Atoomwedloop tot val van de Muur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Begrippen

• Bezettingszones
• Invloedssfeer
• Satellietstaten
• IJzeren Gordijn
• Containmentpolitiek
• Truman Doctrine
• Marshallplan
• Koude Oorlog: ideologisch conflict
• Blokkade van Berlijn
• Soevereiniteitsoverdracht 

Atoomwedloop tot val van de Muur

Splitsing

• Na Blokkade realiseert VS dat ze méér moeten doen
• Gevolg: oprichting BRD (1949) --> oprichting DDR 
• 1955: BRD treedt toe tot NAVO 
• Gevolg: oprichting Warschaupact
• Splitsing Europa is een feit

Hongaarse Opstand

• 1949: SU heeft kernwapen --> wapenwedloop
• 1953: Stalin sterft --> einde onderdrukking in Oost-Europa?
• Nieuwe leider: Nikita Chroesjtsjov --> begin destalinisatie
• Hongarije: satellietstaat SU
• 1956: studentenprotesten Budapest
• Gevolg: premier Nagy belooft vrijheden
• Gevolg: SU grijpt militair in uit angst verspreiding vrijheden

Berlijnse Muur

• West-Berlijn: vrijhaven in Oost-Europa
• Door economische krimp vluchten 100.000en via West-Berlijn: Brain drain
• 1961: start bouw Berlijnse Muur
• Officiële reden: westerse terroristen  buiten de deur houden
• Echte reden: vluchtelingen voorkomen
• 1963: Kennedy bezoekt Berlijn --> ich bin ein Berliner

Detente

• 1957: communistische revolutie Cuba 
• Gevolg: communistische dictatuur voor de kust VS
• Gevolg: VS wil dictatuur omver werpen
• Gevolg: Cuba zoekt toenadering tot SU --> kans om kernwapens te plaatsen
• 1962: Cuba Crisis --> Kennedy dreigt met oorlog als SU kernwapens plaats
• SU bindt uiteindelijk in en trekt zich terug
• Hoogtepunt Koude Oorlog leidt tot periode van dooi - Detente

Vietnam

•  Na Cuba Crisis verschuift de Koude Oorlog naar Azië 
• 1949: China wordt communistisch
• VS vrezen verspreiding communisme: Domino Theorie
• Gevolg: militair ingrijpen in Vietnam
• Probleem: vijand is "onzichtbaar" --> inzet napalm en chemische middelen 
• Door nieuwe massamedia ziet men op het nieuws hoe de VS zich misdraagt
• Gevolg: ontstaan hippie beweging

https:

Praag

• 1968: Alexander Dubcek wordt leider van Tsjechoslowakije
• Belooft "socialisme met een menselijk gezicht": Praagse Lente
• Gevolg: persvrijheid en vrijheid van meningsuiting
• Daarnaast: vrije verkiezingen 
• Augustus: Warschaupact valt binnen, einde aan de hervormingen
• Argument: Brezjnev Doctrine: SU grijpt in als communisme bedreigd wordt

Hernieuwing

• 1972: SALT I: afspraak om kernwapens te verminderen
• 1979: SU valt Afghanistan binnen --> kost geld
• Jaren '80: president Reagan wil einde van Koude Oorlog --> hernieuwde spanningen
• SDI programma: Star Wars --> wapenwedloop
• Gevolg: Gorbatsjov ziet grote economische problemen: wil vernieuwing:
• Glasnost + perestrojka

Einde

• 1989: wonderjaar
• Hongarije: belofte vrije verkiezingen --> SU grijpt niet in
• DDR: na massale demonstraties mogen inwoners naar West-Berlijn reizen
• Gevolg: grensposten worden overspoeld --> val van de Muur (9 november)
• Gevolg: hereniging Duitsland (1990)
• Eén voor één verlaten de Oost-Europese landen de invloedssfeer van de SU...

Einde

• Augustus 1991: poging tot staatsgreep SU
• Gevolg: demonstraties in Moskou tegen staatsgreep
• Leider: Russische president Jeltsin
• Reden: alleen Gorbatsjov kan Rusland meer vrijheden en onafhankelijkheid geven
  
• 8 december: Rusland stapt uit Sovjet-Unie
  
• 26 december: officiële einde Sovjet-Unie

https: