1.3 Van kamp naar kamp

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Herhaling 1.2

Primaire	leerboek Feniks	geschreven
secundaire	piramide	Uruk
3300 v. Chr	kleitablet met spijkerschrift	ongeschreven

Wat is een bron?

Alles wat je gebruikt om iets over het verleden van mensen te weten te komen, noem je een bron.

Wat is een primaire bron?

Een primaire bron is gemaakt door mensen die direct bij een gebeurtenis aanwezig zijn geweest.

Wat is een secundaire bron?

Een secundaire bron is gemaakt door mensen die NIET direct bij een gebeurtenis aanwezig zijn geweest.

Een schoolboek over Egypte

1. Primair, geschreven
2. secundair, geschreven
3. primair, ongeschreven
4. secundair, ongeschreven

Een drieduizend jaar oud, in Egypte gevonden, dodenboek

1. primair, geschreven
2. secundair, geschreven
3. primair, ongeschreven
4. secundair, ongeschreven

Een reconstructietekening van het binnenste van een piramide

1. primair, geschreven
2. secundair, geschreven
3. primair, ongeschreven
4. secundair, ongeschreven

Een mummie uit het oude Egypte

1. primair, geschreven
2. secundair, geschreven
3. primair, ongeschreven
4. secundair, ongeschreven

Bronnen spel 

1.3 Van kamp naar kamp

opdr.22 Zoek een primaire ongeschreven bron uit de prehistorie.

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de jager en verzamelaars leefden.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Jagers-verzamelaars

• Jagers en Verzamelaars leefden 14.000 v. Chr vlakbij het poolgebied.
  
  
• Ze waren Nomaden: ze leefden niet op één plek maar trokken rond.
  
  
• Overdag waren de mannen bezig met jagen, de vrouwen met het verzamelen van bijvoorbeeld planten en noten.
  
  
• Materiaal wat ze gebruikten was voornamelijk steen > ze leefden in de Steentijd.
• Belangrijk: dit gebruikten ze natuurlijk nog niet voor hun huizen!!

Na de ijstijd

• Rond 10.000 v.Chr steeg de temperatuur op aarde > ijs smelt
  
  
• Zeespiegel stijgt, moerasgebieden ontstaan > veel dieren die daar komen.
  
  
• Jagers en Verzamelaars hoeven minder vaak hun kamp te verplaatsen.
  
  
• Eerste contact tussen groepen Jagers en Verzamelaars

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

Rolverdeling: 

•  Mannen: jacht, visserij, maakten gereedschap uit steen (jachtwerktuigen) 
•   Vrouwen: verzamelden planten, vruchten en noten, zorgden voor de kinderen en maakten voedsel klaar.
  
• 
  

Hier liggen de grotten van Lascaux (spreek je uit als Laskoo). Deze grotten bevinden zich in Montignac. Dat is een plaatsje in Frankrijk.

Zo zien de grotten van Lascaux er vanbinnen uit.

De originele grot (waar de de echte grottekeningen zich bevinden) is gesloten. Dit hebben ze gedaan omdat de tekeningen werden aangetast door de belichting en atmosfeer door het grote aantal bezoekers. Er is een replica (= kopie) gemaakt van de grot zodat we het toch nog kunnen bekijken. 

Hier zie je een aantal schilderingen uit de grot van Lascaux. De schilderingen beelden voornamelijk dieren af. Welke dieren herken jij?

archeologie.culture.fr

Waarom zouden er rotstekingen
in grotten zijn gemaakt?

Wat dachten Jagers en Verzamelaars?

• Moeilijk te achterhalen, ze konden immers nog niet schrijven.
  
  
• Wel grottekeningen en graven gevonden. 
  
  
• Bekendste: grotten van Lascaux 
  
  
• Bijgeloof > hopen op een goede jacht.
  
  
• Archeologen geloven dat Jagers en Verzamelaars in leven na de dood geloofden > veel grafgiften gevonden. 

Denkwijze van Jagers-verzamelaars

Invalshoeken

Levenswijze van de jagers-verzamelaars:

Levenswijze van de jagers-verzamelaars:

Uit welk continent kwamen de eerste mensachtigen?

1. Europa
2. Azië
3. Amerika
4. Afrika

Middelen van bestaan zijn manieren om in leven te blijven.
Welke middelen van bestaan hadden de eerste mensen?

1. Wilde dieren en verzamelen
2. Jagers en boeren
3. Jagen en verzamelen
4. Boeren en verzamelaars

Bij welk soort samenleving hoort dit plaatje?

1. Jagers en verzamelaars
2. De eerste boeren

Jagers en verzamelaars wonen

1. Op dezelfde plek
2. Verhuizen regelmatig

Waarschijnlijk hadden groepen jagers en verzamelaars contact. hoe weten we dat?

1. door de grotschilderingen
2. doordat de kleding erg op elkaar leek
3. We hebben schrift gevonden waarin dit werd genoemd
4. veel werktuigen leken op elkaar

hoe kun je de periode 300.000 en 10.000 voor Chr. ook noemen?

1. steentijd
2. ijzertijd
3. kopertijd
4. zilvertijd

Waarom wordt deze tijd ook wel steentijd genoemd?

Ötzi als ijsmummie

Reconstructie van Ötzi

Huiswerk

maken 1.3 online

Heb je het af kan je verder werken aan 

0