Thema 3.1 voedingstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 3: Voedingstoffen

• Huiswerk bespreken
  
• Leerdoelen
• Je kunt de kenmerken en functies noemen van zes groepen voedingsstoffen en van voedingsvezel.

 

Klassikaal behandelen: opdr 2 t/m 9 (2,3 en 5) in de les 

Voor deze les een demonstratie met een kaars doen.

Misschien ook een pinda?

Welke voedingsstoffen ken je nog?

Voedingstoffen

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Voedingstoffen

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

1. Je kunt de kenmerken en functies noemen van zes groepen voedingsstoffen en van voedingsvezel.

Begrippen

voedingsmiddelen, voedingsstoffen, bouwstof, brandstof, eiwitten (proteïnen), essentiële aminozuren, koolhydraten (sachariden), voedingsvezels, vetten (lipiden), verzadigd vetzuur, onverzadigd vetzuur, essentiële vetzuren, cholesterol, mineralen (zouten), spoorelementen, vitaminen, gebreksziekten

Klassikaal behandelen: opdr 2 t/m 9 (2,3 en 5) in de les  

Wat is vertering?

1. Energie in voedingsstoffen gebruiken om te bewegen.
2. Voedingsstoffen gebruiken om cellen te bouwen.
3. Voedingsstoffen klein maken zodat ze in het bloed kunnen worden opgenomen.
4. Voedingsstoffen opnemen in het bloed.

Te weinig - gezond - te veel (koppeling voorkennis)

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Eiwitten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Opgebouwd uit aminozuren
  
• Bouwstenen voor het opbouwen van andere eiwitten
  
• Essentiele aminozuren (8 stuks)
  
• Kunnen niet door het lichaam gemaakt worden, moeten in het voedsel voorkomen
  
• Niet-essentiële aminozuren (12 stuks)
  
• Kan de lever produceren mbv transaminering (overplaatsen aminogroep)

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Eiwitten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Eiwitten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Stofwisselingsziektes door een tekort aan essentiële aminozuren.
• --> kan ook door slechte voeding!
• Hongeroedeem (door ondervoeding)

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Eiwitten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

eventueel hoge bloeddruk

hoge bloeddruk: verhoogd risico op hart- en vaatziekten (beroerte, hartinfarct) en nierfalen

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Vetten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Verzadigd vetzuur (dierlijk)
  
• Enkele bindingen
  
• Onverzadigd vetzuur (plantaardig)
  
• Dubbele binding
  
• Enkelvoudig = 1 dubbele binding
  
• Meervoudig = meerdere dubbele bindingen
  
• belangrijk bij het maken van fospolipieden

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Vetten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Tekort vetten – Gevolg 1: Vitaminetekorten 
• Tekort vetten – Gevolg 2: Cholesterolproblemen
• Tekort vetten – Gevolg 3: Hormonale problemen
• Tekort vetten – Gevolg 4: Gebrek aan bouwstoffen
• Tekort vetten – Gevolg 5: Slechte algehele gezondheid

https://gezondr.nl/tekort-vetten-wat-als-je-te-weinig-vet-eet/ zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Vetten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Koolhydraten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Koolhydraten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Koolhydraten

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Mineralen

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Bouwstof
  
• o.a. kalkzout in botten, bestandsdeel van enzym/hormoon
  
• Beschermende stof
  
• Voorbeelden: calcium (Ca), kalium (K), NaCl
  
• Belangrijk b.v. voor actiepotentiaal
  
• Spoorelement = mineraal die je slechts in zeer geringe hoeveelheden nodig hebt
  
• fluor (F), jood (I), ijzer (Fe), zink (Zn)
  

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Mineralen

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Mineralen

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Misselijkheid,
• Diarree
• Buikpijn

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Vitaminen

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Vitaminen

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

• Zie BiNas

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Vitaminen

Te weing	gezond	te veel
effect	wat jullie al weten	Effect

Door het verlies van eiwit uit het bloed, treedt een verstoring op in de waterhuishouding, c.q. wegvallen van de colloïdosmotische druk, waardoor er geen vocht meer uit de weefsels kan worden weggezogen. Hierdoor ontstaat een grote hoeveelheid vocht rondom de lichaamscellen. Gevolg is dat de weefsels in de buik gaan opzwellen en een zogenaamde hongerbuik ontstaat.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

1. Je kunt de kenmerken en functies noemen van zes groepen voedingsstoffen en van voedingsvezel.

Begrippen

voedingsmiddelen, voedingsstoffen, bouwstof, brandstof, eiwitten (proteïnen), essentiële aminozuren, koolhydraten (sachariden), voedingsvezels, vetten (lipiden), verzadigd vetzuur, onverzadigd vetzuur, essentiële vetzuren, cholesterol, mineralen (zouten), spoorelementen, vitaminen, gebreksziekten

Klassikaal behandelen: opdr 2 t/m 9 (2,3 en 5) in de les