20211209 VEPL420AH niveau 4 leerjaar 2 2v3 Spelling – Aaneenschrijven en tussenklanken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

VEPL420AH

09 december 2021

Planning

1. TOETS 1: LEZEN (28-10) en herkansing (02-12)
2. TOETS 2: SPELLING, GRAMMATICA & DICTEEWOORDEN: 20-01-2022.
3. TOETS 3: STIJL: april 2022.
4. TOETS 4: WERKWOORDSPELLING GECOMBINEERD: juni 2022.

Lesdoelen

• Meervoudsvormen & hoofdletters.
• Aaneenschrijven en tussenklanken.

Hoofdletters

VIA Handboek pagina 47 - 50

Hoofdletters: Regel 1: begin van een zin

Aan het begin van een zin:

• Je begint een zin met een hoofdletter.

Als de zin met een afgekort woord begint, verschuift de hoofdletter naar het tweede woord:

• 's Ochtends sta ik vroeg op.
• 't Was vanochtend wel erg koud.

Hoofdletters: Regel 2: namen van personen

Je schrijft een hoofdletter bij voor- en achternamen, doopnamen en voorletters:

• Elisabeth Sarah Jansen

Aanspreektitels (mevr.) en tussenvoegsels (van der) krijgen geen hoofdletter.

• fam. Berkmans
• Bert van den Brink

Hoofdletters: Regel 2: namen van personen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Hoofdletters: Regel 3: organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Apple
• Verenigde Naties

Soms gebruiken bedrijven de hoofdletters afwijkend, je neemt dit dan over.

• iPhone

Hoofdletters: Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Eindhoven
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• Fransman
• Limburgs dialect

Hoofdletters: Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij een windstreek gebruik je geen hoofdletter.

• Er komt vandaag een noordelijke wind.

Als de windstreek onderdeel is van een naam, gebruik je wel een hoofdletter.

• Noordelijke IJszee

Hoofdletters: Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Als je met de windstreek een cultureel, economisch of politiek gebied bedoelt, schrijf je een hoofdletter.

• In het Nabije Oosten is de situatie erg gespannen.
• Arme landen krijgen steun van het Westen.

Hoofdletters: Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Historische gebeurtenissen en feestdagen schrijf je met een hoofdletter.

• Koude Oorlog
• Vaderdag

Maar bij samenstellingen met feestdagen schrijf je geen hoofdletter:

• vaderdagontbijt

Hoofdletters: Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Seizoenen, maanden en gewone dagen krijgen geen hoofdletter.

• zaterdag
• januari

Ook een historische periode krijgt geen hoofdletter.

• renaissance
• prehistorie

Hoofdletters: Regel 6: religieuze en culturele begrippen

Religieuze en culturele stromingen en woorden die daarvan zijn afgeleid krijgen geen hoofdletter.

• jodendom
• jood

Maar heilige begrippen die bij de stroming horen wel.

• God
• Bijbel

Hoofdletters: Regel 6: religieuze en culturele begrippen

Een woord dat is afgeleid van een heilig begrip krijgt geen hoofdletter.

• Hij ziet er goddelijk uit.
• Er ligt een bijbel op het nachtkastje.

Meervoudsvormen

VIA Handboek pagina 50 - 53

enkelvoud + en = meervoud

Bij veel zelfstandige naamwoorden maak je het meervoud door er 'en' achter te zetten.

• een stoel - twee stoelen
• een paard - twee paarden
• een punt - twee punten

Een boek - twee ...

1. Boeken
2. Boeks

aa/ee/oo/uu + 1 medeklinker: één klinker verdwijnt

Als het enkelvoud een lange klinker (aa, ee, oo, uu) heeft in de laatste lettergreep met daarachter nog één medeklinker, verdwijnt een van die klinkers.

• een aap - twee apen
• een beek - twee beken
• een muur - twee muren

Een boot - twee ....

