Biologie mh1 Stevigheid & Beweging 4.5 Gezond bewegen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

4.5 Gezond bewegen

Motorische ontwikkeling

• Coördinatie 
• Motorisch geheugen
• Geautomatiseerd geheugen

Coördinatie

Bewegen is belangrijk voor goede motorische ontwikkeling.

Door bewegen verbeter je je coördinatie.       Dat betekent dat verschillende spieren in je lichaam tegelijkertijd goed worden aangestuurd, zodat een beweging soepel verloopt. Ook de snelheid en de nauwkeurigheid van je bewegingen verbeteren door oefening of training.

Motorisch geheugen

Deze vorm van geheugen zorgt voor de juiste coördinatie van een beweging, zonder dat je je spieren bewust aanstuurt. 

Als je eenmaal kunt fietsen, weet je lichaam precies wat het moet doen, zonder dat je daarover nadenkt. 

Geautomatiseerde beweging.

Een beweging die je kunt uitvoeren zonder er bijna te denken.

Spierpijn

• Als je ongetraind gaat sporten, kun je spierpijn krijgen. 

• Spierpijn ontstaat vaak na een beweging die je niet gewend bent. 

• Bij vaker trainen en een goede opbouw vermindert de kans op spierpijn.

Spierpijn of blessure?

Iedereen kent het woord spierpijn en het woord blessure wel maar wat is het verschil en hoe kan je het voorkomen?

Als je goed getraind bent krijg je minder snel spierpijn en minder snel een blessure.

Een beschadiging aan een gewricht, spier of bot, hier kun je langer last van houden, wanneer je het bijvoorbeeld breekt of kneust.

Spierblessures

• spierpijn
• spierkneuzing
• spierkramp
• spierscheuring

Spierpijn

Als je ongetraind gaat sporten, kun je spierpijn krijgen.

Spierpijn ontstaat vaak na een beweging die je niet gewend bent.

Door de ongewone belasting ontstaan heel kleine beschadigingen in de spieren.

Spierkneuzing

• Een flinke botsing of val tijdens sporten kan een spierkneuzing veroorzaken.
• Spierkneuzing: spiervezels en bloedvaatjes in de spier gaan stuk.
• Kapotte bloedvaatjes: blauwe plek(bloeduitstorting)
• Koelen:vermindert de pijn en zwelling

Spierkramp

Als een spier zich plotseling krachtig samentrekt, heb je spierkramp. Je spier voelt hard en doet pijn.

Spierscheuring (zweepslag)

behandeling: geneest meestal door rust, eventueel drukverband

Voorkomen

Spierpijn en blessures voorkomen:

- Warming-up

- Rekoefeningen

- Cooling-down

Voorkomen blessures? 

Warming up

• lichaam voorbereiden: warming up 

• warming up: spieren laten bewegen, er stroomt dan bloed door de spieren en je spieren worden warm 

• warme spier trekt makkelijk samen en raakt minder snel overbelast 

• warming up voorkomt blessures aan je gewrichten (verstuiking, ontwrichting)

Warming up

• Een warming-up begint meestal met warmlopen. 
• 
  
• Door de warming-up stroomt er meer bloed naar de spieren. 

• De spieren warmer en krijgen ze meer zuurstof. De spieren worden eigenlijk langzaam op gang gebracht. 

• Tussen de warming-up en de wedstrijd of de training zit maximaal een kwartier. Als dit langer duurt, zijn de spieren weer koud geworden.

Wat is een cooling down?

Rekoefeningen

• Welke rekoefeningen je doet, hangt af van je sport. De rekoefeningen bereiden je spieren voor op het werk dat ze moeten gaan doen. Bij een goede rekoefening rekken je spieren rustig en langzaam op. 

• Bij een rekoefening ga je zo ver tot je een beetje spanning voelt in de spier, maar het mag geen pijn doen. Veren is niet goed, want daardoor vergroot je juist de kans op een blessure.

• Vrijwel alle spiergroepen in je lichaam kunnen gerekt worden. 

Coolingdown, het omgekeerde van de warming-up.

• Afvalstoffen komen in je spieren, spierpijn!

• Door de cooling-down stroomt het bloed wat sneller door je spieren en kan zo meer afvalstoffen uit je spieren opnemen en afvoeren. Ze hopen zich dan niet op in de spieren. 

 

• Je begint met wat pittige oefeningen. Dan ga je het steeds rustiger aan doen. 
• Een warme douche zorgt ook voor een goede doorbloeding van de spieren.

• De kans op spierpijn neemt hiermee af.

• RSI: bij jongeren komt RSI vaak voor, doordat jongeren veel gebruikmaken van een telefoon, tablet, laptop, pc en gameconsole.

RSI (repetitive strain injury)

Bij RSI ontstaan klachten door continu een beweging te herhalen.

Hierbij ontstaat er irritatie in de pezen of gewricht.

Voorbeelden zijn:

muisarm

sms duim

wii arm

RSI

1. Verzamelnaam voor verschillende klachten (nek, schouder, arm, pols, hand), kan progressief zijn zonder rekoefeningen te doen. Ook tenniselleboog of golferselleboog horen hierbij.

