Oriëntatie + 6.1 Slavernij in de 19e eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 6: Vrijheid en gelijkheid

             De tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

6.1 Slavernij in de 19e eeuw

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen onder welke omstandigheden slaven in Noord- en Zuid-Amerika moesten wonen en werken.
• Je kunt uitleggen welke betekenis slavernij had voor de Nederlandse koloniën in Amerika.
• Je kunt uitleggen welke betekenis slavernij had voor Oost-Indië. 

6.1 Slavernij in de 19e eeuw

Kunnen we de driehoekshandel nog invullen?

Driehoekshandel

• Nederland -->  zeilschepen beladen met wapens, buskruit, drank en textiel over de Atlantische Oceaan naar West-Afrika.

• West Afrika -->  er worden slaven hebben ingekocht en met de lading menselijke handelswaar naar Curaçao, Sint Eustatius en Suriname. 

• Caribisch gebied -->verkopen van de slaven aan plaatselijke slavenhouders.  Inkopen  suiker, koffie, katoen, cacao of tabak 

• Nederland -->

Begin 19e eeuw was het aantal slaven toegenomen

Oorzaak: 

- gestegen vraag naar producten (suiker, koffie, tabak, cacao en katoen)

Slechte omstandigheden

- zwaar werk, nauwelijks vrije dagen, wonen, voedsel

Gevolg:

- sterftecijfer hoger dan geboortecijfer

Gevolg:

-  mensen blijven vervoeren vanuit Afrika

Eind 18e eeuw

• Slaven komen in aanmerking met idealen Franse revolutie
• 1791 in Saint- Domingue revolutie-> 1804 onafhankelijk Haïti
• Andere koloniën: Europeanen onderdrukten deze opstanden hard

Ook Nederland heeft zich schuldig gemaakt aan slavernij

• Suriname en Antillen
• 1860: 70% Surinaamse bevolking tot slaaf gemaakten
• werken op plantages: koffie-, hout-, katoenplantages

Leefgemeenschappen in jungle

Marron

• Iemand die als slaaf van een plantage is gevlucht en als vrije op een afgelegen plek in een eigen gemeenschap leeft
• Andere slaven bevrijden
• Plantages aanvallen

Stap 1: Bekijk de video vanaf 6:30 tot 8:42 min.

Stap 2: Lees "Slavernij in Suriname en de Antillen"

In 19e eeuw nam onrust in Suriname af

• Marrons hadden vrede gesloten met Nederlandse bestuur
• Besef bij plantage eigenaren
• Paramaribo: zichzelf vrijgekochten en afstammelingen zwarte vrouwen en witte meesters
• Tegenstellingen waren minder scherp

Anton de Kom

(1898-1945)

Een van de belangrijkste personen in de strijd tegen de slavernij is Anton de Kom. Als activist zette hij zich in om in Nederland kennis te delen over het slavernijverleden. Hij was ook een schrijver. Zijn boek 'Wij slaven van Suriname' wordt nog altijd veel gelezen.

Anton de Kom

Antillen

• ongeveer 35% bevolking onvrij
• plantageslavernij minder belangrijk
• werk in haven/zeezout winnen
• Minder vluchtmogelijkheden
• 1795 opstand in Curaçao -> slaaf Tula

1800: onderlinge verschillen groter tussen de slaven in Oost-Indië dan in Suriname/Antillen

In Oost-Indië:

• zwarte Afrikanen uit Oost-Afrika - ook uit India, China en Indonesische eilanden rond Java
• mensen op slavenmarkten gekocht - slavernij vanuit schulden of gepleegde misdaden

• Allemaal zwaar werk doen: landbouw, bouw, de mijnen, leger
• Tot slaaf gemaakten in huishoudens: naar verhouding minder zwaar 

                                                

Slavernij in Nederlands-Indië

In de Nederlandse kolonie in Azië:

- Meer slaven dan in de koloniën in Amerika

- Viel alleen minder op omdat er zoveel mensen woonden. 

- Onderlinge verschillen tussen de slaven groter:

• Slaven uit meer verschillende gebieden: zowel Afrika als Aziatische landen.
• Gekochte slaven op de slavenmarkt + slavernij door schuld / criminaliteit.
• Allemaal zwaar werk doen, zelfs in het leger

Aan de slag....

• Lees par 6.1
• Maken:
• 3, 4, 5, 7, 8, 10, 12, 13
• een samenvatting van 6.1 (blz. 111 t/m 113)