micro- meso-, macrodenken en oplosbaarheid 4 HAVO

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Micro-, meso-, macrodenken en oplosbaarheid 

apolaire binding en polaire binding

tussen H en H zit dezelfde aantrekkingskracht. Het gedeelde e-paar zit in het midden. Geen 'pooltjes'. De binding is apolair.

tussen Cl en H zit verschillende aantrekkingskracht, Cl trekt harder. Het gedeelde e-paar zit NIET in het midden. Er ontstaan 'pooltjes': de binding is polair.

H2

HCl

Soort zoekt soort

Polair mengt met polair 

apolair mengt met apolair 

(en andersom niet)

Hydrofiel & hydrofoob

Stoffen met polaire moleculen  zijn hydrofiel (mengen goed met water).

Stoffen met apolaire moleculen zijn hydrofoob (mengen slecht met water).

Zeep en emulgatoren 

Emulgator/zeep

Micro / Meso / Macro

Micro-niveau

Micro-niveau = deeltjes niveau. Dus op het niveau van atomen en moleculen.

Bij een vraag over het micro-niveau moet je altijd atomen, atoomgroepen of moleculen in je antwoord benoemen.

Meso-niveau

Meso-niveau = het niveau tussen het micro-niveau en het macroniveau in. Dit is wat je bijvoorbeeld onder een microscoop kunt zien.

Je ziet wel de vorm van een molecuul maar niet de afzonderlijke atomen.

Macro-niveau

Macro-niveau = het niveau dat je met het blote oog kunt zien.

Tijd voor een liedje:

bindingen in moleculaire stoffen

Intermoleculair (tussen moleculen)

Intramoleculair (in moleculen, tussen atomen)

Krachten in en om moleculen

• Covalente atoombindingen zijn intramoleculaire krachten. 
  
  
• Intermoleculaire krachten: 
  - Hierbij kijk je alleen naar de moleculen en niet naar metalen of zouten.
  
  
• Zouten en metalen worden dus bij elkaar gehouden door 'lading'.

Beïnvloeden van bindingen

• Bij oplossen wordt er 'gespeeld' met intermoleculaire bindingen.
  
  
• Bij chemische reacties wordt er 'gespeeld' met intramoleculaire bindingen.
  
  
• Zie ook het schema.

Waterstofbruggen

Waterstofbruggen geven ijs een

kenmerkende structuur met veel 

lege ruimte, 

vandaar de lage dichtheid!

waterstofbrug (H - O)

Oplosbaarheid 

Wat gebeurt er op microniveau als een stof wordt opgelost?

Oplosbaarheid 

Wat gebeurt er op microniveau als een stof wordt opgelost?

--> alle bindingen tussen de moleculen worden verbroken en opnieuw gevormd

Bij hydrofobe stoffen 

Voorbeeld: het oplossen van jood in hexaan 

1. De VanderWaalsbindingen in het jood verbreken 
2. Er vormen zich nieuwe VanderWaalsbindingen tussen het broom en het hexaan 

Bij hydrofiele stoffen 

Voorbeeld is het oplossen van ethanol in water 

1. De VanderWaalsbindingen en waterstofbruggen in het ethanol verbreken  
2. Er vormen zich VanderWaalsbindingenen waterstofbruggen tussen de watermoleculen en de ethanolmoleculen 

Bij hydrofiele stoffen 

Voorbeeld is het oplossen van ethanol in water 

1. De VanderWaalsbindingen en waterstofbruggen in het ethanol verbreken  
2. Er vormen zich VanderWaalsbindingenen waterstofbruggen tussen de watermoleculen en de ethanolmoleculen 

Bij hydrofiele stoffen 

Voorbeeld is het oplossen van ethanol in water 

1. De VanderWaalsbindingen en waterstofbruggen in het ethanol verbreken  
2. Er vormen zich VanderWaalsbindingenen waterstofbruggen tussen de watermoleculen en de ethanolmoleculen 

Bij zouten 

Oplossen kaliumjodide:

KI (s) --> K⁺ (aq) + I^- (aq)

• Watermoleculen groeperen rond de ionen
  

•  Welke kant van de watermoleculen richten zich
  

          -        Naar een positief geladen ion?

          -        Naar een negatief geladen ion?