7.4 Energie

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

7.4 Energie

Thema 7 Duurzaam leven

Wat weten we al?

Leerdoelen 7.3

• Je kunt de kenmerken van bestrijdingsmiddelen en biologische bestrijding noemen.
• Je kunt vormen van landbouw beschrijven waarbij minder stoffen aan het milieu worden onttrokken of toegevoegd.

Begrippen 7.3

• Bio-accumulatie
• Biologische landbouw
• Kringlooplandbouw
• Niet-selectieve bestrijdingsmiddelen
• Pesticiden
• Precisielandbouw
• Resistentie
• Selectieve bestrijdingsmiddelen
• Verticale landbouw
• Vruchtwisseling

Leerdoelen 7.4

• Je kunt de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voordelen en nadelen.

Energiebronnen

De mens is de afgelopen jaren steeds meer energie gaan gebruiken, dit komt door:

• We gebruiken auto's, vrachtwagen en vliegtuigen.
• We gebruiken elektrische apparaten in ons huishouden.
• We verwarmen of koelen onze huizen
• We gebruiken energie om producten te maken in fabrieken.
• We gebruiken machines in plaats van menselijke arbeid.

De energie die we gebruiken, komt vooral uit aardgas, aardolie en steelkool. Andere energiebronnen zijn wind, zonlicht.

Fossiele brandstoffen

• Aardgas, aardolie en steenkool zijn fossiele brandstoffen. 
• Fossiele brandstoffen zijn miljoenen jaren geleden ontstaan uit resten van dode planten en dieren. 
• In die resten zaten veel energierijke stoffen. Die energie zit nu in aardgas, aardolie en steenkool. Bij verbranding komt de energie vrij.
• Fossiele brandstoffen zijn goedkoop om te winnen, gemakkelijk te gebruiken en te vervoeren.
• Nadelen zijn: ontstaan koolstofdioxide en afvalstoffen.
• Daarnaast kan de voorraad opraken.

Kernenergie

• Kernenergie ontstaat door het splitsen van atoomkernen van de brandstof uranium. 
• Daarbij komt warmte vrij. Met deze warmte wordt elektriciteit opgewekt.
• Hierbij ontstaat geen luchtverontreiniging en er komt ook geen koolstofdioxide vrij.
• Er ontstaat wel radioactief afval dat schadelijk is voor mensen en natuur. Een deel hiervan wordt hergebruikt.
• De rest wordt opgeslagen en is nog duizenden jaren gevaarlijk.
• Daarnaast kan de voorraad uranium uitgeput raken.

Duurzame energie

• Windenergie, zonne-energie, aardwarmte en waterkracht zijn bronnen van duurzame energie.
• Deze energie raakt nooit op en veroorzaakt geen milieuvervuiling.
• Energie uit biomassa wordt ook vaak duurzaam genoemd, maar daar is discussie over.
• Elektriciteit die wordt opgewekt met duurzame energie, noem je groene stroom.
• Elektriciteit die wordt opgewekt met fossiele brandstoffen, heet grijze stroom.

Zonne-energie

• Zonne-energie is energie van de zon in de vorm van warmte en licht.
• Zonne-energie is oneindig beschikbaar en er ontstaat geen koolstofdioxide.
• Het wordt bijvoorbeeld gebruikt voor zonneboilers om warm water te krijgen.
• Met zonnepanelen wordt elektriciteit opgewekt.
• Een nadeel is dat zonne-energie niet altijd beschikbaar is.

Windenergie

• Windmolens gebruiken windenergie om elektriciteit op te wekken.
• Windenergie is de bewegingsenergie van de lucht die wordt omgezet in elektrische energie.
• Daarbij ontstaat geen koolstofdioxide, maar werkt alleen als het waait.
• Veel mensen vinden windmolens geen mooi gezicht en noemen dat horizonvervuiling.
• Ook hebben mensen soms last van de schaduw van de draaiende wieken of de van lage bromtoon van de windmolens.
• Op de Noordzee zijn verschillende windmolenparken gebouwd.

Waterkracht

• Vroeger werd waterkracht al gebruikt in watermolens, bijvoorbeeld om hout te zagen of graan te malen. 
• In rivieren worden stuwdammen gebouwd waarmee elektriciteit wordt opgewekt.
• Waterkracht wordt dan opgevangen door de hoogteverschillen.
• De stroming van water tussen eb en vloed kan ook worden gebruikt om elektriciteit op te wekken.
• Deze energie wordt getijdenenergie genoemd.

Biomassa

• Een deel van de duurzame energie in Nederland komt uit biomassa.
• Biomassa bestaat uit energierijke resten van planten en dieren, zoals hout, tuinafval en mest.
• Biomassa kun je verbande, vergisten of vergassen.
• Bij verbranding komt energie vrij, door vergisten of vergassen ontstaat biogas. 
• Dat gas kan als brandstof worden gebruikt, dit is een biobrandstof.
• Biobrandstof wordt gemengd met benzine. Daardoor is minder aardolie nodig voor benzine.

Warmte

• Hoe dieper je de aarde in gaat, hoe warmer het wordt.
• Om de warmte uit de aarde te halen, wordt water door buizen diep in de grond gebracht. Daar warmt het water op.
• Het warme water wordt naar boven gepompt.
• Deze warmte wordt gebruikt om woningen en andere gebouwen te verwarmen.
• Een andere manier om warmte te gebruiken, is met een warmtepomp.
• Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving en geeft die in huis af.

Begrippen 7.4

• Biobrandstof
• Biomassa
• Duurzame energie
• Fossiele brandstof
• Getijdenenergie
• Kernenergie
• Waterkracht
• Windenergie
• Zonne-energie

Ik kan nu

• Je kunt de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voordelen en nadelen.

Aan het werk!

Maken 7.4: 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 7.4

Veel goed? -> Maken 8+ online extra  7.4