Kunstgeschiedenis - Architectuur en toegepaste kunst na 1945

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Architectuur en toegepaste kunst

• Na 1945 
  
  
• Post-modernisme is de overkoepelende term voor de (toegepaste) kunst en architectuur uit de periode 1945 - 1990. 
• We onderscheiden hierin verschillende blokken met hun eigen kenmerken. 

Frank Gehry "Guggenheim Museum", 1997 Bilbao

Jaren '50

• Wederopbouw.
• Grootschalige nieuwbouwprojecten.
• Modernistische principes (weinig decoratie, pre-fab) lenen zich hiervoor. 
• Stichting “Goed Wonen” (vanaf 1946) wil de bevolking heropvoeden met een lichte, luchtige interieurstijl.
• Grote ramen, duidelijke looplijnen, dunne metalen frames, licht hout, afgeronde vormen en pasteltinten.

Welke stelling over Goed Wonen
is niet juist?

1. Goed Wonen liet hun ideeën zien met een modelwoning, showroom en tijdschrift.
2. De meeste mensen hielden liever vast aan hun knusse stijl met donkere, eikenhouten meubels.
3. Het grote publiek was enthousiast en wilde graag huizen met grote, lichte ramen.
4. De idealen van Goed Wonen hebben nog steeds invloed op hedendaagse woontrends.

Jaren '50 

De Amerikaanse auto-industrie is groter dan de rest van de wereld bij elkaar opgeteld. 

Rock 'n Roll is de eerste jeugdcultuur.  

Fifties design is tegenwoordig weer populair. 

• Gestroomlijnde vormen
• Plastic (nieuw materiaal)
• Glimmend chroom
• Bruin en pasteltinten
  
  
• Nieuwe producten, zoals wasmachines, stofzuigers, koelkasten en scheerapparaten. 

Jaren '60 en '70

• Space Age
• Jaren ’60 ruimterace tussen VS en Sovjet-Unie (Koude Oorlog). 
• 1969 eerste man op de maan (VS). 
• Ruimtevaart beïnvloedt de vormgeving, zoals de mode en architectuur. 

Pierre Cardin "Ruimtecollectie", 1968

• Vanaf jaren '50 meer vliegvelden nodig. 
•  Gestroomlijnd ontwerp, zoals een vliegtuig.
• Interieur lijkt op een ruimteschip.

• Innovatief gebruik van gewapend beton.
• Bezoekers konden in dit museum over wetenschap en techniek zelf van alles doen, dat was destijds vernieuwend. 

Eero Saarinen "Trans World Airways-terminal", 1956-62 New York

Louis Kalff en Leo de Bever "Evoluon", 1966 Eindhoven

Space Age: architectuur geïnspireerd op ruimtevaart.

Ikea

• In de jaren '60 en '70 zetten jongeren zich af tegen hun ouders. De 'heropvoeding' van Goed Wonen lukt niet meer. 
• Wel invloedrijk, bijv. Ikea. 
• Opgericht in 1948, vanaf jaren ’70 op grote schaal verkrijgbaar. 
• Slimme vondst => platte pakketten. 
• Invloed Space Age te zien in deze advertentie. 

Jaren '60 en '70

• Space age: invloed ruimtevaart.
• Ronde, vloeiende vormen.
• Felle kleuren, vooral oranje, groen en paars, gecombineerd met bruin. 
  
• Kunststof
• Flower Power: bloemenprints, psychedelische patronen. 

Ikea

• In de jaren '60 en '70 zetten jongeren zich af tegen hun ouders. De 'heropvoeding' van Goed Wonen lukt niet meer. 
• Wel invloedrijk, bijv. Ikea. 
• Opgericht in 1948, vanaf jaren ’70 op grote schaal verkrijgbaar. 
• Slimme vondst => platte pakketten. 
• Invloed Space Age te zien in deze advertentie. 

• Modernistische ideeën. 
• Oude binnensteden afbreken en vervangen door grootschalige nieuwbouwprojecten. 
• Optimale infrastructuur. 

• Na WOII veel woningen nodig: 40.000 in de Bijlmermeer. 
  
• Dankzij flats slechts 20% bebouwd, veel groen. 
• Weinig voorzieningen, bewoners voelen zich anoniem. 
• Eerst populair, maar al snel problemen: achterstandswijk.

Le Corbusier, maquette van "Plan Voisin", 1925

 "De Bijlmer" in Amsterdam 1968: "Stad van de toekomst"

Bijlmermeer: modernistische idealen worden werkelijkheid.

Jaren '80 en '90

• Samenleving is chaotisch geworden, dit komt terug in de architectuur. 
• 1988 tentoonstelling over   het deconstructivisme
• Instabiliteit, disharmonie
• Ingewikkelde constructies (dankzij computers)
• Samengesteld uit losse onderdelen. 
• Structuur en logica lijken te ontbreken. 

Daniël Libeskind "Royal Ontario museum", 2007

Coop Himmelb(l)au "Oostpaviljoen Groninger museum", 1993-94 exterieur

Interieur

• Lijkt uit elkaar te vallen of ingestort te zijn.
• Binnen raakt de bezoeker verward.
• Veel schuine lijnen. 
• Geschetst met ogen dicht. 

Oost-paviljoen Groninger museum

• Deconstructivisme. 
• De constructie is niet langer het uitgangspunt. 
• Sub-stroming binnen het postmodernisme.

• Postmodernisme
• Verzamelnaam: na 1945, reactie op modernisme. 
• Bij beide is er sprake van 'knip- en plakwerk'.

Postmodernisme

Frank Gehri "Vitra design museum", 1989

Kengo Kuma "M2 gebouw", 1991

Wat is GEEN kenmerk van het postmodernisme?

1. Veel kleurcontrasten
2. Vermenging van stijlen
3. "Less is a bore"
4. Stijlcitaten

Studio Alchimía en Memphis

• Vanaf jaren '60 t/m 1985 in Italië.
• Ettore Sottsass
• Postmodernistisch design 
• Anti-design
• Opstandig: zetten zich af tegen 'goede smaak' en functionalisme. 
• Vernieuwing in beeldtaal. 
• Kleurrijk, patronen, 'kinderlijk'.
• "Less is a bore"

Dutch Design

• Vanaf 1980 in Nederland
• O.a. Droog design
  
  
• Minimalistisch
• Experimenteel
• Innovatief 
• Origineel
• Statement
• Duurzaamheid
• Inspiratie uit het verleden 
• Humor

Tejo Remi "You Can't Lay Down Your Memory", 1991