Creatief Werken Training 2

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 4

Van ontwerp tot activiteit les 1

CREATIEF WERKEN MET LEVENSVERHALEN

Bijeenkomst 2

Dit is een training, geen hoorcollege. Theorie wordt in de methodieklijn behandeld. Hier gaan we oefenen, oefenen

Programma

• Opwarmer
  
• Terugblik vorige week
• Nonverbale communicatie
• Oefenen met actief luisteren en doorvragen: memory spel
• Wat is creatief agogisch werken?
• Werken met metaforen
• Socialisatieverslag
• Afsluiting 

Opwarmer

Neem de (eerste) 3 letters van je naam

Welke goede kwaliteiten bezit jij? Schrijf er één op voor elke letter uit je naam

Benoem per kwaliteit een situatie/voorbeeld uit je leven waaruit blijkt dat je deze kwaliteit bezit

Minimaal 3 letters ;-)

Koppel dit aan het voorwerp dat ze hebben meegenomen (zie voorbereidingsopdracht op moodle) zodra ze aan de beurt zijn om hun letters toe te lichten. 

Doel: de letters zijn een ijsbreker, om daarna de diepte in te kunnen door door te vragen over het onderwerp dat ze meegebracht

Terugblik: Presentie

Bekijk het volgende filmpje en let op welke kenmerken van presentie je terugziet

Vorige keer gehad over narratieve methode (In eerste instantie is het een gespreksmethode, maar, en dat is wat jullie net gedaan hebben, het is ook goed mogelijk om bijvoorbeeld aan de hand van foto’s en videos of muziek herinneringen op te roepen en aan de hand daarvan een verhaal te vertellen. (dus wat we steeds oefenen  tijdens de verschillende werkvormen) en presentie. Als het goed is hebben jullie ook de tekst gelezen over presentie die op moodle stond. 

Vijf methodische kenmerken van de

presentietheorie -

1. er-zijn-voor-de-ander. De zorgprofessional is

aanwezig en volgt de ander. 

2.Hij is ongehaast. Het ritme van werken is afgestemd op het

leefritme van de anderen - gespecialiseerd in het ongespecialiseerde. 

3.De zorgprofessional is

niet louter aanspreekbaar op één type probleem of hulpvraag. 

4.Hij heeft aandacht voor de

mens; niet voor de diagnose - 

5. aansluiting bij de leefwereld en levensloop van de ander. 

Benoem de kenmerken van presentie die je zag in het filmpje

Gesprekstechnieken

Let tijdens je gesprekken met de oudere op:

• Non-verbale communicatie: wat is dat?
  
• Belang van stiltes: wat is de kracht van stiltes laten vallen?
  
• Empathisch inlevingsvermogen: waarom is dit belangrijk?

Waarom is dit belangrijk? -> Presentie!!

Bij non-verbale communicatie kun je denken aan:

Mimiek (gezichtsuitdrukkingen)

Gebaren

Houding en voorkomen

Afstand tot de gesprekspartner

Toonzetting (volume, tempo hoogte/laagte vd stem)

Hoe herken je zelfvertrouwen?
Hoe herken je onzekerheid/angst?

nabespreken: welke kenmerken van non verbale communicatie en wat zegt dat over de houding? Zelfverzekerd, angstig, open?

Zie je ook hoe de werkvorm (kijken in elkaars ogen en niet praten) de houding veranderd? Dit is de kracht van presentie

Straks oefenen met 

Creatief agogisch werken

Creatief agogisch werken is een methodiek die gebruik wordt binnen de geestelijke gezondheidzorg. Een gesprek is niet altijd het aangewezen middel om de cliënt te ondersteunen of te begeleiden (…) Creatief agogisch werken kan daarbij helpen. Cliënten kunnen zich uiten door middel van speelse, creatieve activiteiten. Deze activiteiten kunnen het begin zijn van een goed gesprek.

presentie en narratief werken

een koppeling leggen met de literatuur

Creatief agogische activiteiten:

bieden nieuwe alternatieven voor zin-en vormgeving

Bieden cliënten en hulpverleners kans om nieuwe alternatieven voor zin- en vormgeving te laten ontdekken.

bieden nieuwe ervaringen

de mogelijkheid om te onderzoeken en te experimenteren, om te leren en te communiceren en zo te komen tot nieuwe gedachten, ervaringen, oplossingen en ontplooiing.

kunnen drempels verlagen

werken aanstekelijk, uitnodigend, uitdagend en kunnen drempels verlagen

spreken hoofd, lichaam en geest aan

doen een appèl op zintuigen, hoofd, hart en handen, op het direct waarneembare, het cognitieve, het emotionele en het fysieke.

Dit zijn de functies van creatief agogisch werken. Dus waarom je het zou inzetten

Voorbeelden van creatief agogische vormen:

Doel: daarna bespreken dat er meer dan alleen knutselen of tekenen is als we het over creatief agogische vormen hebben. Dan volgende slides laten zien

Vormen van creatief agogisch werken:

Receptief: 
via zintuiglijke waarnemingen muzische producten en processen beleven 

voorbeeld?