2. Overbelasting door veelvuldig dezelfde bewegingen van spieren, pezen, zenuwen

3. Voorkomen door regelmatig rekoefeningen te doen.

Tennisarm/RSI

RSI

• Ontsteking  van de aanhechtingsplaats van een spier

Oorzaak:  te vaak dezelfde

 beweging, terwijl je lichaam nauwelijks beweegt.

-> goede houding en rust

RSI

• Als je langdurig een telefoon gebruikt of een game speelt, kun je pijn krijgen. Meestal is dat pijn in je schouder, arm of nek. Ook kun je hoofdpijn krijgen. 
• De pijn ontstaat doordat je steeds dezelfde beweging herhaalt. De spieren in je arm en schouder zijn dan voortdurend gespannen, terwijl je lichaam bijna niet beweegt.

RSI

 Repetitive strain injury

KANS 

(klachten arm nek en schouder)

RSI

Voorkomen, om de 20 min rekoefeningen.

Als een topsporter stopt met sporten, wat verwacht je dan dat er gebeurt met haar conditie en coördinatie?

1. Zowel haar conditie als haar coördinatie verslechteren
2. Haar conditie blijft hetzelfde en haar coördinatie verslechterd
3. Haar conditie verslechtert en haar coördinatie blijft hetzelfde
4. Zowel haar conditie als haar coördinatie blijven hetzelfde

Spierpijn ontstaat door..

1. scheurtjes
2. afvalstoffen
3. breukjes
4. verrekkingen

Het maken van deze beweging

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Geestelijke ontwikkeling
3. Motorische ontwikkeling

RSI kan ontstaan door veel gebruik te maken van een telefoon, tablet, laptop, pc of gameconsole.
Klachten aan duim en pols ontstaan vooral door het gebruik van een:

1. Laptop
2. Pc
3. Tablet
4. Telefoon

Baby's die leren lopen hebben de bewegingen al wel opgeslagen in het motorisch geheugen. Zijn moeten alleen nog oefenen met hun coördinatie.

1. Juist
2. Onjuist

Welke blessure is een vorm van RSI?

1. verzwikte enkel
2. muisarm
3. tenniselleboog
4. Zweepslag

Sommige bewegingen sla je op in je motorisch geheugen. Die bewegingen doe je zonder
erbij na te denken.
Bij welke beweging moet je wel nadenken?

1. fietsen
2. kauwen
3. klimmen
4. lopen

Welke beweging zit niet opgeslagen in je motorisch geheugen?

1. Fietsen
2. Kauwen
3. Klimmen
4. Lopen

RSI komt voor wanneer....

1. Wanneer je te lang verkeerd zit.
2. Je vaak op dezelfde manier je spieren belast.
3. Je te vaak sport.

Het sterker worden van je lichaam is motorische ontwikkeling.

1. Juist
2. Onjuist

Coördinatie

1. Juiste volgorde samentrekken van spieren bij een beweging
2. Gevarieerde manier van samentrekken spieren bij een onbewuste beweging
3. Het buigen en strekken van spieren op hetzelfde moment
4. Zoeken van balans door spieren te ontspannen

Waardoor kan RSI ontstaan?

1. Door een nare val op je arm
2. Door een stoot, stomp of trap
3. Door lange tijd dezelfde beweging te maken
4. Door te zware inspanning

Leren fietsen

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Geestelijke ontwikkeling
3. Motorische ontwikkeling

Als Jacob zijn beenspieren traint, dan doet hij vaak kniebuigingen. Bij deze oefening is het heel belangrijk om op de juiste lichaamshouding te letten. Als je niet de juiste lichaamshouding hebt, dan loop je sneller blessures op. Jacob heeft deze lichaamshouding al zo vaak aangenomen dat het altijd vanzelf goed gaat en hij er niet meer over hoeft na te denken.
Van welk begrip is het aannemen van de juiste lichaamshouding voor kniebuigingen een goed voorbeeld?

1. Geautomatiseerde beweging.
2. Lichamelijke ontwikkeling.
3. RSI.
4. Onbewuste spierbeweging.

Door coördinatie te trainen kan je...

1. Spieren verder uitrekken
2. Voorkomen dat spieren verkeerde bewegingen maken
3. Spieren sneller op bepaalde volgorde laten bewegen
4. Spieren sterker maken

In welke levensfase is er een sterke motorische ontwikkeling?

1. bij peuters
2. bij schoolkinderen
3. bij pubers
4. bij volwassenen

Waardoor kan je spierpijn voorkomen?

1. Slecht trainen
2. Warming up
3. Je kan spierpijn niet voorkomen
4. Meteen veel sporten

Wat is er in je spieren aan de hand als je spierpijn hebt?

1. te veel afvalstoffen in de spieren
2. te veel spierkneuzingen in de spieren

Wat krijg je als je veel inspanning van de spieren vraagt?

1. Conditie
2. Coördinatie
3. Spierpijn
4. RSI

Door voldoende te bewegen zorg je ervoor dat je een goede coördinatie krijgt.

1. Juist
2. Onjuist

Bij motorische ontwikkeling...

1. Verandert je verstand
2. Leer je je lichaam kennen
3. Leer je bepaalde bewegingen
4. Verandert je bouw

Huiswerk

opdracht 1 t/m 8 maken