Kunstvak Les 1 periode 2 - Theorieles Vorm

VORM
1 / 42
volgende
Slide 1: Tekstslide
CKVVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 2

In deze les zitten 42 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 90 min

Onderdelen in deze les

VORM

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

afsluiting "destroy" met de filmpjes
Je leert 11 begrippen die te maken hebben met vorm. 
Je leert deze begrippen toe te passen in vragen en opdrachten over beeldende kunst. 
Je kunt tekeningen/schetsen maken op 10 opdrachten met tijdsdruk. 
voorstellen van linoleum als materiaal
Uitleg over vormaspecten in de beeldende kunst (ca. 15 minuten)
2e les: tekendictee
Kunstvak - start periode 2
04-11-2022
zie sheet 


Moeilijke vragen van het werkblad nabespreken
Leer op tijd voor de SO op 08-12-2022!

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vlak en ruimtelijk
Vlak = plat, met 2 dimensies (hoogte en breedte)





Ruimtelijk = met 3 dimensies (hoogte, breedte en diepte)

Slide 3 - Tekstslide

We maken onderscheid tussen 2- en 3-dimensionale vormen. In de beeldende kunst noemen we dat vlak (2d) en ruimtelijk (3d). Deze vlakke en ruimtelijke basisvormen ken je al van wiskunde:

Geometrische vormen:

Wiskundige (meetkundige) vormen die je kunt tekenen met je geodriehoek en passer

Organische vormen

Grillige, moeilijk meetbare vormen, geïnspireerd op de natuur

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Piet Mondriaan, De rode boom

Figuratief

Slide 5 - Tekstslide

Eerst schilderde hij figuratief. Dat betekent dat het iets voorstelt, je kunt duidelijk zien wat het is.
Piet Mondriaan, Bloeiende appelboom

Abstract

Slide 6 - Tekstslide

Nog een jaar later schilderde hij dit doek. De boom is niet meer te herkennen, behalve als je de voorgaande schilderijen ook kent (of misschien aan de titel). Het schilderij is volledig abstract: het stelt niets voor, het gaat om de kleuren / vormen / lijnen / materialen.

Piet Mondriaan, De grijze boom

Geabstraheerd

Slide 7 - Tekstslide

De lijnen en vlakken van het schilderij begonnen Mondriaan steeds meer te interesseren. Hij maakte dit schilderij van een geabstraheerde boom: je kunt nog net zien wat het voorstelt, maar het is totaal niet meer zoals in de werkelijkheid. 

Abstraheren = een voorwerp abstract(er) maken
Figuratief
(herkenbare 
voorstelling)
Geabstraheerd 
(je kunt nog net zien wat het voorstelt) 

Abstract
(zonder herkenbare voorstelling)

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stileren


Alleen de belangrijkste kenmerken van de vorm zijn nog te zien, overbodige details zijn weggelaten. 
(zoals bij logo's)

Slide 9 - Tekstslide

Een gestileerde vorm ontstaat door vereenvoudiging. Alleen de belangrijkste kenmerken van de vorm zijn nog te zien, overbodige details zijn weggelaten.
Een voorbeeld van stileren is het ontwerpen van een logo: je kunt hierbij nooit veel details gebruiken, omdat het logo ook van van veraf of in het klein herkenbaar moet zijn.

Symmetrisch

Slide 10 - Tekstslide

Een vorm is symmetrisch als je er een denkbeeldige lijn doorheen kunt trekken en dan zijn beide helften gelijk. (Niet 100 %, maar ongeveer.) 
Symmetrisch
Asymmetrisch

Slide 11 - Tekstslide

Een gezicht is altijd (min of meer) symmetrisch. Als een kunstenaar een portret expres assymmetrisch (niet symmetrisch) maakt, heeft dat een bepaald effect. 
Restvorm
De ruimte die overblijft om de vorm heen

(kleine demonstratie)

Slide 12 - Tekstslide

Als je iets tekent blijft er ook altijd een gedeelte ‘over’. Dit stuk van de afbeelding noem je de restvorm: de ruimte die overblijft om de vorm heen. Soms is het niet helemaal duidelijk wat nou de vorm is en wat de restvorm (zoals bij bovenstaande optische illusie).
Als je een linosnede maakt ben je ook steeds bezig met de restvorm, dat is namelijk het stuk dat je wegsnijdt

Slide 13 - Tekstslide

Om te zien wat dit schilderij voorstelt, moet je misschien even goed kijken. (Of zelfs de titel lezen). Welke vormen kun je allemaal herkennen?

Drie muzikanten’ is een groot schilderij: het is meer dan twee meter hoog en breed. Links op het schilderij zien we een wit-zwarte figuur die speelt op een grijze klarinet. Hiernaast staat een ander figuur, een harlekijn met geruite kleding aan en in zijn handen een gele gitaar. Het is lastig om zijn gezicht te onderscheiden omdat er verschillende vormen op de plaats van zijn hoofd elkaar overlappen. Helemaal rechts staat een man die gekleed lijkt te zijn in een zwarte mantel met capuchon. Hij heeft een lange grijze baard en in zijn handen heeft hij twee bladen met daarop muzieknoten. Voor de drie figuren staat een houten tafel, maar misschien is het ook wel een piano. De drie figuren komen uit een bekende Italiaanse toneelstijl: Commedia D’ell Arte. Het zijn karakters die vaak in het toneel terugkomen. Maar Picasso had nog een andere reden om deze drie mensen te schilderen. De harlekijn stelt Picasso zelf voor, de klarinetspeler zijn vriend Guillaume Appolinaire en de monnik zijn vriend Max Jacob. Drie jaar voordat Picasso dit schilderij maakte overleed Guillaume Apollinaire aan de Spaanse griep, en in hetzelfde jaar besloot Max Jacob om het klooster in te gaan als monnik. Dit schilderij zou dan ook symbool staan voor het laatste “lied” wat de drie vrienden samen speelden voordat het lot ze uit elkaar trok. 

