Herhaling tijdvak 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Herhaling tijdvak 5

Vandaag

5 min - chronologievraag

25 min - herhaling 5.1 & 5.2 + examenvraag

20 min - herhaling 5.3 + examenvraag

Morgen: 

Herhaling 5.4, 6.1 & 6.2 

chronologievraag

https://histoforum.net/chronologie/vraag45.htm

Meer oefenen? 

Check: https://histoforum.net/chronologie/

chronologievraag scheepsrampen

https://static.alleexamens.nl/HAVO/Geschiedenis/2022/II/Geschiedenis/Geschiedenis%202022%20II_opgaven.pdf

Tijdvak 5 

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

18. Het begin van de Europese overzeese expansie

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid

21. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke Kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat. 

5.1 Renaissance & Humanisme

Renaissance (mens centraal + focus op klassieke oudheid) --> Waarom in Italië?  

Denkwerk Middeleeuwen vooral gericht op kerk. Vanaf eind 15e eeuw meer focus op hier & nu. 

Redeneren, onderzoeken & kritisch denken om te begrijpen = humanisme 

VB persoon: Erasmus (verbeterde bijbelvertaling)

5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden

Welke motieven voor 'ontdekkingsreizen'? Cultureel/economisch/politiek 

Eind 15e eeuw: Indië & Amerika bereikt door Portugezen & Spanjaarden. 

1494: Verdrag van Tordesillas 

Omgang met inheemse bevolking (Azteken bv.) Conquistadores.                 Guns, Germs & Steel 

Gevolg: Trans-atlantische slavenhandel 

Examenvraag 

Antwoordmodel

5.3 De kerkhervorming

Paus & geestelijkheid leefde in weelde (en zonde?) --> kritiek Maarten Luther (95 stellingen). Hervorming/Reformatie --> Protestants vs. Katholiek 

Drukpers als stroomversneller.  

Idee: relatie met God is persoonlijk (sole fide). 

Godsdienstoorlogen in Heilig Roomse Rijk (Karel V). 

5.3 vervolg 

1555 Vrede van Augsburg --> vorst bepaalt het geloof. Karel V treedt af als keizer. 

Calvijn vond dat volk dit niet kritiekloos hoefde te pikken. Waarom populair in de Nederlanden? 

Contra-reformatie + inquisitie

Examenvraag 

https://www.examenblad.nl/2021/havo/vakken/maatschappijvakken/geschiedenis-havo

Eindkring 

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

18. Het begin van de Europese overzeese expansie

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid

21. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke Kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat. 

Eindkring