1. Boten
2. Booten
3. Botten
4. Bootten

a/e/i/o/u + 1 medeklinker: medeklinker extra

Als het enkelvoud een korte klinker (a, e, i, o, u) heeft in de laatste lettergreep met daarachter nog één medeklinker, komt er vaak een medeklinker bij om de klank van die klinker kort te houden:

• een bak - twee bakken
• een hek - twee hekken
• een pil - twee pillen

Een bos - twee .....

1. Bosen
2. Bossen
3. Boosen
4. Boossen

s wordt vaak z

Als het enkelvoud eindigt op een s, wordt de s vaak een z in het meervoud:

• een baas - twee bazen
• een wees - twee wezen
• een roos - twee rozen

f wordt vaak v

 Als het enkelvoud eindigt op een f, wordt de f vaak een v in het meervoud:

• een graaf - twee graven
• een zeef - twee zeven

Een stoof - twee .....

1. Stofen
2. Stoven
3. Stoofen
4. Stooven

Meervoud op -s​

• -s vast aan het woord schrijven, ook na e, é, eau en ui: etalages, logés, cadeaus. ​
• De -s kan eraan vast, geen verwarring met uitspraak!​
• Wel verwarring met uitspraak: gebruik de apostrof ’s: taxi’s, baby’s.​
• Ook ’s na afkortingen die je ook echt als afkorting uitspreekt: cd’s, tv’s, bv’s.​

Een etui - twee ....

1. Etuis
2. Etui's

Een accu - twee ....

1. Accus
2. Accu's

Een tv - twee .....

1. tvs
2. tv's

Bezits-s

S aan de naam vast
Als de slotklank van de naam er geen last van heeft, schrijf je de s er gewoon aan vast:

• het huis van Henk - Henks huis
• de tas van Ruud - Ruuds tas
• de auto van René - Renés auto

Bezits-s

Apostrof + s achter de naam
Als de naam eindigt op een klinker waarvan de klank zou veranderen als je er een s aan vastplakt, gebruik je een apostrof:

• het boek van Anja - Anja's boek
• de vriend van Otto - Otto's vriend
• het haar van Romy - Romy's haar

Bezits-s

Alleen apostrof, geen s
Als de naam eindigt op een s of een andere hoorbare sisklank, zet je alleen een apostrof achter de naam:

• de fiets van Kees - Kees' fiets
• het gezicht van Truus - Truus' gezicht
• het beleid van Fernandez - Fernandez' beleid

De hand van Lex - ..... hand

1. Lexs
2. Lex's
3. Lex'

De auto van Tanja - ..... auto

1. Tanjas
2. Tanjas'
3. Tanja's

De trui van Hennie - ..... trui

1. Hennies
2. Hennie's
3. Hennies'

Latijnse uitgangen

• Een neerlandicus - twee neerlandici
• Een datum - twee data
  een collega - twee collegae (ook: collega's)
• een collega - twee collegae (ook: collega's)

Een chemicus - twee ......

1. Chemici
2. Chemica
3. Chemicussen

Zelfwerktijd: aaneenschrijven en tussenklanken

                                                                                     VIA Werkboek 3F:                   VIA Handboek:

                                   

Aaneenschrijven en tussenklanken:          niks                                               Pagina 47-62.

 

Studiemeter > Lesmateriaal > ViaStarttaal Online > 3F > Spelling > Aaneenschrijven en tussenklanken:

                                                               

                                                                                                         oefening 1 tot en met 5 + OEFENTOETS

                                                                                                           

  

                          

              

Terugblik

• Meervoudsvormen & hoofdletters.
• Aaneenschrijven en tussenklanken.

Planning

1. TOETS 1: LEZEN (28-10) en herkansing (02-12)
2. TOETS 2: SPELLING, GRAMMATICA & DICTEEWOORDEN: 20-01-2022.
3. TOETS 3: STIJL: april 2022.
4. TOETS 4: WERKWOORDSPELLING GECOMBINEERD: juni 2022.