LB-WW VMBO Deel 3 - H5 - Hindoeïsme en boeddhisme - Les 5

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

[Aandachtsrichter]

Wijs Worden VMBO Deel 3 

H5 Hindoeïsme en boeddhisme

Les 5

Deze les werken we aan:

Klassikaal:

Bron 6: Brahma, Shiva en Vishnoe

Bron 7: Ganesha

Bron 8: Goden en godenbeelden

Bron 9: De Boeddha en het lijden

Zelfstandig: 

Maken en nakijken opdr. 10 t/m 15

Klaar?: Verder werken aan weektaak en/of LVB

Klassikaal laatste 8 min.

Bespreken opdr. 10 t/m 15 

Vragenrondje

Opdracht 10, p.90

‘Verdamping’ kan hier vergelijken worden met het proces van het geboren worden van een ziel in een lichaam. Dus vanuit het Brahman wordt een ziel geboren in een (vleselijk) lichaam. Dat heet ‘incarnatie’. Incarnatie betekent zoals iets als: ‘in het vlees komen’ (carne is vlees, vergelijk met: carnivoor = vleeseter en 'chili con carne' = bonen met vlees / gehakt). 

Bron 6, p.90

Brahma, Shiva en Vishnoe

ook wel te zien als een soort 'hoofd-goden'. 

Drie-eenheid: 

schepping (Brahma), Vernietiging (Shiva), Instandhouding (Vishnoe)

Opdracht 11a, p. 91  

Veelgodendom. 'Polytheïsme' bestaat uit twee delen: poly dat veel betekent en theos dat god betekent. Polytheïsme is dus veelgodendom.  

Opdracht 11b, p. 91  

Geloof in één god. 'Monotheïsme' bestaat uit twee delen: mono dat één betekent en theos dat god betekent. Monotheïsme is dus het geloof in één god.  

Opdracht 11c, p. 91  

Er valt veel voor te zeggen het hindoeïsme als een polytheïstische godsdienst te typeren. Men kent immers een groot aantal verschillende goden. 

Opdracht 11d, p. 91  

Maar die goden maken wel weer allemaal deel uit van het brahman, de eeuwige, universele werkelijkheid, het 'goddelijke één'. Het goddelijke is dus één, maar men vereert de verschillende aspecten van de ene goddelijke werkelijkheid in de vorm van afzonderlijke goden. 

Opdracht 12a, p.91

Dat is de god: Shiva, want hij staat met zijn cirkel van de tijd ervoor dat leven en dood bij elkaar horen. Hij is zowel god van de vernietiging als van het nieuwe leven. 

Opdracht 12a, p.91

Geef hier een eigen voorbeeld.

Voorbeeld 1: een stuklandbouwgrond moet om de zoveel jaar brak liggen: dat wil zeggen dat de grond met rust gelaten moet worden. Het bodemleven zorgt dan voor een soort reset van de grond. Bepaalde stoffen worden afgebroken en daardoor nieuwe gevormd. De grond komt hierdoor weer in balans en wordt opnieuw vruchtbaar.

Voorbeeld 2: Bladeren, gras etc. verteert op een composthoop tot waardevolle voedingsstof. Vergelijk ook waarom men tegenwoordig in bossen bewust organisch materiaal laat vergaan omdat daardoor een grotere biologische diversiteit ontstaat.

Levenservaringen als: een verkering raakt uit, dat doet pijn (vernietiging) maar je was ook al een tijdje stiekem verliefd op een ander. Een echtscheiding doet pijn, ook kinderen voelen dat, maar het kan ook voor kinderen als een verlichting voelen in geval de situatie in huis onleefbaar is geworden. 

Voorbeeld 3: Recycling kunst is tegenwoordig een serieuze kunstvorm: het kunstwerk wordt gemaakt van 'waardeloze' wegwerpspullen die als materiaal gaan fungeren en opgaan in een nieuw te creëren kunstwerk. 

Bron 7, Ganesha, p.92

Zoon van Shiva en Parvati

Godheid die problemen wegneemt (dus: populair/wordt veel aanbeden)

Opdracht 13a, p. 93 

Ganesha zit op de schoot van Shiva. Dat kun je o.a. zien aan de witte stier Nandi, het rijdier van Shiva. Shiva herken je verder aan de maansikkel in zijn haartooi, de drietand, de trommel in de vorm van een zandloper, en als je goed kijkt links een stukje tijgervel.   

Opdracht 13b, p. 93  

Dat zijn de ouders van Ganesha, te weten: Shiva en Parvati. Dat kun je zien aan: 1 de naam “Lord Shiva” staat links in beeld op het plaatje, maar ze zijn ook op een ouderlijke manier afgebeeld boven Ganesha. Hoe de figuren zijn gerangschikt benadrukt de afkomst van Ganesha van deze twee figuren. En Ganesha ziet er jonger uit dan de afbeeldingen van Shiva en Parvati.  

Opdracht 14, p. 93  

Alle levende wezens bevatten een atman en komen voort uit het brahman. Al het leven is doortrokken van een goddelijke dimensie, niet alleen de mens heeft een atman. Anders gezegd: het goddelijke manifesteert zich in alles wat leeft, ook in een olifant dus.  

Bron 8, Goden en godenbeelden, p.94

Gebruik deze bron bij LVB-Opdracht 4.2 OMG!

Opdracht 15a, p. 94   

Veel hindoes zien inderdaad in godenbeelden de goden zelf.   

Opdracht 15b, p. 94   

'Deze beelden leven dus. Maar een beeld in een museum is dood. Een beeld dat niet dagelijks wordt vereerd en waarvoor niet dagelijks wordt gezongen en dat geen eten krijgt aangeboden: zo'n beeld gaat dood.'    

Boeddhisme, par. 6, p.103

Boeddhisme is een vernieuwing vanuit Hindoeïsme

Een snellere weg naar Verlichting voor iedereen via het 'de vier edele waarheden': 

Bron 9,

De Boeddha en het lijden, p.95 1/2

Boeddha = Prins Siddartha Gautama

Vernieuwing vanuit Hindoeïsme

Een snellere weg naar Verlichting voor iedereen via het 'de vier edele waarheden': 

Bron 9,

De Boeddha en het lijden, p.95 1/2

'de vier edele waarheden': 

1. al het leven is lijden
2. het lijden ontstaat door verlangens
3. het opgeven van verlangens stopt het lijden
4. het stoppen van verlangens kan via 'het achtvoudige pad' 
5. (zie Bron 10, p.96)

Opdracht 16, p. 95   

Bron 10, Het edele achtvoudige pad, p.96

bewustwording > leefwijze > levensinstelling

1 het juiste inzicht	3 het juiste spreken	6 het juiste streven
2 het juiste denken	4 het juiste handelen	7 de juiste aandacht
	5 het juiste levensonderhoud	8 de juiste concentratie

Heb jij thuis (in huis of in de tuin) een boeddha-beeldje?

ja

nee

Staat er in jouw eigen kamer een boeddha-beeldje?

ja

nee

FILMPJE (OORTJES IN)

Bekijk het filmpje op de volgende SLIDE: 

Heb jij thuis een Gautama-beeldje of Poe-Tai-beeldje

Boeddha Gautama

Boeddha Poe-Tai

Opdracht 17, p. 96   

LVB voortgang

Werken aan LVB- Opdracht 4.2: OMG!

Weektaak: 

Leerwerk: lezen Hfdst 5, par. en 6, p. 89-96

Maakwerk: opdr. 9 t/m 17

LVB: LVB- Opdracht 4.2: OMG!