Steden en Staten les 1

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Tijdvak 4: de tijd van steden en staten

Deze tijd duurde 1000 - 1500

1000- 1500 Tijd van Steden en Staten (tijdvak)

500-1500 Middeleeuwen (periode)

Wat weet jij van de
middeleeuwen?

Lesdoel

Aan het einde van les

• Kan ik uitleggen en herkennen op welke manier steden in de Middeleeuwen ontstonden en groter werden.

• Kan ik uitleggen hoe mensen hun geld verdienden in een Middeleeuwse stad

Criteria:

• Kan je de begrippen drieslagstelsel, ontginnen en halsjuk uitleggen
  
• Kan je uitleggen wat de Hanze inhoudt
• Kan het begrip burger en stadsrechten uitleggen

Ontwikkeling landbouw

Hofstelsel verdween, minder bedreigingen van andere volken

Nieuwe ontwikkelingen:

       Drieslagstelsel                                 Halsjuk                                       Ontginnen

 

Gevolg

-> Meer oogst

-> Wat overblijft verkopen op de markt

-> Mensen gaan weer handelen, ook ambachtslieden zoals timmermannen en bakkers

Gevolg -> ontstaan van de eerste steden

Ontstaan steden

• Markt is de centrale plaats (AK historische stadskern)
• Mensen gingen dicht bij de markt wonen
• Ontstaan eerste steden, landheer is de baas
• Inwoners = burgers -> stedelijke burgerij
• Stadsrechten en belasting -> stadsbestuur
• Stadsmuur
• Steden gingen samenwerken = samenwerkingsverbond

De Hanze

• De handelaren gingen samen op reis = veiliger
  
• Ze maakten afspraken met stadsbesturen en landsheren om bijv. minder belasting te betalen.
  
• Ze gebruikten dezelfde munten, maten en gewichten
  
• Ze kochten samen producten in zodat ze die goedkoper konden kopen.
• Voor sommige producten had de Hanze het alleenrecht. Alleen de Hanze mocht in die producten handelen

Wat is de Hanze?

1. Samenwerking tussen handelaren.
2. Een middeleeuwse stad
3. Samenwerking tussen heren.
4. Vaarroute

Welke zin is NIET WAAR over de Hanze?

1. De Hanze was een samenwerking tussen handelaren (en later tussen steden).
2. De Hanze leverde de kooplieden veel voordelen op, zoals afspraken over goedkopere prijzen.
3. Bij de Hanze waren veel gildes aangesloten die hun producten zo beter konden verkopen.
4. De IJssel was een rivier waaraan veel Hanze steden lagen.

Wat is GEEN verbetering in de landbouw in de middeleeuwen?

1. Ontginning
2. Risterploeg en de halsjuk
3. Drieslagstelsel
4. Graanmolen

Welk begrip hoort NIET bij het drieslagstelsel?:

1. Braak
2. Zomergraan
3. Lentegraan
4. Wintergraan

Halsjuk

Drieslagstelsel

Ontginnen

Wat zijn Stadsrechten?

1. Rechten die alleen de heer heeft
2. De afspraken tussen een heer en zijn stadsbewoners
3. rechten die alleen stadsbewoners hebben
4. rechters die in een stad wonen

Tijd van Steden en staten duurde van...

1. 500 - 1000
2. 1000 - 1500
3. 1500 - 1600
4. 1600-1700

Lesdoel

Aan het einde van les

• Kan ik uitleggen en herkennen op welke manier steden in de Middeleeuwen ontstonden en groter werden.

• Kan ik uitleggen hoe mensen hun geld verdienden in een Middeleeuwse stad

Criteria:

• Kan je de begrippen drieslagstelsel, ontginnen en halsjuk uitleggen
  
• Kan je uitleggen wat de Hanze inhoudt
• Kan het begrip burger en stadsrechten uitleggen

Opdrachten

Je gaat de volgende opdrachten maken in de portal, deze moeten voor de volgende les af zijn

Plaats in de tijd

Ontwikkeling in de landbouw

De Hanze

Burgers en het bestuur