De koningen

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het jodendom: koning Saul, David en Salomon

Lesinhoud

H1: leer, leven en identiteit + H4, par. 2 en 3 
H2: Geschiedenis van het jodendom: 

• Genesis: voorgeschiedenis jodendom
  
• Genesis/Exodus: Abraham en Mozes
  
• Koningen: David en Salomon
  
• De Babylonische ballingschap en de Romeinen
  

H5: De joodse wereldbeschouwing 
H6: Feesten en gebruiken 

Leerdoelen

41. De leerling kan een schets geven van de situatie van de joden na aankomst in het Beloofde land. 

42. De leerling kan uitleggen waarom koning David van grote betekenis is geweest in de joodse (geloofs-)geschiedenis.

43. De leerling kan drie elementen noemen waardoor koning Salomon van grote betekenis is geweest in de joodse (geloofs-)geschiedenis.

De koningen

Bestudeer leerdoel 41 t/m 43 en maak deze jezelf eigen. Hiervoor moet je:

1. H2, par. 2.1 (blz. 17) lezen.

2. De tekst 'koning Saul en David' en 'koning Salomon'  lezen, zie studiewijzer.

3. De slides van deze LessonUp bestuderen

4. De vragen in deze LessonUp beantwoorden

Aankomst in het beloofde land

Rond 1200 v. Chr. komt het volk van Israël dan eindelijk aan in het beloofde land (en veroverd deze van de huidige bevolking). Dit gebeurt onder de opvolger van Mozes: Jozua. 

De verschillende stammen van het volk verspreiden zich over het land

1. In welk boek vinden we de verhalen over de koningen?

1. In de Thora, in exodus
2. In de Thora, in verschillende boeken over de koningen
3. Niet in de Thora, in verschillende boeken over de koningen
4. Geen idee

Rechters, profeten, koningen

Voordat er koningen kwamen in het land, waren er wel rechters die de religieuze en militaire leiding hadden. Ook waren er profeten: iemand die namens God spreekt en/of iemand die voorspellingen doet over wat God zegt. Het volk heeft behoefte aan een koning. God blijft dan natuurlijk de échte koning van het volk
maar een koning regeert namens God op aarde. Een koning wordt gezalfd (met heilige olie). Dit is een ritueel wat de heiligheid van een koning aanduidt. 

2. Leg in eigen woorden uit wat de positie van een koning in Israël speciaal maakt: wat kun je zeggen over de relatie die hij heeft met God? Leg hierbij ook iets uit over de betekenis van het zalven van een koning.

Saul

Saul is de eerste koning van de Israëlieten. De profeet 

Samuel waarschuwt hem zich als joodse koning  

aan Gods verbond te houden = Mitswot, alle wetten en regels. In het vervolg blijven profeten de koningen hieraan herinneren en waarschuwen voor het onheil dat op hen af kan komen als zij zich niet houden aan deze regels. 

David

David komt uit de stam van Juda.

Hij weet alle twaalf de stammen te verenigen met Jeruzalem

als hoofdstad. Jeruzalem is dan dus pas voor het eerst hoofdstad. Op dit punt in de geschiedenis is het koninkrijk Israël politiek en militair heel sterk. Naar koning David is de 'Davidster' genoemd. 

De davidster

De 'Davidster' werd pas vanaf ongeveer de 14e eeuw als joods teken gebruikt. sinds de 19e eeuw is dit het embleem van het jodendom, en sinds 1948 staat het ook op de vlag van de staat Israël. Het teken van de twee overlappende driehoeken is niet alleen een symbool dat de joden zijn gaan gebruiken. Het is een oud symbool dat ook door andere culturen werd/wordt gebruikt. Het symbool wordt een hexagram genoemd. 

3. Licht toe waarom de Davidster niet alleen een joods symbool is.

De tabernakel

Toen de joden nog door de woestijn trokken, bewaarden zij de stenen tafelen (met de tien geboden) op een speciale plek: de Ark van het Verbond. Hiervoor hadden zij de tabernakel ontwikkeld: een verplaatsbare tentenkamp wat dienst deed als religieuze/heilige plek. 

De Ark van het Verbond

Een ark vervoert iets. Zo is de ark van Noach een woonschip dat mensen en dieren vervoert. De Ark van het verbond vervoert of draagt de belangrijkste  stukken die te maken hebben met het verbond tussen God en het Israëlische volk zoals de stenen tafelen met de tien geboden. 

De eerste tempel

Toen het volk van Israël Jeruzalem als hoofdstad had ingenomen, maakte de tabernakel plaats voor een echte stenen tempel. Deze werd gebouwd onder koning Salomon in de 10e eeuw v.Chr.  De tempel is de heilige plek voor het volk, maar alleen priesters mogen in het meest heilige gedeelte komen. 

4. Leg in eigen woorden uit wat de tabernakel, de ark van het verbond en de eerste tempel met elkaar hebben te maken. Licht in je antwoord ook toe wat ze precies zijn.

Terugkoppeling leerdoelen

41. De leerling kan een schets geven van de situatie van de joden na aankomst in het Beloofde land. 

42. De leerling kan uitleggen waarom koning David van grote betekenis is geweest in de joodse (geloofs-)geschiedenis.

43. De leerling kan drie elementen noemen waardoor koning Salomon van grote betekenis is geweest in de joodse (geloofs-)geschiedenis.

Volgende les

H1: leer, leven en identiteit + H4, par. 2 en 3 
H2: Geschiedenis van het jodendom: 

• Genesis: voorgeschiedenis jodendom
  
• Genesis/Exodus: Abraham en Mozes
  
• Koningen: David en Salomon
  
• De Babylonische ballingschap en de Romeinen
  

H5: De joodse wereldbeschouwing 
H6: Feesten en gebruiken