Observeren van de ademhaling

Observeren van de ademhaling

G4BOE

28 mei 2025

Hoe gaat het????

😒🙁😐🙂😃

Lesdoelen

• Je kunt benoemen wat je observeert bij de ademhaling (frequentie, diepte, regelmaat, enz.).
• Je kunt normale en afwijkende waarden en patronen herkennen en benoemen.
• Je begrijpt wat de effecten zijn van goede en slechte gasuitwisseling.
• Je kunt het normale ademhalingspatroon en twee afwijkende patronen uitleggen (Cheyne-Stokes, Kussmaul).

Weten jullie het nog?

Wat is de normaalwaarde van de ademfrequentie?

1. 10-30
2. 10-20
3. 12-20
4. 12-30

Wat gebeurd er al eerste bij de inademing?

1. Het diafragma gaat omhoog
2. Het diafragma gaat omlaag
3. De buikspieren spannen aan
4. De tussenribspieren ontspannen zich

Wat zijn GEEN hulpademhalingsspieren?

1. Tussenribspieren
2. Spieren in hals
3. Spieren schoudergordel
4. Buikspieren

Het ademhalingscentrum bevindt zich in...

1. De longen
2. De bloedvaten
3. De kleine hersenen
4. De hersenstam

Het ademhalingscentrum stuurt de ademhaling op basis van...

1. Het zuurstofgehalte in het bloed
2. Het koolzuurgehalte in het bloed
3. Op het koolzuur en zuurstofgehalte in het bloed

Wat observeer je bij de ademhaling?

Observatiepunten

• Ademfrequentie
• Diepte
• Regelmaat
• Adembeweging
• Ademgeluiden
• Hoest en sputum
• Saturatie
• Huidskleur 

Ademfrequentie

Ademfrequentie is het aantal ademhalingen per minuut. Een normale ademfrequentie bij een volwassene in rust is 12-20 ademhalingen per minuut .

Afwijkende ademfrequenties

• Tachypneu is een hoge ademfrequentie in rust (bij volwassenen > 20/minuut). Tachypneu komt onder andere voor bij inspanning, koorts, een sterk werkende schildklier, een heel laag hemoglobinegehalte en bepaalde vergiftigingen.
  
• Bradypneu is een lage ademfrequentie in rust (bij volwassenen < 10/minuut). Bradypneu komt voor bij bepaalde vergiftigingen. Opioïden leiden tot een lage ademfrequentie.
  
• Apneu betekent dat er geen ademhaling is.

Ademdiepte 

Bij de ademdiepte gaat het om de hoeveelheid lucht die iemand per keer in- en uitademt: een ademteug of het ademvolume. De ademdiepte is zonder meetapparatuur moeilijk aan te geven.

Hoeveel ml lucht neem je bij een ademteug?

Regelmaat

Bij regelmaat gaat het om het ritme: een vaste tijd tussen twee ademhalingen.

Adembewegingen

Bij een normale ademhaling in rust zijn de ademhalingsbewegingen vrijwel onzichtbaar. De ademhaling gaat automatisch, moeiteloos, rustig en regelmatig. 

Je observeert:

• Is er sprake van buikademhaling en/of borstademhaling?
  
• Gebruikt de zorgvrager hulpademhalingsspieren (hals- en schouderspieren) om in te ademen?
  
• Gebruikt de zorgvrager zijn buikspieren om uit te ademen?

Ademgeluiden

Bij een normale ademhaling hoor je soms zachtjes de lucht door de neus gaan. Piepen en brommen bij de uitademing duidt op een bronchusvernauwing. Een gierende inademing duidt op vernauwing in het strottenhoofd.

Hoest en sputum

Soms kun je bij hoesten horen dat er slijm zit. Hoest met ophoesten van sputum heet ‘productieve hoest’. Dik geelgroen slijm duidt op een bacteriële infectie. Als er geen slijm wordt opgehoest, is het ‘prikkelhoest’.

Oorzaak prikkelhoest??

Effect ademhaling meten

Je kunt in het bloed meten hoeveel hemoglobine in de rode bloedcellen is verzadigd met zuurstof, dat heet zuurstofsaturatie (O₂-saturatie). Met een saturatiemeter (een knijpertje om de vinger) kun je de zuurstofopname in het bloed meten. Een normale waarde voor de O2-saturatie ligt bij gezonde personen tussen 96% en 100%. De O2-saturatie is ook te meten door bloed af te nemen uit een slagader of capillair.

Huidskleur

• Voldoende zuurstofsaturatie leidt tot een gezonde huidskleur.
• Bij onvoldoende zuurstofopname ontstaat een grauwe of zelfs blauwe kleur (cyanose). 
• Dat gebeurt pas bij een flink zuurstoftekort. 
• De blauwe kleur ontstaat wanneer er veel onverzadigde hemoglobine is. 
• De blauwe verkleuring door onvoldoende zuurstofopname in de longen (centrale cyanose) is het eerst te zien rond de mond en in de tong.

Centrale en/of perifere cyanose

Wat is het verschil??

Activiteit

Observeer elkaars ademhaling middels een observatielijst.

Neem hiervoor 5 minuten de tijd 

Ademhalingspatronen 

Casuïstiekopdracht  

Maak groepjes van 3-4

Lees de casuïstiek en beantwoord gezamenlijk de vragen

Tijd: Max 15 min

Nadien klassikaal nabespreken 

Maak de opdrachten in Learnbeat

D: Observeren van de ademhaling, onderdeel 4 en 5

Kijk ook naar de verdiepingsopdrachten canvas bij: 

Deelopdracht: Observeren van de ademhaling

Deelopdracht: Adempatronen en begrippenlijst