5.6 Blessures

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Verwachtingen vandaag!

• KB: Mijn boek en schrift liggen open op: 5.5 blz 36 (huiswerkbegeleiding)
• BB: Mijn boek ligt open op 5.5 blz 48 (huiswerkbegeleiding)
• Ik heb alleen de benodigde spullen op tafel: Boek, etui en schrift
• Als ik wat wil zeggen steek ik mijn hand op 
• Als de docent praat ben ik stil
• Ik bemoei me niet met een ander
• Ik doe wat er gevraagd wordt van de docent
• Ik respecteer een ander en zijn eigendommen

5.6 Blessures

Thema 5 Stevigheid en beweging

Wat weten we al?

Leerdoelen 5.5

• Je kunt aangeven wat een goede lichaamshouding is en hoe je hiermee rugklachten kunt voorkomen.
• Je kunt uitleggen dat lichaamsbeweging goed is voor je gezondheid.

Begrippen 5.5

• Conditie
• Dubbele-S-vorm
• Overbelasting (van spieren)
• Tussenwervelschijf
• Wervel

Leerdoelen 5.6

• Je kunt van enkele blessures beschrijven wat er aan de hand is.
• Je kunt beschrijven hoe je blessures kunt voorkomen.

Blessures aan spieren

• Een blessure is een lichamelijk letsel dat mensen meestal oplopen bij het sporten.
• Voorbeelden zijn: spierpijn, een tennis arm en RSI.
• De meest voorkomende blessure aan spieren is spierpijn. 
• Dit krijg je als je je spieren meer hebt belast dan normaal.

Tennisarm

• Bij een tennisarm vindt er een overbelasting van de spieren plaats.
• Er ontstaan dan ontstekingen van de aanhechtingsplaatsen (pezen) van de spieren.
• In het geval van de tennisarm is dat bij de elleboogspier.
• Een tenniselleboog geneest meestal door rust, maar je moet de arm niet stilhouden.

RSI

• Een tennisarm is een voorbeeld van RSI.
• Dit is een verzamelnaam voor klachten aan spieren die ontstaan door te vaak achter elkaar dezelfde beweging te maken.
• Het kan ook ontstaan door een statische houding en door steeds dezelfde kracht uit te oefenen op dezelfde plaats.
• Een goede houding en rust verminder je de kans op een RSI.

Blessures aan botten

• Door valpartijen kunnen botbreuken ontstaan.
• Op röntgenfoto's zijn botbreuken goed te zien.
• Voor een goede genezing moeten de twee helften van het bot in de goede stand aan elkaar vastgroeien.
• Deze zetten ze vaak goed met gips, lukt dat niet dan worden schroeven of platen gebruikt.

Voetbalknie

• In het kniegewricht zit een stukje kraakbeen dat meniscus heet.
• Als het lichaam draait terwijl het onderbeen blijft staan, kan de meniscus scheuren. Dat noem je een voetbalknie.
• Meestal zijn dan ook de gewrichtskapsel en de kapselbanden (kniebanden en kruisbanden) beschadigd.

Kneuzing

• Een kneuzing is een beschadiging van weefsel zonder dat er iets is gescheurd of gebroken.
• Dit kan komen door een stoot, een stomp of een trap.
• Het weefsel zwelt op doordat er een inwendige bloeding plaatsvindt. 
• Er hoopt zich vocht op in het weefsel. Dit heet een bloeduitstorting: er ontstaat een blauwe plek. 
• Door de gekneusde plek te koelen, worden de zwelling en de inwendige bloeding minder.

Verzwikking

• Een verzwikking is een kneuzing van een gewricht,
• Bij het verzwikken van je voet rekken het gewrichtskapsel en de kapselbanden van je enkel te ver uit.
• Ze kunnen zelfs scheuren. Je hebt dan 'gescheurde enkelbanden'. 
• Ook kan het kraakbeen in de enkel beschadigd raken.

Ontwrichting

• Bij een ontwrichting schiet de gewrichtskogel uit de gewrichtskom. 
• Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je verkeerd op je arm valt.
• Je arm schiet dan uit de kom.

Blessures voorkomen

• Een warming-up voorkomt blessures. 
• De spieren krijgen dan meer bloed en zuurstof en worden warmen, dit voorkomt blessures.
• Ook een cooling-down voorkomt blessures.
• Na het sporten gaat je bloed langzamer stromen en hopen afvalstoffen op in je spieren. Door een cooling-down worden afvalstoffen afgevoerd en heb je minder spierpijn.

Ik kan nu

• Je kunt van enkele blessures beschrijven wat er aan de hand is.
  
• Je kunt beschrijven hoe je blessures kunt voorkomen.

Begrippen 5.6

• Botbreuk
  
• Cooling-down
  
• Kneuzing
  
• Meniscus
  
• Ontsteking

• Ontwrichting
  
• RSI
  
• Spierpijn
  
• Verzwikking
  
• Warming-up

Aan het werk!

Maken KB: 5.6: 1 t/m 7

Maken BB: 4.6: 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 5.6

Veel goed? -> Maken 8+ online extra  5.6