H4 Marktresultaat en overheidsinvloed (4.1 t/m 4.7)

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

5 vwo ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Goederen indelen in individuele en collectieve goederen. 
• Je snapt waardoor soms een markt niet of slecht functioneert.
• Asymmetrische informatie en averechtse selectie aantonen en bepalen hoe partijen daarop inspelen. 
• Met behulp van het gevangenendilemma problemen analyseren. 
• Uitleggen dat er meetliftersgedrag kan optreden.  
• Uitleggen waardoor de suboptimale uitkomst beïnvloed kan worden. 

Individuele goederen en collectieve goederen

Marktfalen

De markt werkt niet perfect of helemaal niet. Oorzaken van marktfalen zijn:

1. Marktmacht (vb. Monopolie)
2. Gebrekkige informatie
3.  Externe effecten (vb. milieuvervuiling, gezondheidseffecten)
4.  Er is sprake van collectieve goederen, die niet via de markt verhandeld kunnen worden omdat er geen individueel prijskaartje aan hangt (vb. dijken en rechtspraak)

Asymmetrische informatie

Asymmetrische informatie: Wanneer de ene partij meer informatie heeft dan de andere partij

Voorbeeld: Ziektekostenverzekering: Verzekeringsnemer weet meer over zijn gezondheid/persoonlijke risico's dan verzekeringsmaatschappij 

Wat kan er tegen asymmetrische informatie worden gedaan? En wat is het nadeel?

Asymmetrische info leidt tot averechtse selectie

Averechtse selectie

Averechtse selectie: Mensen met een hoog risico op schade verzekeren zich en mensen met een laag risico niet

Verzekeraars kunnen hun verzekeringen alleen in stand houden als zij ook inkomsten ontvangen van mensen met een laag risico op schade!

Collectieve goederen

• Niet-uitsluitbaar
• Niet-rivaliserend (producten blijven beschikbaar)
• Bij allocatie door de markt zouden er geen collectieve goederen tot stand komen.
  
• Aanbod van collectieve goederen door de overheid waarbij iedereen gedwongen meebetaalt. (belasting)
  

Waarom zijn collectieve goederen schaars?

1. Neem de matrix over en zet streepjes. 

2. Schrijf de strategie uit van de rijspeler. 

3. Schrijf de strategie uit van de kolomspeler. 

4. Noteer het evenwicht.

5. Is er sprake van een gevangenendilemma?

Tip: Noteer de getallen!

Aan de slag

Maken H4.1 t/m 4.7