4V 1920 H6 koolstofchemie les 6

4V @ LPM SK
H6 koolstofchemie les 6
vandaag: intro 6.4 karakteristieke groepen II
aldehyden, ketonen, carbonzuren,
amines en aminozuren
1 / 14
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 14 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

4V @ LPM SK
H6 koolstofchemie les 6
vandaag: intro 6.4 karakteristieke groepen II
aldehyden, ketonen, carbonzuren,
amines en aminozuren

Slide 1 - Tekstslide

naamgeving, tot nu toe gehad
stamnamen: alkaan, alkeen, alkyn, cycloalkaan, benzeen, etc.

karakteristieke groepen
alkylen (ethyl-, methyl-, diethyl-, fenyl-,…)
    halogenen (broom- dichloor-, …) 
alcoholen (-ol, -diol, fenol-)
alkoxyalkanen (ethers: c-o-c)

tip
ken je ze nog niet? maak een samenvatting met tekening van elke soort karakteristieke groep

Slide 2 - Tekstslide

6.4 aldehyde (-al)



een aldehyde is een eindgroep,
deze staat dus een het uiteinde van 
een koolwaterstof. 'R' kan hier een 
willekeurig deel van een koolstofmolecuul zijn.

Slide 3 - Tekstslide

Een verschil tussen
ethanol en ethanal is...
ethanol
ethanal
tip
welke bindingen zijn belangrijk bij kookpunt en oplosbaarheid? Kun je iets in de structuur terugvinden?
A
ethanol heeft een hoger kookpunt
B
ethanal heeft een hoger kookpunt
C
ethanal kan meer waterstofbruggen aangaan
D
ethanol lost minder goed op in water

Slide 4 - Quizvraag

6.4 keton (-on)



een keton is geen eindgroep,
de C van -C=O zit IN de keten.
R' en R'' zijn hier een willekeurig 
deel van een koolstofmolecuul.
propanon

Slide 5 - Tekstslide

wat is de naam
van deze stof...?
A
methaan-1-propanon
B
butaan-2-al
C
butaan-2-ol
D
butaan-2-on (butanon)

Slide 6 - Quizvraag

carbonzuur
een zuur heeft deze zijgroep: 

Een zuur is vaak een eindgroep, bijvoorbeeld bij butaanzuur,
de C van de zuurgroep telt dan mee bij de langste keten (stam)
zuurgroep
4           3            2            1
let op
de eindstandige C van de zuurgroep krijgt hier positie '1'
dus je telt vanaf de 'zure' C

Slide 7 - Tekstslide

sleep de juiste naam bij de juiste structuur
methaanzuur
butaanzuur
ethaanzuur
hexaandizuur

Slide 8 - Sleepvraag

cabonzuur samengevat
zuurgroep -COOH
Als de C van de zuurgroep bij de stamnaam hoort, 
krijgt deze de hoogste prioriteit (= laagste nummer, C1)
synoniemen: carbonzuur* of carboxylgroep
soms ook geschreven als: -COOH
bijvoorbeeld: CH3COOH = ethaanzuur       
carbonzuur
soms is de zuurgroep een zijgroep, als deze niet in de stam past. Dan heet deze hele groep -carbonzuur. Bijvoorbeeld bij een aromatische ring.

Slide 9 - Tekstslide

amine
koolwaterstof met deze zijgroep:
Meetal krijgt deze -amine als achtervoegsel, als dat niet kan, gebruik je amino- als voorvoegsel  

bijvoorbeeld 
propaan-1-amine 

let op
de N van de amine telt niet mee bij de langste keten (stamnaam), want is geen C atoom!

Slide 10 - Tekstslide

opdracht: sleep de juiste naam bij de juiste structuur
butaan-1-amine
2-amino-ethaanzuur
methaandiamine

Slide 11 - Sleepvraag

welke structuur kan een waterstofbrug aangaan?
A
B
C
D

Slide 12 - Quizvraag

 6.4 karakteristieke groepen
- voegen extra eigenschappen toe aan koolwaterstoffen
- bijvoorbeeld zodat ze waterstofbruggen aan kunnen gaan (doneren en/of ontvangen)
- dit heeft effect op oplosbaarheid, kookpunt, smeltpunt

Slide 13 - Tekstslide

HW voor volgende les
lees 6.4, maak aantekeningen van elke karakteristieke groep
4Vsk1: maak 34 t/m 40, 43, 45 voor volgende week
4Vsk2:  maak 34 t/m 36, 43 voor vrijdag

Slide 14 - Tekstslide