-ligase: toegevoegde DNA-fragmenten aan elkaar plakken 

Soms ook:
- reverse transcriptase: synthese van DNA a.h.v. ingebracht RNA
(bv copyDNA techniek voor inbouw in virussen/bacteriën) 

Slide 16 - Tekstslide

Voortplanting virus

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Technieken genetische manipulatie
- Genetische manipulatie
    > Recombinant DNA-techniek 
        (mbv. reverse transcriptase) 
    > Antisense -DNA
    > Organen kweken 
    > Gentherapie
        (CRISPR-CAS9)

Slide 20 - Tekstslide

antisense-DNA

Slide 21 - Tekstslide

 Gebruik van antisense-DNA
toevoegen antisense DNA -> vorming van complementair mRNA -> ontstaan ds-RNA waardoor translatie niet meer kan plaats vinden --> geninactivering 

toepassing: 
- onderzoeken functie van een gen
- uitschakelen expressie van een ziekteverwekkend gen 

Slide 22 - Tekstslide

Argumenten voor:

  • producten kunnen goedkoper worden
  • hogere opbrengsten in de landbouw (minder honger)
  • milieuvriendelijkere gewassen
  • medicijnen tegen ziektes

Argumenten tegen:

  • mens heeft het recht niet om te knippen en plakken met genen van andere organisme
  • maken van nieuwe soorten gaat tegen natuur in
  • kan gevaarlijk zijn voor de natuur

Slide 23 - Tekstslide

Aan de slag
- Lees 4.6 Biotechnologie
- maken opdracht 48 t/m 56

Slide 24 - Tekstslide

Veredeling
Genetische modificatie

Slide 25 - Tekstslide