20. bouwsteen 4 + kahoot

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

PLANNING VAN DEZE LES

1.  Werkwoordspelling: de drie stappen in vogelvlucht

StartUp: deadline 25 mei (Nathan, Guus, Gerben en Lex)

2.  Vragen over de opdrachten in het Schrijfdossier (deadline 10 april, 22:00 uur)

►Tweede lesuur: Bouwsteen 4 ► Samenhang

LESDOELEN

- je weet wat een signaalwoord is

- je weet dat een signaalwoord voorafgegaan wordt door een komma

- je (her)kent de signalen

Wat onder werkwoordspelling valt:

persoonsvorm tegenwoordige tijd:   nu fiets ik 

persoonsvorm verleden tijd:                   vroeger fietste zij

voltooid deelwoord:                                  hij heeft daar gefietst

gebiedende wijs:                                       werk ze!

bijvoeglijk naamwoord:                           de fietsende student

ONTHOUDEN

(stap 1) Je zet de zin in een andere tijd om de pv te vinden. 

(stap 2) Je zoekt het hele werkwoord, het infinitief, van de pv.

(stap 3) Je haalt -en van het hele werkwoord van de pv af. Nu heb je de stam van het werkwoord. 

Onthoud dat het Nederlands gebaseerd is op klanken: 

Plakken - de stam 'plakk' wordt de ik-vorm plak. 

Verhuizen - de stam 'verhuiz' wordt de ik-vorm verhuis. 

Beleven - de stam 'belev' wordt de ik-vorm beleef.

Weten - de stam 'wet' wordt de ik-vorm weet.

Kijken - de stam 'kijk' is hetzelfde als de ik-vorm: kijk.

de regels van de tegenwoordige tijd

Alle werkwoorden zijn of sterk (middeleeuws) of zwak. Voor ALLE werkwoorden gelden de volgende regels in de tegenwoordige tijd:

Het onderwerp is 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm.
Ik luister naar de docent :)

Het onderwerp is enkelvoud, maar geen 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm + t. 

Jij luistert ook. 

Het onderwerp staat in het meervoud ► dan krijgt de pv het hele werkwoord. 

Wij luisteren allemaal. 

En, dat, of en de komma

• Let op bij een zin met de woorden 'en', 'dat', 'of' en let ook op bij een komma. 

Het betekent dat de zin uit meer dan één zin bestaat. 

- een signaalwoord heeft een komma (en een spatie) ervóór: 

'ik denk, dus ik besta'

• Elke zin heeft een eigen persoonsvorm en een eigen onderwerp.

Zinnen met 'en', 'of', 'dat' en een komma bestaan dus uit meer dan één zin. Je moet dus vaker dan één keer werkwoordspelling toepassen op de persoonsvorm. 

'ik kwam, ik zag en ik overwon'

2. VRAGEN

Vragen over de opdrachten van het Schrijfdossier kan je nu stellen. 

HET TWEEDE LESUUR

We gaan terug naar Taalblokken en wel Bouwsteen 4: samenhang. 

- woensdag 10 april heb je het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 04.

Niet: Sander, Erik Jan, Fabian, Aiden, Gaby, Jan, Nils, Henk, Lynn, Gijs, Stan, Thijmen en Joas.

► jullie zijn voor de duur van Bouwsteen 4 vrijgesteld van Nederlands. Dus vanaf het tweede uur tot en met volgende week woensdag. 

DEZE LES

1. Tussentoets als nulmeting van samenhang

2. Theorie over samenhang + Kahoot

3. Evaluatie

4. Taalblokken / zelfstudie

5. De volgende keer

LESDOELEN: 

- je herkent de signaalwoorden en weet dan welk tekstverband er komt

- je weet het nut van de signaalwoorden voor een tekst

1. NULMETING: WAT WEET JE NOG?

Open Taalblokken en maak de tussentoets (oud) van Bouwstenen 2F (31) of 3F (41)

→ 04 Samenhang 

2. THEORIE: SAMENHANG

Hoe breng je samenhang aan in jouw tekst? 

Titel → let op, niet altijd

Inleiding 

Kern → in alinea's met het liefst tussenkopjes
Slot

Afsluiting → let op, niet altijd.

En het belangrijkste: signaalwoorden. Die smeden jouw tekst samen. Dit wordt ook een tekstverband genoemd.

