EXCURSIE: MACHTIG
1 / 16
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Introduceer het thema van dit lesblok: De voorstelling MACHTIG.
MACHTIG is een voorstelling van BonteHond. In deze voorbereidende les maken de leerlingen alvast kennis met het thema van de voorstelling en krijgen kort wat mee over theater etiquette; hoe ga je naar een voorstelling?
U gaat met uw leerlingen naar deze voorstelling, hieronder kunt u alvast wat lezen over de voorstelling:
Een pak? Een haviksneus? Een grote kwijlende hond bij de voeten? Een aktetas in de hand? Een zonnebril? Een strenge blik? Hoe ziet een baas eruit? Waaraan kan je een machthebber herkennen?
En waar vind je ze? Nou kijk maar eens omhoog. Daar zijn ze. Ze torenen boven je uit. Je kijkt zo recht hun harige neusgaten in. Je ziet hun vermoeide kraalogen en hun boze grote mond.
Maar moeten bazen altijd schreeuwen? En met servies gooien zoals chefs in keukens? Of bestaan er ook dansende directeuren? Met zachte regels? Die neuriënd rondlopen in een joggingpak van fluffy dons?
MACHTIG is een voorstelling vol reusachtige verhalen over machtige mensen, waardeloze onderkruipsels en stille fantastische helden.
Slide 3 - Tekstslide
Bespreek dat jullie naar de voorstelling Machtig gaan kijken.
Vraag de leerlingen wat hun verwachtingen zijn. Waar denken ze aan bij het woord "machtig"? Wat zie je op de foto? Waar kan het over gaan? Waarom heet de voorstelling zo? Wat denk je dat je gaat zien en horen?
(bijvoorbeeld: je ziet hoge gebouwen, hoge hoed, stropdas, vlinderstrik, 4 mensen in pak, sommigen kijken streng, anderen wat liever etc.)
In het woord "Machtig" zit het woord "macht". Bespreek dit woord met de leerlingen.
Macht: Kracht om iets te laten doen zoals jij wilt. Het is de invloed die een persoon, bedrijf of organisatie heeft op anderen. Als iemand macht heeft, doen andere mensen datgene wat hen wordt opgedragen.
Slide 4 - Tekstslide
Vraag de leerlingen of ze weten wat een baas is. Kennen ze een baas?
Bijvoorbeeld de directeur van de school, een ouder, de voetbalcoach, de burgemeester van Almere (Hein van der Loo) etc.
Hoe denken ze dat een baas eruit ziet? Is die lang? Klein? Dik of dun? Heeft die een snor? Heeft een baas hakken of sneakers aan? Etc.
Baas: iemand die de leiding heeft, de aanvoerder van een groep en iemand die bepaalt wat anderen moeten doen.
Slide 5 - Tekstslide
De leerlingen gaan transformeren in echte bazen. Vraag de leerlingen om te gaan zitten als een baas. Hoe denken ze dat een baas aan diens bureau zit?
Geef ze vervolgens een paar aanwijzingen. Ga met ze in gesprek over in welke houding ze zich meer een baas voelden.
- Laat eerst de leerlingen zo recht mogelijk op hun stoel zitten, laat ze vervolgens helemaal onderuit gezakt zitten. In welke houding voelden ze zich meer een baas?
- Laat dan de leerlingen proberen om zo veel mogelijk ruimte in te nemen (armen wijd, benen wijd) en dan zo min mogelijk (ineengedoken). Vraag de leerlingen welke van die twee meer voelde als een baas.
Slide 6 - Tekstslide
Laat ze ten slotte in levende standbeelden veranderen. Vraag ze om (achter hun stoel) te staan in een positie zoals een echte baas staat.
Vraag een paar leerlingen, terwijl ze nog in een standbeeld staan, waarvan ze de baas zijn, zijn ze een lieve of een strenge baas? Wat voor baas zouden ze zelf zijn?
Bijvoorbeeld van een groot kantoorgebouw, een autobedrijf, koekjesfabriek etc.)
Geef een compliment over de mooie bazen die de leerlingen hebben laten zien (je bent een baas in de baas zijn ;) ) en laat ze vervolgens hun bazen afschudden, door even te schudden met hun hele lichaam.
Streng: Wanneer iemand of iets weinig vrijheid geeft, wie zich strak aan de regels houdt en niet toegeeft en zonder ruimte voor tegenspraak
Slide 7 - Tekstslide
Vraag de leerlingen hoe een strenge baas eruit ziet.
Geef weer suggesties als lang, puntige kin, bol hoofd, lang haar, kort haar etc.
Is dat anders dan de antwoorden die ze op de vorige vraag gaven? Denken de leerlingen dat dit een stereotype is? Wat is een stereotype?
Stereotype: Breed gedragen aannames/ ideeën over het gedrag, de eigenschappen en de rollen van mensen, dit hoeft niet te kloppen met de werkelijkheid.
Vraag de leerlingen: "Kan het ook anders dan 'het stereotype'?"
Slide 8 - Tekstslide
Op de volgende slides zijn verschillende dieren te zien. Ook in het dierenrijk zijn er namelijk rollen in een groep. Wie denken de leerlingen dat de baas is?
Op dit kunstwerk zie je een paard en een vogel. Wie denken de leerlingen dat de baas is in een kudde paarden? En wie in een zwerm vogels?
Nieuw woord: kudde
Een kudde is een groep dieren die samenleeft, zoals paarden of schapen. Mensen worden ook weleens kuddedieren genoemd.
Wist je dat dat in beide gevallen niet altijd dezelfde is? In een kudde paarden zijn de rollen verdeeld. Het is vaak een mannetje (hengst) die de groep beschermt, maar het is bijvoorbeeld vaak een vrouwtje (merrie) die de weg wijst en voor eten zorgt.
