20220214 GEMA320MH leerjaar 1 schrijven

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nederlands

GEMA320MK

14 februari 2022

Planning GEMA320MH

1. CENTRAAL EXAMEN LEZEN & LUISTEREN – LOCATIE SPORTLAAN – 90 MINUTEN: individueel

2. EXAMEN SCHRIJVEN – LOCATIE HHW – 60 MINUTEN (3 opdrachten): 28 februari 2022 (08.15-09.45) EIGEN LAPTOP

3. EXAMEN SPREKEN – HHW – PRESENTATIE 4-6 MINUTEN: nog niet bekend

4. EXAMEN GESPREKKEN – HHW – GESPREK 6-8 MINUTEN: nog niet bekend

                       Onderdeel LEZEN & LUISTEREN:                              50% eindcijfer Nederlands

                       Onderdeel Schrijven, spreken en gesprekken: 50% eindcijfer Nederlands

Terugblik op de les van 31-01

Starttaal Compact Werkboek 2F:                              Starttaal Compact Handboek:

-Niet van toepassing-                                                     pagina 92-109.

Zakelijke brief

Zelfwerktijd: Schrijven - zakelijke brief

• Opmaak: inleiding, middendeel en slot. 
• Zorg er voor dat jij al jouw teksten nog eens nakijkt. Dat haal je er uit door de tekst nog eens door te nemen.
• Hoofdlettergebruik: Geachte heer/mevrouw (zonder hoofdletter). Corona is zonder hoofdletter. Mevrouw De Boer.
• Het gebruik van enter. Maak alinea’s. Losstaande zinnen horen niet in brieven.
• Let op woorden die je soms vergeet. Controleer wat je opgeschreven hebt.
  
• Interpunctie: komma’s, punten en vraagtekens. Uitroeptekens horen niet in zakelijke brieven.
• Aaneenschrijven.
  

Zelfwerktijd: Schrijven - zakelijke brief

TIPS:             1. Starttaal Compact Handboek: Pagina 103: de drie vragen.

                       2. Starttaal Compact Handboek: Opmaak: pagina 107.

                       3. Ben je klaar: lees de brief door en let op spelling, stijl en                                               grammaticafouten. 

Artikel

Zelfwerktijd: Schrijven - artikel

TIPS:             1. Pagina 108: het stappenplan.

                       2. Voorbeeld: pagina 109.

                       3. Ben je klaar: lees de brief door en let op spelling, stijl en                                               grammaticafouten. 

Artikel: stappenplan (pagina 108)

1. Onderwerp, schrijfdoel en doelgroep.
2. Deelvragen.
3. Zoek en selecteer informatie.
4. Inhoud: inleiding, middendeel en slot. Maak een schrijfschema.

• Je moet signaalzinnen en signaalwoorden gebruiken om verbanden tussen zinnen en alinea's duidelijk te maken.
  
• Tussenkopjes zijn ook altijd van belang.

Tekstdoelen 

Tekstdoelen (ook wel schrijfdoelen):

1.  Informeren: feiten op een rij zetten. Gebeurtenissen benoemen. Voorbeeld: nieuwsberichten en schoolboeken. 
2. Mening geven: de schrijver deelt zijn mening, zonder de lezer te overtuigen. Nadruk op mening. Voorbeeld: ingezonden brief of artikel opiniepagina. 
3. Overtuigen: de schrijver heeft tot doel de lezer te overtuigen. Nadruk op overtuigen. Voorbeeld: Betoog of een klachtenbrief
4. Activeren/overhalen: de schrijver wil de lezer overtuigen en aanzetten tot actie. Voorbeeld: Reclames of politieke pamfletten.
5. Amuseren: tekst om de lezer te vermaken. Voorbeeld: Columns of stripverhalen.
6. Gevoelens uitdrukken/oproepen: de schrijver drukt eigen emotie uit of wil emotie oproepen bij lezer. Voorbeeld: gedichten of songteksten. 
7. Instrueren: de schrijver wil de lezer een instructie meegeven. Voorbeelden: recepten of gebruiksaanwijzingen.

Tekstverbanden, signaalwoorden en kernzin

Tekstverband:  Een tekst heeft structuur nodig om begrijpelijk en leesbaar te zijn. De volgorde van en de verbanden tussen de alinea's zijn daarbij heel belangrijk.

Signaalwoorden: De signaalwoorden geven de lezer een teken, een signaal: tussen deze alinea's, zinnen of delen van zinnen bestaat een bepaald verband. Het signaalwoord helpt je om dat verband te herkennen.

Kernzin: Dit is de zin in een alinea die het belangrijkste is. De andere zinnen staan in dienst van deze zin. Om een goede samenvatting te kunnen maken, moet je weten wat de kernzin van een alinea is. Meestal is de kernzin de eerste of de laatste zin van de alinea.

Tekstverbanden en signaalwoorden 

1. Tekstverband: Opsomming: er worden gelijksoortige dingen na elkaar benoemd.

Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, ten slotte, om te beginnen, bovendien, dan, daarna, daarnaast, eerst...dan, verder, niet alleen...maar ook, noch...noch, ook, tevens, toen, vervolgens, zowel...als.

2. Tekstverband: Toelichting, uitleg: er wordt een toelichting of uitleg gegeven. 

Signaalwoorden: dat betekend, dat houd in, dat wil zeggen, met andere woorden, op deze wijze/manier. 

