Workshop B1 - De voltooide tijd (In zicht thema 1)

• NT2
• MBO
• Studiejaar 1-4

Doel

• Ik ken de grammaticaregels over de voltooide tijd. 
• Ik heb de oefeningen over de voltooide tijd uit thema 1 gemaakt.
• Ik kan in de voltooide tijd vragen stellen en beantwoorden.

Voorkennis

Kijk naar de volgende zinnen:
1. Wat heb je gedaan?
2. Zaterdag ben ik met mijn vriendin bij haar ouders op bezoek geweest.
3. Ik heb gevoetbald.
4. We hebben met 6-0 verloren.
5. Zaterdagavond ben ik op een verjaardagsfeestje geweest.

Bespreek in tweetallen:

• wat voor zinnen dit zijn: hoofdzinnen of bijzinnen.
• welke werkwoorden jullie in de zin zien staan.
• op welke plaats de werkwoorden in de zin staan.

Antwoorden

1. Wat heb je gedaan?

2. Zaterdag ben ik met mijn vriendin bij haar ouders op bezoek geweest.

3. Ik heb gevoetbald.

4. We hebben met 6-0 verloren.

5. Zaterdagavond ben ik op een verjaardagsfeestje geweest.

• Dit zijn allemaal hoofdzinnen.
• Elke zin heeft een eerste en een tweede werkwoord.
• Er staat één werkwoord op de tweede plaats en één werkwoord aan het eind van de zin.

De voltooide tijd

De zinnen uit de vorige slide staan in de voltooide tijd.

De voltooide tijd gaat over vroeger. Meestal vertel je over situaties van de afgelopen dagen.

Een zin in de voltooide tijd heeft twee werkwoorden:

• Werkwoord 1: de goede vorm van hebben of zijn
• Werkwoord 2: een voltooid deelwoord. Dit staat aan het eind van de zin.

Voltooid deelwoord van regelmatige werkwoorden

Dit begint meestal met ge- en eindigt op -t of -d. 

Regel: kijk naar de laatste letter van de ik-vorm (= infinitief zonder -en).

Groep A:	de laatste letter van de ik-vorm is een van de volgende letters:
t-x-k-f-s-ch-p	werkwoord 2 eindigt op een t

Groep B:	de laatste letter van de ik-vorm is een andere letter.
	werkwoord 2 eindigt op een d

Voltooid deelwoord van regelmatige werkwoorden

Groep A:

infinitief	ik- vorm	voltooid deelwoord	voorbeelden
werken	wer k	ge werk t	Wij hebben gisteren hard gewerkt .
maken	maa k	ge maak t	Jullie hebben het huiswerk gemaakt .
praten	praa t	ge praa t	Ik heb met de buren gepraat .

Voltooid deelwoord van regelmatige werkwoorden

Groep B:

infinitief	ik- vorm	voltooid deelwoord	voorbeelden
wonen	woo n	ge woon d	Wij hebben 5 jaar in Utrecht gewoond .
voetballen	voetba l	ge voetbal d	Ik heb zondag gevoetbald .
spelen	spee l	ge speel d	Heb je goed gespeeld ?

Let op!

reizen                                                         gereisd              

infinitief met -zen                                 voltooid deelwoord met -sd

leven                                                           geleefd

infinitief met -ven                                 voltooid deelwoord met -fd

Voltooid deelwoord onregelmatige werkwoorden

Dit begint met ge- en eindigt vaak op -en.

In zicht: bladzijde 304

infinitief	voltooid deelwoord	voorbeelden
spreken	gesproken	We hebben Nederlands gesproken .
lezen	gelezen	Heb je de krant al gelezen ?
schrijven	geschreven	Hij heeft mij een e-mail geschreven .
doen	gedaan	Ik heb gisteren boodschappen gedaan .

Oefenen

Maak nu de volgende oefeningen in In zicht:

bladzijde 16-17: oefening 4 en 5

Klaar? Maak dan de extra oefening op papier.

Antwoorden oefening 4

1. gewerkt

2. gezet

3. geluisterd

4. gewacht

5. gefeliciteerd

6. gereisd

7. gered

8. gemaakt

9. gestopt

10. geproefd

Antwoorden oefening 5

1. gekocht

2. gegeten

3. genomen

4. gedaan

5. gekregen

6. geweest

7. gedronken

8. gegaan

9. geholpen

10. gezien

Voltooid deelwoord met 'zijn'

De volgende werkwoorden combineer je met een vorm van 'zijn' in de voltooide tijd:

zijn - gaan - komen - blijven - worden - beginnen - stoppen - gebeuren - veranderen - trouwen - slagen - zakken - stijgen - dalen

In zicht: bladzijde 17

Voltooid deelwoord zonder 'ge-' aan het begin

Begint de infinitief van het werkwoord met ge-, be-, ont-, her-, ver-, er-?

Gebruik dan geen ge- een het begin van het voltooid deelwoord.

Begin met dezelfde letters al het infinitief.

In zicht: bladzijde 18

Oefenen

Maak nu de volgende oefeningen in In zicht:

bladzijde 18-19: oefening 6

Klaar? Maak dan de extra oefening op papier.

Antwoorden oefening 6

1. is geslaagd                                      7. is veranderd

2. heb ontmoet                                  8. is gebeurd

3. ben gekomen                                9. hebben herhaald

4. is geworden                                   10. hebben bekeken

5. hebben genoten                          11. heb gewonnen, heb verloren

6. is begonnen                                   12. heeft beloofd

Oefenen

Maak nu de volgende oefening in In zicht:

bladzijde 20: oefening 7

Bekijk eventueel eerst de tijdwoorden van het verleden op bladzijde 19-20.

Klaar? Maak dan ook oefening 8 (bladzijde 21). 

Terugkijken

• Ik ken de grammaticaregels over de voltooide tijd.
• Ik heb de oefeningen uit thema 1 over de voltooide tijd gemaakt.
• Ik kan in de voltooide tijd vragen stellen en beantwoorden.