Bij vogels worden de rollen afgewisseld, soms vliegt de ene vogel voorop en soms de andere.
Slide 9 - Tekstslide
Wie denkt dat de baas een mannetjesleeuw is en wie een vrouwtjesleeuw? Laat de kinderen hun hand in de lucht steken bij het antwoord waarvan ze denken dat het juist is.
De leeuw wordt ook wel de koning van het dierenrijk genoemd. Het is vaak een sterke, volwassen mannetjesleeuw die de rest van de groep beschermt.
Slide 10 - Tekstslide
Wie denkt dat de baas een man is en wie een vrouw? Laat de kinderen hun hand in de lucht steken bij het antwoord waarvan ze denken dat het juist is.
Een kudde olifanten wordt geleid door een oudere dame. Zij kan de groep goed leiden door haar ervaring en wijsheid.
Slide 11 - Tekstslide
Wie denkt dat de baas een koning is en wie een koningin? Laat de kinderen hun hand in de lucht steken bij het antwoord waarvan ze denken dat het juist is.
In een bijengemeenschap staat er altijd een koningin aan het roer, zij stuurt de werksters aan.
Slide 12 - Tekstslide
De leerlingen hebben nu nagedacht over wie of wat er allemaal bazen zijn en geleerd dat er allerlei verschillende bazen zijn. Nu gaan ze zelf nadenken over hoe ze denken dat een baas eruit zou kunnen zien.
In groepjes (het liefst van vier) gaan ze bazen tekenen. Maar niet alleen, iedereen tekent een onderdeel van de baas.
- Geef iedereen een blaadje
- Laat ze die in vieren vouwen (zoals op de slide)
- Op hun eigen blaadje tekenen ze in het bovenste deel het hoofd. Geef ze hier een paar minuten voor.
- Vervolgens geven ze hun blaadje door aan degene rechts. Die tekent het bovenlichaam
- Herhaal dit nog 2 keer, waarbij het onderlichaam en de schoenen getekend worden.
Het blaadje wordt op het einde weer teruggegeven aan degene bij wie die begon. Als het blaadje nu uitgevouwen wordt, wordt er een tekening zichtbaar! Wat voor bazen hebben jullie als groepje getekend?
Bespreek de verschillende tekeningen met elkaar.
Slide 13 - Tekstslide
Bespreek een paar van de tekeningen klassikaal. Wat voor baas zou de baas op de tekening zijn? Streng, lief, groot, klein, oud, jong?
Slide 14 - Tekstslide
Bereid de leerlingen voor op het aanstaande voorstellingsbezoek. Zijn ze al eens eerder naar het theater geweest? En in de Kunstlinie? Weten ze nog hoe je je daar moet gedragen? Vertel ze dat ze naar de Middenzaal van de Kunstlinie gaan en de bespreek de basisregels van het theater met hen:
Wat kunt u verwachten van de voorstelling:
Vier acteurs die zingen en acteren.
De acteurs kruipen in de huid van verschillende dieren die doen alsof ze de baas zijn.
Een paar basisregels die goed zijn om te benoemen zijn:
- Tijdens de voorstelling mag er niet gegeten of gedronken worden.
- Tijdens de voorstelling kan je niet naar het toilet. Ga dus nog op school naar het toilet.
- Reageren tijdens de voorstelling mag, de voorstelling is namelijk vaak ook grappig, maar zorg dat je acteurs niet stoort. Gillen en schreeuwen doen we echter niet.
- (Leerkracht: zet tijdens de voorstelling je telefoon uit)
Slide 15 - Tekstslide
Sluit de les af door de leerlingen te vragen wat ze tijdens deze les hebben geleerd en herhaal de nieuwe woorden:
Baas: iemand die de leiding heeft, de aanvoerder van een groep en iemand die bepaalt wat anderen moeten doen.
Blik vooruit op de voorstelling:
Stereotype: Breed gedragen aannames/ ideeën over het gedrag, de eigenschappen en de rollen van mensen, dit hoeft niet te kloppen met de werkelijkheid.
Macht: Kracht om iets te laten doen zoals jij wilt. Het is de invloed die een persoon, bedrijf of organisatie heeft op anderen. Als iemand macht heeft, doen andere mensen datgene wat hen wordt opgedragen.
Streng: Wanneer iemand of iets weinig vrijheid geeft, wie zich strak aan de regels houdt en niet toegeeft en zonder ruimte voor tegenspraak
Applaus: klappen met de handen om te laten weten dat je iets mooi of goed vindt. Vaak bij concerten en voorstellingen.
Slide 16 - Tekstslide
Nu de leerlingen helemaal voorbereid zijn op de inhoud van de voorstelling, gaan ze nu ook kort kennis maken met hoe je naar een theater gaat. Wat zijn regels en verwachtingen van het theater?
Één van die regels is het geven van applaus aan het einde van de voorstelling.
Oefen het applaus met de leerlingen.
Applaus: klappen met de handen om te laten weten dat je iets mooi of goed vindt. Vaak bij concerten en voorstellingen.
- Laat één voor één een groepje leerlingen naar voren komen.
- Vraag het groepje om voor de klas te buigen.
- Vraag de rest van de leerlingen als er een groepje voor de klas staat om geen aandacht te geven en er doorheen te praten.
- Laat het groepje nog een keer buigen en vraag de rest van de leerlingen dan om hard te applaudisseren voor het groepje.
Vraag de leerlingen wat fijner voelde: genegeerd worden of geapplaudisseerd worden. Wat zou dus fijner zijn voor de acteurs die voor hun de voorstelling gaan spelen?
