HAVO 3 - Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

HAVO 3 - Het verteringsstelsel

HAVO 3 - Het verteringsstelsel

13/05/2025

Iedereen heeft een Ipad nodig

GEBRUIK JE EIGEN NAAM!

Er wordt gezegd wanneer je het wel of niet mag gebruiken.

LessonUp

Welke 4 functies kunnen voedingsstoffen vervullen?

Eiwitten

Koolhydraten

Vetten

Water

Mineralen

Vitaminen

Calcium, natrium, magnesium, ijzer

B, C, D, A, K

Wat weten jullie al over het verteringsstelsel?

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig om te kunnen functioneren. Voordat je cellen voedingsstoffen kunnen opnemen, moet je voedsel worden verteerd. Daarvoor zorgt het verteringsstelsel.

Vertering

Het verteringsstelsel is eigenlijk gewoon een hele lange buis van mond tot anus: het darmkanaal

(De organen komen volgende week!)

Vertering

Sommige voedingsstoffen kunnen door de wand van het darmkanaal opgenomen worden in het bloed: 

- Glucose

- Mineralen

- Water

- Vitaminen

Deze hoeven dus niet eerst verteerd te worden; ze kunnen gelijk het lichaam in. 

Andere voedingsstoffen worden moeten eerst verteerd worden:

- Eiwitten

- Meeste koolhydraten (suiker, zetmeel)

- Vetten

Deze moeten dus eerst verteerd worden voordat ze opgenomen kunnen worden. 

Vertering

Bij vertering worden grotere voedingsstoffen afgebroken tot kleinere verteringsproducten die wel door de darmwand heen het bloed in kunnen worden opgenomen. 

De afbraak (vertering) gebeurt in twee stappen:

Welke twee stappen denken jullie?

1. Voedsel in kleine stukjes verdelen door kauwen.

Welke voedingsstoffen kunnen gelijk opgenomen worden (hoeven dus niet verteerd te worden)?

1. Glucose, eiwitten, mineralen en vitaminen
2. Glucose, water, mineralen, vitaminen en vetten
3. Glucose, minerale, vitaminen en water
4. Ik heb geen idee

Hoe wordt de 'lange buis' genoemd die van mond tot anus gaat?

Stap 1: Kauwen

Je gebit bestaat uit tanden en kiezen.

Met hoektanden en snijtanden bijt je stukken van je voedsel af.

Kiezen hebben een knobbelige bovenkant. Daardoor kan voedsel tussen de kiezen worden fijngemalen. 

Stap 1: Kauwen

Je voedsel wordt hierdoor in kleinere stukken afgebroken.

Zo kun je eten beter doorslikken.

Doordat het voedsel in kleine stukjes wordt afgebroken, wordt het oppervlak van het voedsel vergroot.

Het proces van kauwen heet mechanishe vertering

Stap 2: Verteringssappen

Voedingsstoffen omzetten in verteringsproducten.

Dit gebeurt door middel van verteringssappen.

Verteringssappen worden gemaakt door verteringsklieren. Bij de mens zijn het:

- Speekselklieren

- Maagsapklieren

- Lever

- Alvleesklier

- Darmsapklieren

Stap 2: Verteringssappen

Verteringssappen zorgen ervoor dat de stoffen in je voedsel worden afgebroken tot steeds kleinere stoffen.

Hierbij worden stoffen omgezet in andere stoffen. Dit zijn scheikundige reacties.

Dit deel (stap 2) van de vertering noemen wij dan ook de chemische vertering.

Stap 2: Verteringssappen

Verteringssappen bevatten enzymen. 

Enzymen zijn stoffen die scheikundige reacties sneller laten verlopen.

De enzymen in verteringssappen helpen zo om de stoffen in je voedsel af te breken.

Door de mechanishe vertering (kauwen) zijn de voedingsstoffen beter bereikbaar voor enzymen. 

Wat gebeurt er tijdens stap 1 van de vertering?

1. Het oppervlakte van voedsel wordt vergoot
2. Enzymen helpen bij de afbraak van voedingstoffen
3. Voedingsstoffen worden afgebroken en opgenomen in het bloed
4. Ik heb geen idee

Waarom moet de mechanische vertering eerst voordat de enzymen hen werk kunnen doen?

Darmperistaltiek

In de wand van het GEHELE darmkanaal zitten kringspieren en lengtespieren.

Afwisseling tussen samentrekken en ontspannen van de spieren.

Hierdoor wordt het voedsel in de darm voortgeduwd.

Darmperistaltiek

Hierdoor wordt ook de voedselbrij gekneed en goed gemend met de verteringssappen.

Deze beweging van de darmwand noem je darmperistaltiek.

Opdracht

Vul de missende woorden in om het verhaal compleet te maken. 

Bij docent inleveren als je klaar bent.

Helemaal klaar?

Lees blz 97-100

Vragen 1, 2, 3

HUISWERK

Opdracht 4