Het tekstverband zorgt ervoor dat woorden, zinnen en alinea's met elkaar samenhangen.

• Hoe doen ze dat?
  

Door signaalwoorden. Deze geven een signaal af aan de rest van de zin. 

• Voorbeeld:

Want, daardoor, daarom, om die reden, omdat

Dit zijn allemaal signaalwoorden die een reden aangeven. Belangrijk: je kunt ze onderling uitwisselen, omdat ze hetzelfde signaal afgeven. 

SIGNAALWOORDEN

Aan een signaalwoord zie je dus met welk signaal je te maken hebt. 

Zo'n signaal noem je een tekstverband. Het legt een verband tussen zinnen. 

SIGNAALWOORDEN

Je begrijpt iemand beter door de signaalwoorden. 

→ Let er dus op als je er een tegenkomt in een zin of als je het hoort!

                                         Op de volgende slides zie je veelvoorkomende verbanden

                                                                   Daarna een Kahoot over die tekstverbanden

TEKSTVERBANDEN

Er zijn verschillende tekstverbanden met eigen signaalwoorden. Weet je nog? 

• de tegenstelling [ maar, hoewel ]  
• de opsomming [ bovendien, ten eerste, ten tweede, ook, eerst...toen] 
• de toelichting [ zo, bijvoorbeeld, zoals, op deze manier] 
• de tijd en de volgorde daarin [ gisteren, vervolgens, vroeger, nu, toen, daarna ]  
• de reden [ omdat, daarom, want ] 

Dan komen nu de leuke:                      

a) VOORWAARDELIJK VERBAND

Een voorwaardelijk verband geeft aan onder welke voorwaarden iets gebeurt.

Signaalwoorden die daarbij horen:

- als, indien - tenzij - mits 

- als ... dan 

- in het geval dat 

- op voorwaarde dat

VOORBEELD voorwaardelijk verband

'Als ik vandaag mijn kamer opruim, (dan) mag ik mee.'

Om mee te mogen, moet ik eerst mijn kamer opruimen.

• Voorwaarde = kamer opruimen

Hoor je het verschil tussen 'Als ik thuiskom' en 'Wanneer ik thuiskom'? 

b) REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan wáárom iemand iets doet of vindt. 

Signaalwoorden die daarbij horen: 

- want

- omdat

- daarom 

- daardoor

VOORBEELD redengevend verband

'Ik had een slecht cijfer voor de toets van rekenen, want ik had er niet goed voor geleerd.'

• De reden van het slechte cijfer is dat ik niet geleerd heb voor de toets.

c) OORZAKELIJK VERBAND / oorzaak-gevolg

Let op! Hier gaat het om een oorzaak waar je géén invloed op hebt.

Signaalwoorden die daarbij horen:

- doordat 

- dankzij 

- als gevolg van 

- dat komt door

- waardoor

- zodat

VOORBEELD oorzakelijk verband

'Ik trek een korte broek aan, doordat het warm is.'

• De oorzaak van mijn kledingkeuze ligt buiten mij, want dat komt door het weer (en daar heb ik geen invloed op). 

d) CONCLUDEREND VERBAND 

Hierbij wordt een conclusie getrokken. Dat kan pas nadat je allerlei informatie hebt gekregen. 

Signaalwoorden die bij een concluderend verband horen:

- dus, concluderend

- kortom 

- dat houdt in 

VOORBEELD concluderend verband

'Kortom, het is belangrijk om te oefenen.'  

Je komt tot deze conclusie op basis van het slechte cijfer op rekenen. 

 Je kijkt naar de feiten (de informatie) en telt deze op: 

1. het feit dat je niet hebt geleerd voor de toets 
2. het feit dat je al helemaal niet hebt geoefend voor de toets
3. En misschien heb je niet opgelet in de les 
4. of je was vaker niet dan wel in de les.

e) DOEL-MIDDEL

Hierbij noem je je doel en wat je daarvoor nodig hebt. Een schrijver kan het ook andersom zeggen, dus eerst het middel en daarna het doel. 

Signaalwoorden die bij een doel-middel verband horen:

- om te

- opdat

- door middel van

- daarmee

- met de bedoeling

BOUWSTEEN 4: TAALBLOKKEN

3F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 9; opgave 11 t/m 19.

► Schrijven: opgaven 1 t/m 3. 