Picasso heeft de figuren en voorwerpen in dit schilderij geabstraheerd. Dat betekent dat je nog net kunt zien wat het voorstelt, maar het is totaal niet zoals in de werkelijkheid. Hij maakte de vormen meer geometrisch dan ze in de werkelijkheid zijn: hoekige, simpele vormen, rechte lijnen, veel vierkanten en rechthoeken. 

Slide 14 - Tekstslide

Vergelijk dat maar eens met dit schilderij van Jan Toorop. De vormen in zijn schilderij zijn niet geometrisch, maar juist heel vloeiend en onregelmatig. Ze zijn geïnspireerd op vormen uit de natuur: groeiende bomen, kabbelende beekjes en krullige planten. Dat noemen we organisch

Jan Toorop werd geboren op Java en kwam op 13-jarige leeftijd naar Nederland. Hij was een dromerige jongen en tekende heel veel. Omstreeks 1900 werd hij een van de belangrijkste symbolistische kunstenaars. Hij had een heel eigen stijl van parallelle golvende lijnen die wel de 'slaoliestijl' werd genoemd, naar een affiche dat hij maakte voor slaolie. Het kind in de kinderstoel is Toorops dochtertje Charley; zij zou later zelf een belangrijk kunstenaar worden.
Drie muzikanten, Pablo Picasso, 1921

Jan Toorop, De nieuwe generatie, 1892

Slide 15 - Tekstslide

Vorm is een belangrijk beeldaspect in de beeldende kunst. Door bepaalde soorten vormen te kiezen, kun je als kunstenaar de uitstraling van je kunstwerk bepalen. Om goed over kunst te kunnen praten, is het belangrijk dat je een aantal begrippen kunt herkennen en gebruiken. 
Een vorm die is geïnspireerd op de natuur, noem je:

Slide 16 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Een standbeeld dat duidelijk iets voorstelt, is:

Slide 17 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Geometrisch of organisch?
A
Geometrisch
B
Organisch

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Geometrisch of organisch?
A
Geometrisch
B
Organisch

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

In welke volgorde denk je dat Mondriaan deze bomen schilderde? Sleep de schilderijen naar het juiste jaartal.
1908
1911
1912

Slide 20 - Sleepvraag

De hier afgebeelde schilderijen zijn gemaakt door een andere beroemde schilder, een Nederlander: Piet Mondriaan. Misschien ken je hem wel als de schilder van die schilderijen met zwarte lijnen en geel / blauw / rode vlakken. Voordat hij zo schilderde, maakte Mondriaan een ontwikkeling door als kunstenaar. In het Gemeentemuseum in Den Haag hangen drie schilderijen van bomen, die duidelijk verschillende fases van zijn ontwikkeling laten zien. 
Dit schilderij van Kandinsky heeft geen herkenbare voorstelling. Het is...
A
Figuratief
B
Abstract
C
Geabstraheerd
D
Gestileerd

Slide 21 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk begrip past bij de
ontwikkeling van het Firefox logo?

Slide 22 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hiernaast zie je de Vaas van Rubin,
een optische illusie.
Met welk vormaspect wordt hier gespeeld?

Slide 23 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Maak een foto van een geometrische of organische vorm in het lokaal en zet "g"of "o" erbij

Slide 24 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag
Maak het werkblad over "vorm".
Kijk het werkblad na + verbeteren.


Theorie SO: 8 december 2022
Leren: de theorie, begrippen van het werkblad (in SOM - kunstvak - bijlagen)
timer
25:00

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Klaarleggen:
Groot vel papier (A3)
Tekenpotlood (geslepen)
Kleurpotloden (geslepen)


Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Tekendictee
Er komt steeds een woord in beeld. Je hebt 30 seconden om dat te tekenen. 
Het zijn in totaal 11 woorden (~6 minuten)

Aan het einde komen alle woorden nog een keer in beeld en heb je tijd om je tekening af te maken en in te kleuren.

(Tip: Je kunt alles los tekenen, maar het is extra leuk om te proberen om de woorden te verwerken in  1 voorstelling)


Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een glas limonade

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een zonnebril

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een coronavirusdeeltje

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een plant of boom

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Gat in de grond

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een niet-bestaand wezen

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een vogel of vliegtuig

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een woeste lijn

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een grote schaduw

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Een tekstwolkje

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

timer
0:30
Iets dat met een a begint

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bekijken & afmaken
Je heb nu tijd om je tekening af te maken en in te kleuren.
Je mag er zoveel bij verzinnen als je wil. 
Zorg wel dat de 11 opdrachten herkenbaar blijven.

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een glas limonade
Zonnebril
Coronavirusdeeltje
Plant of boom
Gat in de grond
Niet-bestaand wezen
Vogel of vliegtuig
Woeste lijn
Grote schaduw
Tekstwolkje
Iets dat met een A begint

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Evaluatie

Hoe is het werken gegaan? 
Is alles duidelijk of heb je nog een vraag?


Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies