9.1 Trillingen en tussenstof 4BB

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen

• Starten met H 9 Geluid

9.1 geluid maken en horen

9.2 geluidsniveau

9.3 hoge en lage tonen

9.4 geluid en beeld

§9.1 geluid maken en horen

Geluid

wat weten we er nog van?

Leerdoelen

• Je weet dat geluid ontstaat bij een geluidsbron.
• Je weet dat geluid zich verplaatst van een geluidsbron via een tussenstof naar een ontvanger.
• Je kunt voorbeelden benoemen van de verplaatsing van geluid.
• Je kunt de afgelegde weg van geluid berekenen met gebruik van de geluidssnelheid.

Geluidsbron

Geluid wordt gemaakt door een geluidsbron.

kunstmatige geluidsbron: door de mens gemaakt

natuurlijke geluidsbron: geluiden uit de natuur

    Tussenstof

Een geluidsbron is de plek waar geluid vandaan komt.

Er worden trillingen geproduceerd en die worden verspreid.

Om die trillingen te kunnen verspreiden, moet het geluid ergens 'doorheen' gaan. Dat noem je de tussenstof.

Geluid heeft een tussenstof nodig om zich te verplaatsen.
Wat is de tussenstof in het plaatje hiernaast?

1. hoofd
2. lucht
3. rails
4. niets

Waarom zie je bij onweer altijd eerst de flits en hoor je daarna pas de knal?

1. De flits en knal ontstaan niet tegelijkertijd.
2. Geluid gaat sneller dan licht.
3. Licht gaat sneller dan geluid.

De snelheid van geluid.

geluidssnelheid

Geluidssnelheid:

de snelheid waarmee het geluid zich verplaatst.

Lichtsnelheid: 299 792 458 m/s

afgerond: 300.000.000 m/s

                 1,08 miljard km/h

s = afstand in meter

v = snelheid in m/s

t = tijd in seconde

Formule krijg je.

Bijbehorende eenheden staan voor een deel in de Binas.

Afstand = snelheid x tijd

Oefenvraag

Je bent buiten en hoort een alarm afgaan. 

Het geluid doet er 1,5 seconde over om bij je oor binnen te komen. 

De snelheid van het geluid is 343 m/s.

Hoe ver is het alarm van je vandaan?

Stappenplan

Gegeven (eventueel opzoeken in Binas):  

Gevraagd:

Formule:

Berekening:

Antwoord:

                                             Dat gaan we proberen!

Gegeven:  

Gevraagd: 

Formule: 

Berekening: 

Antwoord: 

Je bent buiten en hoort een alarm afgaan. Het geluid doet er 1,5 seconde over om bij je oor binnen te komen. 

De snelheid van het geluid is 343 m/s. (343 meter iedere seconde)

Hoe ver is het alarm van je vandaan?

Zet in de goede volgorde:

Je ziet een bliksemflits. 3 seconde later hoor je de knal.

Bereken hoe ver het onweer van jou vandaan is.

afstand = snelheid x tijd

afstand = 343 m/s x 3 s

afstand = 1029 m

Frank staat aan de andere kant in een fabriekshal en slaat met een hamer op een blok. 0,5 seconde nadat je het ziet hoor je de knal.
Bereken hoever Frank van jou vandaan is. (Gebruik 3 stappen)

Geluid horen

Een geluidsbron maakt trillingen. De tussenstof geeft de trillingen door. In je oor zit het trommelvlies. De trillende lucht laat het trommelvlies in je oor trillen. Je hoort dan geluid.

Je oor is de geluidsontvanger.

Geluid maken en ontvangen

Door gebruik van echo's kan een schip de diepte meten.

Zo kan de kapitein voorkomen dat hij/zij het schip niet vast vaart.

We noemen dit een echolood.

Het echolood zendt onder water een geluidpuls uit

Deze weerkaatst tegen de bodem en komt terug.

Het echolood meet de tijd en berekent de diepte met de formule: 

Afstand = snelheid x tijd. Het antwoord delen we door 2, WAAROM?

Echo

Vragen over de les?

Aan de slag!

• Wat: Lees H9.1 en maak vanaf blz. 153 de opgaven 1 t/m 17