2.2 Alkanen en cycloalkanen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Petrochemie

2.2 Alkanen en cycloalkanen

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

• Je leert de bouw en systematische naamgeving van alkanen.
  
• Je leert over isomeren.
  
• Je leert over cycloalkanen.

Definitie van koolwaterstoffen

• Koolwaterstoffen zijn stoffen die uit koolstofatomen en waterstofatomen zijn opgebouwd.
  
• Voorbeeld
  

               Methaan, CH₄

               Etheen, C₂H₄

               Butaan, C₄H₁₀

Alkanen

• Alkanen zijn koolwaterstoffen
  
• Molecuulformule: C_nH_2n+2

Structuurformules

• Structuurformule is een weergave van een molecuul op een plat vlak.
  
• De atomen zijn verbonden met streepjes
  
• Een streepje stelt een atoombinding voor.
  
• Een streepje stelt twee elektronen voor.
  

Structuurformules - voorbeelden

Onvertakt

Vertakt

Cycloalkanen

• Voorvoegsel: cyclo
  
• Het 1e en het laatste koolstofatoom zijn aan elkaar verbonden
  
• Een kleine hoek tussen de koolstofatomen zorgt voor een instabiele stof
  

naam en nummering van zijgroepen

Isomeren

Isomeren zijn stoffen met dezelfde molecuulformules maar verschillende structuurformules.

Systematische naamgeving

• Zoek de langste koolstofketen, de hoofdketen. Deze keten krijgt de stamnaam.
• Kijk welke zijgroepen er zijn, hoeveel ervan zijn, juiste naam noteren en gebruik getallen als voorvoegsel.
• Kijk aan welke koolstofatomen van de hoofdketen deze zijgroepen vastzitten.
• Hoofdketen zo nummer dat de som van plaatsnummers zo laag mogelijk is.
• Geef elke zijgroepen allemaal hun eigen plaatsnummer.
• Zet tussen plaatsnummers een komma, achter de plaatsnummers een streepje

Teken van de structuurformule

Volledige verbranding 

(voldoende O₂)

Onvolledige verbranding

(onvoldoende O₂)

Geef de systematische naam van de stoffen in de afbeelding:

Huiswerk

Leren en maken 2.2