woordenschat H4, les 2 6e editie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Programma

Toets Woordenschat en spelling H4: 16 april

Vragen over de pitches/boekpresentaties?

(interesse in geven spellings-/leeslessen ll. groep 3?)

1) Huiswerk  bespreken

2) controleopdrachten in LessonUp

3) Klassikaal maken opdracht 5 

4) Huiswerk

Lesdoel

1) Je kent de stijlfouten contaminatie, pleonasme en tautologie en je kunt ze verbeteren. 

2) Je bent goed voorbereid voor de toets van donderdag a.s.

Opdracht 1

• 1 min tien … onder nul: een pleonasme
  
• 2 knollen met citroenen vergelijken: een verhaspeling van ‘zich geen knollen voor citroenen laten verkopen’ en ‘je moet geen appels met peren (eventueel citroenen) vergelijken’, dus een contaminatie
  
• 3 eenzaam en verlaten: een tautologie
  
• 4 de voorste viool: een verhaspeling van ‘haantje de voorste (willen) zijn’ en ‘de eerste viool spelen’, dus een contaminatie
  
• 5 direct en meteen: een tautologie
  
• 6 vierkante hectare: een pleonasme (een hectare is 10.000 m2)
• 7 een appeltje achter de hand houden: een verhaspeling van ‘een appeltje voor de dorst’ en ‘iets achter de hand houden’, dus een contaminatie
  
• 8 een ronde cirkel: een pleonasme (een cirkel is per definitie rond).
  

Opdracht 3, blz. 121

• 1 De combinatie ‘voorbij’ en ‘passeren’ is een contaminatie van ‘voorbijrijden’ en ‘passeren’; overigens kun je ook redeneren dat in ‘passeren’ al het begrip ‘voorbij’ zit; dan kun je ‘voorbijpasseren’ opvatten als een pleonasme.
  
• - De Poolse vrachtwagen probeerde de Nederlandse truck voorbij te rijden.
  
• - De Poolse vrachtwagen probeerde de Nederlandse truck te passeren.
  
• 2 De combinatie ‘refereert’ en ‘naar’ is een contaminatie van ‘refereert aan’ en ‘verwijst naar’.
  
• - In het artikel refereert de journalist aan zijn contacten met criminelen.
  
• - In het artikel verwijst de journalist naar zijn contacten met criminelen.
  
• 3 De combinatie ‘bedacht’ en ‘me’ is een verhaspeling van ‘bedacht (iets)’ en ‘herinnerde me’.
  
• - Opeens bedacht ik, dat mijn vriendin morgen jarig is.
  
• - Opeens herinnerde ik me, dat mijn vriendin morgen jarig is.
  
• 4 De combinatie ‘behoort tot’ en ‘een van de beste’ is een contaminatie van ‘behoort tot de beste…’ en ‘is een van de beste …’.
  
• - Dit boek behoort tot de beste die Mirjam Mous geschreven heeft.
  
• - Dit boek is een van de beste die Mirjam Mous geschreven heeft.
  

Opdracht 3

• 5 De combinatie ‘irriteer’ en ‘aan’ is een contaminatie van ‘het irriteert mij’ en ‘ik erger me aan’.
  
• - Dat slechte taalgebruik irriteert mij vreselijk.
  
• - Ik erger me vreselijk aan dat slechte taalgebruik.
  
• 6 De combinatie ‘maakt … uit’ en ‘onderdeel’ is een contaminatie van ‘maakt deel uit van’ en ‘is een onderdeel van’.
  
• - Een verblijf in China maakt deel uit van het lesprogramma Chinees.
  
• - Een verblijf in China is onderdeel van het lesprogramma Chinees.
  
• 7 Het woord ‘nachecken’ is een contaminatie van ‘nakijken’ en ‘checken’.
  
• - Voor je in het vliegtuig stapt, moet je checken of je geen zakmes bij je hebt.
  
• - Voor je in het vliegtuig stapt, moet je nakijken of je geen zakmes bij je hebt.
  
• 8 Hier is het woord ‘aanbelandt’ is een contaminatie van ‘aankomt’ en ‘belandt’.
  
• - Wie in Luilekkerland belandt, hoeft geen honger te lijden.
  
• - Wie in Luilekkerland aankomt, hoeft geen honger te lijden.
  

Opdracht 4

• 1 gratis … cadeau: een pleonasme (niet juist)
  
• 2 altijd en eeuwig: een tautologie; in dit geval een vaste combinatie die benadrukt dat iemand iets heel vaak doet (juist)
  
• 3 mondeling … bespreken: een pleonasme (niet juist)
  
• 4 jachten en jagen: een tautologie: in dit geval een vaste combinatie (juist)
  
• 5 naar elders … vertrokken: een pleonasme (niet juist)
  
• 6 als eerste … beginnen: een pleonasme (niet juist)
  
• 7 open en bloot: een tautologie: in dit geval een vaste combinatie (juist)
  
• 8 het rode bloed: een pleonasme (juist, want versierend).
  

Vorige week heeft hij zijn studie weer herstart.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Waarschijnlijk dat ze er wellicht nog achter komen.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Ik irriteer me aan dat geluid.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

De natte regen hield de hele middag aan.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Ik vrees dat ik het werkstuk overnieuw moet maken.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Onmiddellijk eiste zij dat hij meteen aan het werk ging.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Klassikaal: opdracht 5 (blz. 121-123)

Bespreken opdracht 5.1, blz. 121-123

• 1 nagenoeg:   bijna – synoniem
  
• 2 zucht:   sterke behoefte – omschrijving
  
• 3 epidemisch:  als een epidemie; zich zeer snel en wijd verspreidend – woorddelen
  
• 4 funest:  zeer schadelijk; slecht – omschrijving; context
  
• 5 bagatelliseren: afzwakken; behandelen als iets kleins en onbelangrijks – voorbeeld
  
• 6 ontwenning: poging om van een verslaving af te raken; het afkicken – woorddelen; omschrijving; context
  
• 7 kentering: verandering – synoniem
  
• 8 optie:  mogelijkheid – omschrijving
  
• 9 rolmodel: goed voorbeeld; iemand om na te volgen –omschrijving

Bespreken opdracht 5.1, blz. 121-123

• 10 pedagogen:   opvoedkundigen – synoniem
  
• 11 alert:   oplettend – tegenstelling
  
• 12 balans:   evenwicht – synoniem
  
• 13 motoriek:  beweeglijkheid; manier waarop je je beweegt – synoniem; voorbeelden; context
  
• 14 degeneratie: geleidelijke achteruitgang – synoniem
  
• 15 flexibel: lenig; soepel – synoniem (in ‘lenigheid)
  
• 16 pose: lichaamshouding; houding – synoniem; voorbeeld
  
• 17 linguïst: taalkundige – synoniem
  
• 18 onlosmakelijk: vast verbonden; niet scheidbaar – woorddelen
  
• 19 neerslachtig: ‘down’; depressief; droef gestemd – synoniem

Bespreken opdracht 5.1, blz. 121-123

• 20 kwalijke: slechte – voorbeelden
  
• 21 monter: opgewekt – synoniem
  
• 22 continue: onophoudelijke – synoniem
  
• 23 betrokkenheid: aandacht die je toont voor een ander – omschrijving; context
  
• 24 vanzelfsprekend: natuurlijk; logisch; begrijpelijk – woorddelen
  
• 25 mijmeren:  in gedachten verzonken zijn; vrij nadenken, zonder richting – omschrijving; context
  

Maken/huiswerk

Maak: 5.2 en 6.1 van Woordenschat H4, blz .121-123

Klaar? Maak dan opdracht 7!