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgave 1 t/m 10; opgaven 24 t/m 27; 31 t/m 37.

► Schrijven: opgaven 1 t/m 8; 10; 15 t/m 19

Woordenschat: bouwsteen 4 Samenhang

Tussentoets (niet oud)

OEFENEN

Op de volgende slide een Kahoot over signaalwoorden

create.kahoot.it

3. EVALUATIE

→ Wat is lastig? 

→ Heb je door dat je alle signaalwoorden uit één zo'n rijtje kunt gebruiken voor hetzelfde signaal? Het zijn synoniemen: ander woord; dezelfde betekenis. 

Toen... Daarna... Vervolgens... 

Maar... Echter... Daarentegen...

Op de volgende slide de opdrachten die je moet maken in Taalblokken 2F, Bouwsteen 4. 

EINDE VAN DE LES

Tot volgende week!

Na het Schrijfdossier

Bouwsteen 04. woensdag 3 + 10 april ►Samenhang (signaalwoorden)

- woensdag 10 april het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 04.

Niet: Sander, Erik Jan, Fabian, Aiden, Gaby, Jan, Nils, Henk, Lynn, Gijs, Stan, Thijmen en Joas. 

► jullie zijn voor de duur van Bouwsteen 4 vrijgesteld van Nederlands.  

Bouwsteen 05. woensdag 17 april en 24 april ►Hoofd- en bijzaken

- woensdag 24 april het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 05.

Niet: Jan, Henk, Sophya, Gideon, Ilse, Jasper, Fabian, Aiden, Gerben, Thijs, Famke, Gaby, Nathan,  Ruben, Sander en Erik Jan. 

woensdag 1 mei vrij ivm meivakantie

Bouwsteen 06. woensdag 8 en 22 mei ►Argumenteren

- woensdag 22 mei het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 06.

Niet: Nathan, Ruben, Sander, Erik Jan, Fabian, Aiden, Famke, Gaby, Nils, Lynn, Sophya, Wiesje en Ilse.

Woensdag 5 juni en 12 juni vrij ivm mondelinge examens

Bouwsteen 07. woensdag 29 mei en 19 juni ►Evalueren

- woensdag 19 juni het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 07.

Niet: Ruben, Sander, Erik Jan, Fabian, Thijs, Wiesje en Ilse.

Bouwsteen 08. woensdag 26 juni en 3 juli ►Samenvatten

- woensdag 3 juli het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 08.

Niet: Ruben, Erik Jan, Aiden, Gaby, Henk, Gijs, Joas en Ilse. 

Eindtoets Bouwstenen. woensdag 10 juli het 1e lesuur Nederlands

Nulmeting Spelling en Grammatica. woensdag 10 juli het 2e lesuur Nederlands

Tijdens de vrijkomende lesuren ga je je achterstanden van Nederlands wegwerken, bouwsteentoetsen inhalen. etc. 

BOUWSTEEN 3: TAALBLOKKEN

3F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 8; opgaven 13, 14; opgaven 16 t/m 18.

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 9; opgave 12; opgaven 23 t/m 27 en

opgaven 29 t/m 32. 

Woordenschat: bouwsteen 3 Inleiding, kern en slot

Tussentoets (niet oud)

BOUWSTEEN 4: TAALBLOKKEN

3F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 9; opgave 11 t/m 19.

► Schrijven: opgaven 1 t/m 3. 

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgave 1 t/m 10; opgaven 24 t/m 27; 31 t/m 37.

► Schrijven: opgaven 1 t/m 8; 10; 15 t/m 19

Woordenschat: bouwsteen 4 Samenhang

Tussentoets (niet oud)

BOUWSTEEN 5: TAALBLOKKEN

3F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 17; 28 en 29; 32 t/m 47.

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 14; opgaven 22 en 23; opgaven 25 en 26; opgaven 35 t/m 38; opgaven 40 en 41; opgaven 43 t/m 48. 

Woordenschat: bouwsteen 5 Hoofd- en bijzaken

Tussentoets (niet oud)

BOUWSTEEN 6: TAALBLOKKEN

3F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 17; 28 en 29; 32 t/m 47.

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 14; opgaven 22 en 23; opgaven 25 en 26; opgaven 35 t/m 38; opgaven 40 en 41; opgaven 43 t/m 48. 

Woordenschat: bouwsteen 6 Argumenteren

Tussentoets (niet oud)