§4 Nederland is een rechtsstaat

Leerdoelen
Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is
Je kunt vertellen hoe de macht van de overheid wordt beperkt
Je kunt de problemen van onze rechtsstaat noemen en toelichten
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijkundeMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Leerdoelen
Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is
Je kunt vertellen hoe de macht van de overheid wordt beperkt
Je kunt de problemen van onze rechtsstaat noemen en toelichten

Slide 1 - Tekstslide

Waar denk jij aan bij het woord
rechtsstaat

Slide 2 - Woordweb

Slide 3 - Video

Wat vind jij? Camera's op toiletten, mag dat?

Slide 4 - Open vraag

Rechtsstaat
Een land waar de rechten en plichten van burgers en van de overheid in de wet zijn vastgelegd
Rechtshandhaving
De overheid moet zorgen voor het handhaven van de rechtsorde.
Dus als jij de regels overtreedt, mag de overheid optreden.
Rechtsbescherming
Daarnaast moet de overheid ook de rechten van burgers beschermen.
Tegen te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid

Slide 5 - Tekstslide

Kenmerken van de rechtsstaat
Er is een grondwet (1) met daarin grondrechten (2)  

Slide 6 - Tekstslide

Kenmerken van de rechtsstaat
Er is een grondwet (1) met daarin grondrechten (2) waaraan de overheid zich moet houden (3).

Slide 7 - Tekstslide

Kenmerken van de rechtsstaat
Er is een grondwet (1) met daarin grondrechten (2) waaraan de overheid zich moet houden (3).
Er is een onafhankelijke rechterlijke macht (4)

Slide 8 - Tekstslide

Kenmerken van de rechtsstaat
Er is een grondwet (1) met daarin grondrechten (2) waaraan de overheid zich moet houden (3).
Er is een onafhankelijke rechterlijke macht (4)en een democratisch gekozen parlement (5).

Slide 9 - Tekstslide

Trias Politica

  • "Scheiding der drie machten":
    1. Wetgevende macht
    2. Uitvoerende macht
    3. Rechtgevende macht
  • Om misbruik te voorkomen
Niemand kan een rechter dwingen een verdachte schuldig te verklaren.
Hij is onafhankelijk en onpartijdig.
De regering (ministers + koning) en het gekozen parlement (eerste en tweede kamer).
ministers, OM, burgemeesters,

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Uitvoerende Macht
Wetgevende macht
Rechterlijke macht

Slide 12 - Sleepvraag

Trias Politica betekent ...
(wat is een ander woord voor Trias Politica?)
A
alleenheerschappij
B
scheiding der machten
C
vrijheid
D
Montesquieu

Slide 13 - Quizvraag

De Trias Politica bestaat uit:
A
wetgevende en controlerende macht
B
wetgevende, uitvoerende en controlerende macht
C
wetgevende, controlerende en defensie macht
D
uitvoerende, controlerende en absolute macht

Slide 14 - Quizvraag

Het doel van de trias politica is om:
A
de overheid geen macht te geven.
B
het volk alle macht te geven.
C
de macht van de overheid te verdelen.
D
de rechten en plichten van burgers vast te leggen.

Slide 15 - Quizvraag

Knelpunten rechtsstaat
Veiligheid of privacy
Ongelijke behandeling
botsende grondrechten

Slide 16 - Tekstslide

Veiligheid of privacy?
Rechtshandhaving botst met rechtsbescherming

Georganiseerde misdaad bestrijden > gegevens internet

Terrorismebestrijding > zonder toestemming fouilleren.

Hoeveel privacy inleveren voor veiligheid?

Slide 17 - Tekstslide

Ongelijke behandeling
Klassenjustitie: mensen uit hogere klassen worden bevoorrecht boven mensen uit lagere klassen.

1. door verschillen in inkomen, opleiding, scholing en cultuur minder mogelijkheden.
2. vooroordelen
3. sneller aangifte /  zwaarder gestraft. 

Slide 18 - Tekstslide

Klassenjustitie
Mensen uit de hogere sociale klassen worden bevoorrecht boven mensen met een lagere sociale klassen. 

Oftewel: 
Mensen met een hoog inkomen en status krijgen lagere straffen.
Mensen met een laag inkomen en status krijgen hogere straffen. 

Slide 19 - Tekstslide

Bekijk het filmpje op de vorige slide en leg uit hoe het begrip klassenjustitie hier bij past.

Slide 20 - Open vraag

Ongelijke behandeling:
1. Door verschillen in inkomen, op leiding, scholing en cultuur. Mensen uit een hoger sociaal milieu kennen hun rechten vaak beter en begrijpen de juridische taal beter. Ook kunnen ze betere advocaten betalen.

2. Politie, officieren van justitie en rechters hebben soms vooroordelen. Zij verwachten dat bepaald crimineel gedrag voorkomt bij mensen uit bepaalde sociale milieus of etnische groepen.

Slide 21 - Tekstslide

Ongelijke behandeling: 
3. Criminele jongeren met een migratie achtergrond worden naar verhouding harder gestraft voor hetzelfde delict dan criminele jongeren zonder migratie achtergrond. 

4. Mensen doen sneller aangifte als ze te maken hebben met mensen met een migratie achtergrond.

Slide 22 - Tekstslide

Etnisch profileren: Etnisch profileren is volgens de definitie van de Nederlandse politie en Amnesty International het gebruik maken van criteria als huidskleur, nationaliteit, etniciteit, taal of geloof bij opsporing of handhaving, terwijl dat niet objectief te rechtvaardigen is.

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Video

Rechtsstaat herhaling
Wat zijn kenmerken van een rechtsstaat?

Welke 3 machten zijn er ?
waarom belangrijk?

klassenjustitie
rechtsbescherming /  rechtshandhaving

Slide 25 - Tekstslide

Maken
aan de slag met alle opdrachten 

Slide 26 - Tekstslide