Nederland: samenleven in een democratie

• SB & Traject
• HBO
• Studiejaar 2

Parlementaire democratie

constitutionele monarchie

iedereen vanaf 18 stemgerechtigd

22-11-2023 Verkiezingen

constitutionele monarchie

Welke onderwerpen vind jij belangrijk?

Wat is een democratie?

Gebruik "samenleving" in je antwoord

• gemeenschappelijk zaken regelen die beter gezamenlijk kunnen dan ieder voor zich, om te zorgen voor een basis voor iedereen
• via wetten met rechten en plichten voor iedereen (uitkeringen, voorzieningen en subsidies/boetes)
  
•  gezamenlijk betalen (belasting) en organiseren 
  
• wat wel en niet mag 
  

Nederland

democratische samenleving = samen leven en samen zorgen

Noem zoveel mogelijk voorzieningen
waar we samen voor zorgen in Nederland

I&O research 2023

Wie is Europa en de Nederlandse overheid?

Waar komt hun geld vandaan?

Wat heeft dit met verkiezingen te maken?

Overheid, of het nu Europa of Nederland is, is niet een bedrijf dat zelf geld heeft. Dat geld komt van alle mensen, die via verkiezingen hebben bepaald aan welke ideeen welke hoeveelheid geld besteed wordt.

De overheid kan het dus alleen betalen als de belastingen worden verhoogd, die betaald wordt door de mensen. Afhankelijk van welke partijen het voor het zeggen hebben wordt dat evenredig verdeeld, of procentueel of de sterkste schouders de zwaarste lasten.

Wetgevende macht

• TAAK: maakt wetten:
  
• volksvertegenwoordigers beslissen of een wetsvoorstel wordt aangenomen door te stemmen;
  
• parlement controleert of de uitvoerende macht zijn werk goed doet.
  

Uitvoerende macht

• TAAK: voert wetten uit;
  
• regering zorgt dat aangenomen wetten worden uitgevoerd;
  
• politiek verantwoordelijk > dagelijks bestuur van land;
  
• geeft leiding aan ambte-naren, militairen en politie.

Democratische

samenleving

• grondwet
• burgers hebben rechten en plichten
  
• overheid heeft óók rechten en plichten
• vrije verkiezingen.
• parlement heeft de hoogste macht
• trias politica
• persvrijheid en vrijheid van meningsvorming
  

Op welke partij ga je stemmen?

Er doen zoveel partijen mee ... 

Heb je al een idee in welke 'hoek' je zit? 

Hoe staat jouw politiek kompas?

Politiek kompas

Idee: deel op een blaadje de twee lijstjes met kenmerken links-rechts en progressief-conservatief uit en laat elke student de zinnen die hem/haar persoonlijk aanspreekt inkleuren. Op deze wijze 'ontdekt' de student in welke richting hij of zij het bij de verkiezingen moet zoeken. 

Politiek spectrum

Idee: maak groepjes en laat de studenten de 'uitslag' van de individuele kleuropdracht met elkaar bespreken (vergelijken: overeenkomsten en verschillen in denken opmerken). 

Geef vervolgens het 'politiek spectrum' (positie partijen in het politiek kompas) erbij. Welke partijen kennen de studenten? In welke hoek zitten de partijen van hun eigen politieke kleur? Wat weten studenten over de verschillende partijen? 

BELANGRIJK: vooraf afspraken maken over veiligheid. Studenten respecteren elkaars mening en visie. Dat het soms best spannend aanvoelt om over politiek te spreken is logisch en mag ook. Het helpt om niet direct met je oordeel te komen.