5.2 Puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Voortplanting en Seksualiteit

Wat doen we vandaag?

-Herhalen

-Uitleg basisstof 4.2

-Aan het werk

Welk nummer hoort bij welk onderdeel van het vrouwelijke geslachtsorgaan?

eileider

eierstok

baarmoeder

schaamlip

vagina

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Deze geslachtskenmerken zijn al bij de geboorte aanwezig?

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken

Welk nummer hoort bij welk onderdeel van het mannelijke geslachtsorgaan?

zaadbal

bijbal

prostaat

zaadblaasje

penis

zaadleider

1

2

3

4

5

6

Lesdoelen

- Je kunt uitleggen wat de functie is van

hormonen.

- Je kunt de lichamelijke en geestelijke

veranderingen in de puberteit beschrijven.

 

Hormonen en puberteit 

De secundaire veranderingen worden in gang gezet door hormonen. 

• Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren.
  

De hypofyse speelt hierin een grote rol:

• Maakt groeihormoon dat zorgt voor een groeispurt.
  
• Zet de geslachtsorganen aan tot het maken van geslachtshormonen. 
  

Het tijdstip waarop het lichaam deze hormonen gaat aanmaken verschilt per persoon. 

Hypofyse

Belangrijke hormoonklier: De hypofyse

 maakt  hormonen (boodschappers)

1. hormonen die je geslachtsklieren beïnvloeden
2. groeihormonen

Hormonen

• Voorbeeld hormoon?
• Hormonen regelen werking van organen
• Dit gebeurt met klieren
  

Hormonen

• Hormonen: regelen werking organen
• Hormoonklieren geven hormonen af aan het bloed
• Hypofyse: in puberteit produceert hij stimulerende hormonen--> ontwikkeling eicellen en eierstokken
• Overgang: geen rijpe eicellen meer

Jongens 

-baardgroei 

-borst-, oksel en 

schaamhaar

-meer spieren

-'de baard in de keel'

Meisjes 

-rondere lichaamsvormen 

-borsten

-bredere heupen

-schaamhaar

Secundaire geslachtskenmerken

Deze zie je pas rond de puberteit

De leeftijd waarop je verandert verschilt. 

Het is belangrijk om elke dag de schaamlippen goed te wassen/spoelen met water. 

Tussen de schaamlippen kan slijm zitten. Hier kunnen bacteriën snel groeien. Daardoor kunnen ontstekingen ontstaan.

Hygiëne

Eicellen

Zijn de vrouwelijke geslachtscellen (aanwezig vanaf de geboorte)

 

Rijping in de puberteit/ Iedere maand 1 eicel

Grootste menselijke cel (bevat reservevoedsel)

De eicel springt uit de eierstok. 

Eileider vervoert de eicel

1 keer in de 4 weken een eisprong.

Eisprong = Ovulatie

Menstruatie

Slijmvlies bevat veel bloedvaten. Door samentrekkingen van spieren wordt het slijmvlies met bloed afgevoerd.

Klachten: buikkrampen, rugpijn, hoofdpijn, moe, lusteloos, emotioneel

Sommige meisjes menstrueren als ze 10 jaar zijn, anderen als ze 16 jaar zijn. Gemiddeld zijn meisjes 

13 jaar oud bij de 1e menstruatie.

Een menstruatie duurt bij sommigen 3 dagen maar bij anderen kan het wel een week duren.

Menstruatiecyclus

Vooral in de puberteit kan de menstruatie zeer onregelmatig plaatsvinden. Soms zit er veel tijd tussen de menstruaties.

Dit gaat vanzelf meer lijken op de cyclus in het plaatje.

Eisprong op de 14e dag

De cyclus duurt 28 dagen

Hormonen

Stoffen die de werking van organen regelen

Hormoonklieren geven de hormonen af aan het bloed. Een hormoon werkt alleen in weefsels of organen die gevoelig zijn voor dat hormoon.

In de puberteit produceert de hypofyse stimulerende hormonen. Onder invloed van die hormonen --> eicellen en eierstokken ontwikkelen zich

Overgang = er rijpen geen eicellen meer (niet meer ongesteld)

Aan het (huis)werk

Lezen blz. 18 t/m 22

Maken: basisstof 4.2 opdracht 1, 2, 3, 8, 10

Oefen: https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Voortplanting/vrouw.htm