(bijvoorbeeld : kijken naar een film, luisteren naar muziek);

Vormen van creatief agogisch werken:

Reproductief: 

reageren door nadoen en imiteren op grond van waarneming, herkenning en herinneringen 

voorbeeld?

(bijvoorbeeld een spel volgens de spelregels spelen; volgens een bouwmodel een dinosaurusmodel in elkaar zetten);

Vormen van creatief agogisch werken:

Reflectief: 

een reactie of een waardeoordeel geven, een persoonlijke situatie toetsen aan criteria, een emancipatorische houding ontwikkelen, bewust worden 

voorbeeld?

(bijvoorbeeld een film of boek nabespreken, nagaan wat je aanspreekt in een songtekst);

Vormen van creatief agogisch werken:

Creatief:

 ontwerpen en fantasie aanspreken, nieuwe ideeën en associaties gebruiken en onderzoeken 

voorbeeld?

(bijvoorbeeld een driedimensionaal beeld maken uit speksteen, een tekening maken);

Vormen van creatief agogisch werken:

Expressief: 

emotionele belevingen aanspreken, zich uitdrukken, uiting geven aan wat in je leeft 

voorbeeld?

(bijvoorbeeld een gedicht maken over je gevoelens rond het afscheid van een dierbare).

Kies een woord dat te maken heeft met:

• Van de plaats waar jij geboren bent
  
• Van een familielid die heel belangrijk voor je is
  
• Van een vriend/vriendin waar je altijd op terug kan vallen
  
• Van iets waar jij kracht uit haalt
  
• Die iets weergeeft over een mindere periode uit je leven
  
• Die laat zien hoe jij je kindertijd hebt ervaren
  

Oefenen met luisteren en doorvragen

WOORD MEMORY

Fysieke les: gebruik papier, stiften/pennen en schaar -> studenten schrijven 6 woorden op een A4 en knippen deze tot 6 kaarten. Dan in groepjes van 3 of 4 memory spelen. Clue: zodra er een match is, vertelt de persoon die de woorden heeft opgeschreven erover en de anderen vragen door

Digitale les: gebruik link: puzzel.org

Memory spel!

Maak een memory spel van je antwoorden

Gebruik hiervoor papier (knip 1 A4 in 6 kaartjes)

• Speel elkaars memory spel in drie/viertallen
• 2 dezelfde gevonden? Vertel het verhaal van wat er op het kaartje staat!

De ander is present, luistert actief en vraagt door!

Let erop dat studenten oefenen met doorvragen, maar ook met nonverbale communicatie

Nabespreking: Hoe ervoeren degene die hun verhaal vertelde de aanwezigheid van de anderen? Waaraan merkte/voelde je dat de ander actief luisterde? dit is weer een voorbeeld van een creatieve werkvorm om verhalen naar boven te halen. Vraag: in hoeverre kan dit empowerent werken voor een oudere?

Doel voor oudere: Korte termijn geheugen trainen. En natuurlijk reminiscentie

Creatief werken

Creativiteit is niet alleen weggelegd voor kunstenaars en schrijvers.  

Iedereen is van nature creatief en kan leren zijn creatieve vaardigheden beter te benutten!

Het is niet alleen dus het kunnen tekenen of acteren, het gaat er bij creativiteit om dat je op je eigen manier komt tot vernieuwende ideeen of oplossingen.

Voorbeelden 

Voorbeelden van creatief agogische werkvormen via:

https://www.blikbijzonder.nl/project/grootse-verhalen/

Welke vorm past waarbij?

GRootse verhalen -> creatief

Zusjes Zeep -> expressief ?

Aan de slag met een voorbeeld!
Welke spreuk past bij jou? Maak een foto
van jouw tegeltje en plaats hem hier:

Zoek jouw tegeltje op tegeltjeswijsheid in google

Dit is een voorbeeld van een creatieve werkvorm. Welke deden we vorige week ook al weer? (bijv:aan de hand van foto's op je mobiel jezelf voorstellen)

Creatieve energizer (max 10minuten) volgende sessies. Steeds een ander duo. Afspreken wie de eerstvolgende keer is

Waar denk je aan bij het begrip: "metafoor"?

Doel is om ze nadien uit te leggen dat een metafoor beeldspraak is (zoals in een spreuk of gedicht), maar het kan ook in de vorm van een schilderij of een foto)

Het is een vergelijking van kenmerken van een persoon of situatie met iets anders wat ook die kenmerken heeft

Krachtig beÏnvloedingsmiddel

Door metaforen te gebruiken, kun je boodschappen en motivaties krachtig uitdrukken, het onderbewuste effectief bereiken en een gewenste richting opsturen. Hierdoor is de toehoorder geneigd om mee te bewegen zonder dat hij het door heeft

Metaforen en verhalen beïnvloeden mensen zonder dat ze het 

doorhebben. Wanneer je met metaforen werkt, wordt de weerstand van je toehoorders automatisch verlaagd. Het 

verhaal is op een bewust niveau ver weg en niet nu aan het gebeuren, waardoor het kritisch denken 

uitgeschakeld kan worden. 

