College 11.1 5V 2526

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 11.1: Voedingsstoffen

Lesdoel: VOEDING

Uit welke verschillende voedingsstoffen bestaat je voeding? 

Welke kenmerken hebben ze?

Waar gebruikt je lichaam ze voor?

Wat is gezonde voeding?

Maak aantekeningen!

Koolhydraten (sachariden)

Monosachariden

Monosachariden

Monosachariden

Koolhydraten (sachariden)

Naamgeving: eindigt bijna altijd op -ose

Koolhydraten (sachariden)

Brandstof + bouwstof

Vetten (lipiden)

Monosachariden

Monosachariden

Vetten (lipiden)

Brandstof + bouwstof

Eiwitten (proteïnen)

Monosachariden

Eiwitten bestaan uit een keten van aminozuren (peptiden)

Eiwitten zijn daarom polypeptiden

Monosachariden

Monosachariden

Eiwitten (proteïnen)

Naamgeving: eindigt vaak op -ine

Eiwitten (proteïnen)

Bouwstof + brandstof

Voedingsvezels

Onverteerbare delen van plantaardig voedsel zoals cellulose/pectine, dus celwandmateriaal.

Bevorderen de darmperistaltiek, maakt de ontlasting soepel.

Tekort zorgt voor obstipatie (verstopping).

Zit vooral in volkoren producten en groente/fruit.

Mineralen (zouten)

Anorganische stoffen die je nodig hebt om gezond te blijven.

Bijvoorbeeld Kalk (Ca²⁺), Natrium (Na+), Kalium (K+)

Spoorelementen: mineralen waar je maar heel weinig van nodig hebt (zoals zink)

Vitamines

Organische stoffen die je (in kleine hoeveelheden) nodig hebt  om gezond te blijven.

Additieven (toevoegingen)

Stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd om de eigenschappen ervan te verbeteren of te veranderen (kleur, geur, houdbaarheid, structuur).

E-nummers: door de EU goedgekeurde additieven

Water

Bouwstof, transportmiddel, warmtebuffer

Gezonde voeding

Voldoende voedingsstoffen (koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines, mineralen, vezels, water) en kcal

Een tekort kan de gezondheid negatief beïnvloeden.

ADH: Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid

RI: Referentie Inname

Hoeveel heeft een gemiddeld persoon per dag nodig.

Gezonde voeding

Een teveel aan additieven en kcal kan de gezondheid negatief beïnvloeden.

Plm 10.000kJ per dag = 2000 kcal

ADI: Aanvaardbare Dagelijkse Inname (per kg lichaamsgewicht)

Leerdoelen 11.1

1. Je beschrijft een gezond voedingspatroon en de gevolgen van een ongezond voedingspatroon
2. Je noemt de voedingsstoffen en hun functies
3. Je beschrijft wat additieven zijn (en berekent via hun ADI-waarde mogelijke gezondheidsrisico’s)

Huiswerk

Vergelijk je aantekeningen met het voorbeeld in Classroom.

Vul eventueel aan mbv je boek (paragraaf 11.1) of deze Lessonup (je vindt de klassencode op Classroom)