3. Tekstverband: Tegenstelling: er worden twee of meerdere tegenovergestelde zaken of meningen genoemd.

Signaalwoorden: (al)hoewel, anders dan, daarentegen, daar staat tegenover dat, (desal) niettemin, doch, echter, enerzijds...anderzijds, in plaats van, in tegenstelling tot, integendeel, maar, of, ofschoon, toch, terwijl, weliswaar.

4. Tekstverband: Reden, verklaring: de schrijver legt een oorzaak van een verschijnsel of gebeurtenis uit.

Signaalwoorden: aangezien, daarom, immers, namelijk, omdat, want. 

Tekstverbanden en signaalwoorden 

5. Tekstverband: oorzaak - gevolg: er is iets gebeurd (oorzaak) wat er voor heeft gezorgd dat er iets anders gebeurde (gevolg). 

Signaalwoorden: aangezet door, daardoor, door, doordat, dus, gestimuleerd/geïnspireerd door, hierdoor, met als gevolg, naar aanleiding van, op het idee gebracht door, vanwege, wegens, zodoende.

6. Tekstverband: doel - middel: er worden in alinea's een doel en een middel om dat doel te bereiken benoemd.

Signaalwoorden: daartoe, door middel van, met als doel om, met behulp van, met het oog op, om, via, waarmee. 

7. Tekstverband: voorbeeld, bewijs: de schrijver geeft extra kracht aan wat hij vlak daarvoor gesteld heeft.

Signaalwoorden: als/ter illustratie, bijvoorbeeld, dat is het geval bij, denk maar aan, een voorbeeld daarvan is, kijk maar naar, zo, zoals. 

8. Tekstverband: voorwaarde: er wordt genoemd wat de voorwaarde is voor wat ervoor of erna wordt voorgesteld.

Signaalwoorden: aangenomen dat...dan, als, indien, in het geval dat, mits, op voorwaarde dat, stel dat...dan, tenzij, wanneer.

Tekstverbanden en signaalwoorden 

9. Tekstverband: Vergelijking: er worden twee of meer zaken met elkaar vergeleken. 

Signaalwoorden: als, dan, doet denken aan, evenals, net als, vergeleken met, zoals, zo...als.

10. Tekstverband: Samenvatting, conclusie: de schrijver herhaalt in het kort de hoofdpunten uit een tekst. 

Signaalwoorden: alles bij elkaar genomen, al met al, concluderend, dan ook, de slotsom is, dus, kortom, om kort te gaan, samenvattend.  

Lesdoelen

• Voorbereiding op het examen schrijven: werkwoordspelling.
• Voorbereiding op het examen schrijven: verslag.

Werkwoordspelling

Persoonsvorm tegenwoordige tijd 

enkelvoud 

ik 

....jij/je

gebiedende wijs 

stam  

u 

hij/zij/het

jij/je

namen

stam+t  

meervoud 

wij/we

zij 

jullie 

...

hele werkwoord  

Het hele werkwoord -en noemen we de stam. 

Meervoud van dingen telt ook als meervoud 

De honden lopen over straat. 

Alle planten hebben water gekregen. 

Alle stopcontacten zijn beveiligd. 

Een moeilijk woord voor hele werkwoord is infinitief 

Persoonsvorm verleden tijd  

sterke werkwoorden

veranderen van klank

zwakke werkwoorden

enkelvoud

meervoud  

Er zijn geen regels voor het vervoegen van sterke werkwoorden. 

Je moet ze onthouden. 

lopen - liepen 

slapen - sliepen 

geven - gaven 

+te

+de

+ten

+den

In de verleden tijd gebruik je het 't ex-kofschip 

om zeker te weten of je +te of +de moet schrijven. 

Verleden tijd

In de verleden tijd verandert alleen de persoonsvorm:

ik bracht je naar huis

ik smurfte je naar huis

ik werd naar huis gebracht

Werkwoordspelling - Voltooide tijd

Gebruik het hele werkwoord.

Haal daar 'en' vanaf. Dit is de stam.

Staat de stam in het taxikofschip? 

Dan volgt er T. 

             Staat de stam niet in het taxikofschip?

                      Dan volgt er een D. 

Zelfwerktijd: Schrijven - werkwoordspelling

Starttaal Compact Werkboek 2F:                              Starttaal Compact Handboek:

Opdracht 6 op pagina 178-179.                                   pagina 60 - 67

Zelfwerktijd: Schrijven - verslag

Planning GEMA320MH

1. CENTRAAL EXAMEN LEZEN & LUISTEREN – LOCATIE SPORTLAAN – 90 MINUTEN: individueel

2. EXAMEN SCHRIJVEN – LOCATIE HHW – 60 MINUTEN (3 opdrachten): 28 februari 2022 (08.15-09.45) EIGEN LAPTOP

3. EXAMEN SPREKEN – HHW – PRESENTATIE 4-6 MINUTEN: nog niet bekend

4. EXAMEN GESPREKKEN – HHW – GESPREK 6-8 MINUTEN: nog niet bekend

                       Onderdeel LEZEN & LUISTEREN:                              50% eindcijfer Nederlands

                       Onderdeel Schrijven, spreken en gesprekken: 50% eindcijfer Nederlands

Terugblik

• Voorbereiding op het examen schrijven: werkwoordspelling.
• Voorbereiding op het examen schrijven: verslag.