H3 Kern Les 31 - taal en dialect

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Ga rustig zitten en 

ga startklaar zitten:

• jas uit
• geen kauwgom
• telefoon in je tas
• spullen op tafel

Wat heb je nodig deze les?

1. Kern Nederlands
2. Schrift en pen

PTO-3

Les 24, 25, 26, 30 (alleen informatie van pagina 122), 31 (alleen de begrippen die in deze LessonUp staan), 32, 34.

fictieopdracht PTO-3

Deze staat klaar in Magister --> ELO --> Opdrachten

DEADLINE: maandag 27 maart

Pitches zijn de eerste les na de toetsperiode.

Vandaag:

LES 31 - Wat is Nederlands?

- Begrippen die je deze les leert

- Uitleg met begrippen

- Zelfstandig werken

Begrippen die je moet kennen:

Let op: deze begrippen komen niet duidelijk in het boek naar voren, dus gebruik deze LessonUp.

Taal, dialect, verwantschap, leenwoorden, neologismen, Standaardnederlands, Middelnederlands en ouderwets Nederlands.

Taal versus dialect

Dialecten zijn talen die in een kleiner gebied gesproken worden dan 'talen'. 

Bijvoorbeeld: 

Taal = Nederlands 

Dialect = Haags (uit Den Haag), Zeeuws (uit Zeeland) 

filmpje dialecten

Nieuwe woorden

1. Talen zijn verwant aan elkaar, dus lijken woorden op elkaar: verwantschap

• Engels: book – Nederlands: boek
• Duits: Frau – Nederlands: vrouw

2. Woorden worden uit andere talen geleend: leenwoorden

Engels: computer - Nederlands: computer

Frans: ambulance - Nederlands: ambulance

Nederlands: koekje - Engels: cookie

Een leenwoord is een woord dat in taal A is overgenomen uit taal B.

   

Neologismen

neologisme: een passend (nieuw) woord i.p.v. een leenwoord.

• Engels: computer > Frans: ordinateur (en niet 'computer')

• Portugees: banana > Nederlands: geelbeug (maar dit woord wordt nu niet meer gebruikt, nu zeggen we banaan)

Vormen van Nederlands 1

Standaardnederlands = het Nederlands dat nu geaccepteerd is. 

Dialect = het Nederlands dat niet overal geaccepteerd is. 

Middelnederlands = het Nederlands dat gesproken werd tussen 500 en 1500 (de middeleeuwen) 

Ouderwets Nederlands = een vorm van Nederlands die tegenwoordig minder gebruikt wordt, maar nog wél correct is.

Vormen van Nederlands 2

Middelnederlands = het Nederlands dat gesproken werd tussen 1000 en 1500 (midden en eind van de middeleeuwen). 

O

Niet 'Oudnederlands' zeggen!

< Jacob van Maerlant: 

Der naturen bloeme (encyclopedie)

geschreven in 1270

Vormen van Nederlands 3

Ouderwets Nederlands = een vorm van Nederlands die tegenwoordig minder gebruikt wordt, maar nog wél correct is.

Vormen van Nederlands 3

Ouderwets Nederlands = een vorm van Nederlands die tegenwoordig minder gebruikt wordt, maar nog wél correct is.

's komt van 'des'

des Hertogenbosch

des Gravenhage

Wel nog gebruikelijk in: 

's middags > des middag

Les 31: 

maak opdracht 2, 5, 6 en 7

Nabespreking