Gedrag deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Gedrag deel 2

Sociaal gedrag t/m protocol

Sociaal gedrag

Het gedrag van soortgenoten naar elkaar noem je --> sociaal gedrag. Bij sociaal gedrag is een handeling van een dier (of een mens) een prikkel voor een handeling van een soortgenoot.

Bijvoorbeeld: je ziet een bekende lopen aan de overkant van de straat. Hij steekt zijn hand op, jij zwaait terug.

Sociaal gedrag

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag noem je een signaal. Het opsteken van de hand is een signaal aan een soortgenoot. Mensen en dieren gebruiken signalen om met elkaar te communiceren.

Gedrag van mensen

Waarden en normen
Waarden -->  zijn de dingen die mensen belangrijk vinden in het leven.
(respect, eerlijkheid,  rechtvaardigheid, vrijheid)

Normen --> zijn gedragsregels waarvan veel mensen vinden dat je je eraan moet houden. 

Norm = je mag niet stelen, Waarde = eerlijkheid 

Observatie en interpretatie

Het feitelijke gedrag dat je waarneemt – iemand steekt een hand op – noem je een observatie.

Bij een hond die kwispelt, is de observatie: de hond beweegt zijn staart op en neer. 

Wat jij denkt dat dit gedrag betekent, noem je de interpretatie. Bijvoorbeeld: de hond is blij (een andere interpretatie zou kunnen zijn: hij probeert een vlieg weg te jagen).

Signalen uitzenden

Als een signaal door een ander individu wordt waargenomen, is het voor dat individu een prikkel waarop het individu kan reageren. Het veranderen van kleur, het afgeven van een geur en het zingen zijn ook voorbeelden van het uitzenden van signalen.

Gedragssysteem

Gedragselement = Eén afzonderlijke handeling van een dier.
Een gedragselement beschrijft zo nauwkeurig mogelijk wat een dier doet. Voorbeelden van gedragselementen zijn: bijten, pikken, lopen, zitten, etc.

Een gedragssysteem = een groep gedragselementen die samen ergens voor zorgen. Voorbeelden van gedragssystemen bij dieren zijn bijvoorbeeld het verkrijgen van voedsel en het verdedigen en verzorgen van de jongen.

Sommige gedragingen worden altijd in een vaste volgorde uitgevoerd.

Je spreekt dan van een gedragsketen.

Een voorbeeld van een gedragsketen is het paringsgedrag van stekelbaarsjes.

Ethogram

Een nauwkeurige beschrijving van alle gedragingen van een dier wordt een ethogram genoemd.

Protocol

Een protocol is een door een onderzoeker gemaakte lijst van gedragselementen in de
waargenomen volgorde.

Huiswerk

Opgave 28 t/m 35 (zie teams)