vakatelier 8 Wat weet ik al?

• Geschiedenis
• HBO
• Studiejaar 1

Geschiedenis: wat weet ik al?

-50

500

1000

1500

landbouw/stedelijke samenleving

landbouwsamenleving

industriële samenleving

Informatiesamenleving

-  - 50 v. chr./3000 v. chr.

50 v. chr.- 500 na chr. 

500 - 1000

1000 - 1500

1500- 1600

Tijd van jagers en boeren

Tijd van grieken en romeinen

Tijd van monniken en ridders

Tijd van steden en staten

tijd van ontdekkers en hervormers

1700 - 1800

1800 - 1900

1900 - 1950

1950 - nu

1600 - 1700

Tijd van pruiken en revoluties

Tijd van burgers en stoommachines

Tijd van wereldoorlogen en holocaust

Tijd van televisie en computer

Tijd van regenten en vorsten

Kun jij deze tijdvakken op de juiste volgorde zetten?

Wie zijn de ontdekkers uit de naam van het tijdvak?

Wie zijn de burgers uit de tijdvaknaam 'burgers en stoommachines'?

Verklaar de tijdvaknaam 'steden en staten'

Verklaar de tijdvaknaam 'pruiken en revoluties'

Verklaar het icoon van het tijdvak 'grieken en romeinen'

Verklaar het icoon van het tijdvak 'monniken en ridders'

Verklaar het icoon van het tijdvak 'televisie en computer'

-50

500

1000

1500

Renaissance

Christendom verovert

 Europa

agrarische revolutie

Reformatie

Wetenschappelijke 

revolutie

Verlichting

Plaats de volgende (delen van )kenmerkende aspecten in chronologische volgorde 

De opstand en het ontstaan van een

 onafhankelijke Nederlandse staat

Slavenarbeid op plantages en opkomst

 van het abolitionisme

Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

sociaal- culturele veranderingen en toenemende pluriformiteit

Welk kenmerkend aspect of onderdeel daaruit, hoort bij de 18e eeuw?

1. De moderne vorm van imperialisme
2. De democratische revoluties in oosterse landen
3. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen
4. ‘verlicht denken’ dat wordt toegepast op alle terreinen van de samenleving

Kenmerkend aspect past wel bij de tijd van monniken en ridders

Kenmerkend aspect past niet bij de tijd van monniken en ridders

hofstelsel en horigheid

ontstaan en verspreiding van de islam

ontstaan van eerste stedelijke gemeenschappen

 verspreiding van christendom in Europa

Welk kenmerkend aspect of onderdeel daaruit hoort bij de 16e eeuw?

1. wetenschappelijke revolutie
2. begin van Europese expansie
3. democratische revoluties
4. de economische wereldcrisis

Bij welk kenmerkend aspect (of onderdeel daaruit) past deze afbeelding het best?

1. De industriële revolutie als basis voor industriële samenleving
2. Rationeel optimisme en ‘’verlicht denken’’
3. Discussies over de sociale kwestie
4. De opkomst van het abolitionisme

In welk tijdvak hoort het canonvenster Willem van Oranje?

1. tijd van regenten en vorsten
2. tijd van steden en staten
3. tijd van ontdekkers en hervormers
4. tijd van pruiken en revoluties

Sleep de canonvensters naar het juiste tijdvak rechts van de tijdbalk

In welk tijdvak hoort het canonvenster Eise Eisinga?

1. tijd van pruiken en revoluties
2. tijd van burgers en stoommachines
3. tijd van regenten en vorsten
4. tijd van wereldoorlogen en holocaust

In welk tijdvak hoort het canonvenster koning Willem I?

1. tijd van steden en staten
2. tijd van ontdekkers en hervormers
3. tijd van burgers en stoommachines
4. tijd van regenten en vorsten

Koppel de juiste ondertitel aan het juiste canonvenster

De belangrijkste wet 

van een land

Poort naar de wereld

Nederland en het water

Schilder in een nieuwe tijd

Een mislukte vredesmissie

Vroeger

Later

Vroeger

Later

Vroeger

Later

Plaats de volgende canonvensters in chronologische volgorde 

Johan van Oldenbarnevelt

Napoleon Bonaparte

De Hanze

Aletta Jacobs

Plaats de volgende canonvensters in chronologische volgorde 

Marga Klompé

Max Havelaar

De gastarbeiders

Vincent van Gogh

In welk tijdvak hoort het  canonvenster Rembrandt?
Noem het tijdvak en de jaartallen. Leg uit waarom Rembrandt in dit tijdvak thuishoort. Gebruik in je antwoord de twee begrippen uit de tijdvaknaam.

In welk tijdvak hoort het  canonvenster De watersnood?
Noem het tijdvak en de jaartallen. Leg uit waarom watersnood in dit tijdvak thuishoort. Gebruik in je antwoord de twee begrippen uit de tijdvaknaam.

Ontwikkelen van historisch bewustzijn

Historisch tijdsbesef

Historische kennis

Historisch redeneren

• aanduidingen voor tijd en tijdsindeling; 
  
• chronologische volgordes; 
  
• de tijdbalk;  
  
• kenmerkende aspecten van
  tijdvakken; 
  
• continuïteit en verandering.
  

• periodiseringen, zoals  de tien
  tijdvakken; 
• kenmerkende aspecten van
  de tien tijdvakken; 
• vijftig vensters van de Canon
  van Nederland; 
• verhalen, tradities en verbeelding.

Redeneren over continuïteit en verandering, oorzaken en gevolgen, overeenkomsten en verschillen

• hist. vragen stellen
• bronnen onderzoeken
• contextualiseren
• argumenteren
• (meta- en historische) begrippen gebruiken

Hoe grip krijgen op verleden?

• structuur aanbrengen in 'chaotisch' verleden
  
• gebruik maken van periodiseringen: indelen tijd
• focus: regionale-, nationale-, Europese-, wereldgeschiedenis
  
• kantelpunten/keerpunten aanwijzen in geschiedenis, bijv. agrarische revolutie, ontstaan wereldgodsdiensten, wetenschappelijke revolutie, de verlichting, de eerste grondwet, de Berlijnse Muur 

Historisch redeneren

Redeneren over continuïteit en verandering, oorzaken en gevolgen, overeenkomsten en verschillen, waarbij aandacht is voor:

• stellen van historische vragen; 
  
• onderzoeken van historische bronnen; 
  
• contextualiseren (tijd- en standplaatsgebondenheid); 
  
• beweringen ondersteunen met argumenten; 
  
• gebruik maken van historische begrippen (bijv. farao, feodalisme, Verlichting); 
  
• gebruik maken van meta-historische begrippen (bijv. oorzaak, gevolg, verandering, aanleiding, continuïteit, tijd- en standplaatsgebondenheoid, etc.).
  

Historisch redeneren

Construeren van het verleden door:

• verzamelen: bronnenonderzoek en vaststellen van feiten; 
  
• ordenen: feiten ordenen, in de tijd en thematisch; 
  
• verklaren: analyse van oorzaken en gevolgen; 
  
• beeldvormen: interpreteren van het geheel door inleving, vanuit multiperspectiviteit en waarden in heden en verleden.
  

Over welk conflict / begrip gaat de spotprent?

Sleep de woorden naar de juiste plaats.

Marshall

plan

wapen

wedloop

Cuba 

Crisis

ijzeren

gordijn

Blokkade van Berlijn

Welk persoon past het best bij het begrip: 'absolutisme'

1. Lodewijk XIV
2. Frederik de Grote
3. Bismarck
4. Willem II