Bijv. "voel jij je ook zo slap als een vaatdoek? Mijn batterij is echt bijna leeg, ik moet nodig even opladen!" Dat klinkt toch anders dan: "ik heb last van stress, jij ook?"

Sprookjes zijn een goed voorbeeld: zodra we “Er was eens” horen, schakelen we naar verhaal-modus. We

hoeven niet met onze innerlijke criticus in discussie , want ‘het is maar een verhaal’. Je onbewuste zal denken: “Oh, ik ga mezelf openstellen en ik

ga net als in mijn kindertijd alles absorberen en naar alles luisteren in plaats van kritisch te zijn.” Reuzen, trollen,

bankiers die eerlijk zijn… HET VERLAAGT DAN DUS DE DREMPEL

Voorbeeld metafoor

Situatie met client die last heeft van depressieve gedachtes en het confronterend vindt om het daarover te hebben. Hulpverlener heeft wat random tekst op een A4 geschreven. Op de achterkant staat niets. 

Vraag aan client: wat zie je? (laat A4  zien mét tekst) 

Client: "woorden" of "naam"

Vraag aan client: en wat zie je hier? (laat kant A4 zien zónder tekst)

Client: niks

Hulpverlener draait A4 om en om en vraagt client: Waar wil je het nu over hebben: iets of niets?

Waarom zou je een metafoor gebruiken als je ook gewoon direct to the point kunt komen?

Door metaforen te gebruiken, kun je dus boodschappen en motivaties krachtig uitdrukken, het onderbewuste

effectief bereiken en een gewenste richting opsturen. Hierdoor is de toehoorder geneigd om mee te bewegen

zonder dat hij het door heeft. Het werkt dus drempelverlagend als je metaforen gebruikt. Dit kunnen foto's zijn, sprookjes, spreuken, anekdotes, beelden of gedichten

Klassikaal

Casus:

Client is een oudere dame die 5 jaar geleden haar partner verloor. Ze voelt zich eenzaam, is slecht ter been en zit in een rolstoel. Ze haalt kracht uit haar kleinkinderen en uit haar wekelijkse haakclubje

Welke metaforen zou je kunnen bedenken?

Kleinkinderen en haakclubje zijn de reddingsboeien van de boot in zee

Oudere voelt zich eenzaam dobberend in zee

Kleinkinderen vullen benzine aan, zodat zij kan blijven rijden

Interpretatie

Je ziet straks 1 voor 1 in totaal 4 beelden op de volgende sheets

Opdracht: 

• Schrijf de cijfers 1 t/m 4 onder elkaar op een A4
• Per kaart schrijf je meteen op wat in je opkomt/denkt/ voelt 
• Na afloop gaan we alle kaartjes langs waarbij iedereen vertelt wat hij/zij heeft opgeschreven

Duur 20 min. Laat de hierna volgende beelden een voor een aan de studenten zien tijdens de opdracht

Opdracht: Schrijf de cijfers 1 tot en met vijf onder elkaar op een a4tje. Per kaar schrijf je, je eerste gedachten en of gevoelens op. Na afloop gaan we alle kaartjes weer langs waarbij iedereen vertelt wat hij/zij heeft opgeschreven.Onderstaande koppeling door de student laten maken:

Doel  iedereen kijkt anders, niet invullen voor een ander  invullen kan leiden tot miscommunicatie  tip altijd checken

Laat studenten een persoonlijke voorbeeld geven van miscommunicatie

Nabespreking

Iedereen kijkt/denkt/voelt anders, dus niet invullen voor een ander.  Invullen kan namelijk leiden tot miscommunicatie

Dus tip: altijd checken

Socialisatieverslag

• Pak je levenslooplijn erbij (heb je in periode 2 uitgewerkt voor het socialisatieverslag)

Opdracht: Wie ben jij en hoe heb je je ontwikkeld?

Gebruik je creativiteit, bijvoorbeeld dmv een collage/poster

Gebruik papier, tijdschriften, kranten, stiften,schaar, lijm/plakband

Terugblik 

Presentie

Gesprekstechnieken

Actief luisteren en doorvragen

Creatief agogisch werken

Metaforen

Afsluiting

• Schrijf voor jezelf op wat je van deze les meeneemt voor jouw eigen activiteit
  
• Wat is de volgende stap voor jou?
  
• Wat heb je hiervoor nodig en hoe ga jij dit bereiken?

Welke tip of top 

geef jij deze les?

Tot volgende keer!

• voorbereiding op Moodle!