Zenuwstelsel TA

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

zenuwstelsel

anatomische indeling

functionele indeling

Aan het einde van de les: 

Je hebt inzicht gekregen in de werking van het zenuwstelsel

Je hebt inzicht gekregen in hoe de prikkelverwerking verloopt

Je kent de verschillende functies van de hersenzenuwen  

Centraal - perifeer

1. Centrale zenuwstelsel : hersenen en ruggenmerg
2. Perifeer zenuwstelsel: Zenuwen vanuit ruggenmerg en hersenen

Hersenen

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Onderdelen van de hersenen

Hersenen

• 12 hersenzenuwen (aan iedere helft van je lichaam)
• 2 uit de grote hersenen
• 10 uit de hersenstam

Schrijf zoveel mogelijk namen van de hersenzenuwen op

Hersenzenuwen

I. Nervus olfactorius (Reukzenuw): Verantwoordelijk voor de reuk.

II. Nervus opticus (Oogzenuw): Vervoert visuele informatie van het oog naar de hersenen.

III. Nervus oculomotorius: Betrokken bij oogbewegingen, verwijding van de pupil en het openen van de oogleden.

IV. Nervus trochlearis: Betrokken bij een specifieke oogbeweging.

V. Nervus trigeminus: Heeft zowel sensorische (gevoel in het gezicht) als motorische functies (kauwen).

VI. Nervus abducens: Betrokken bij een andere oogbeweging.

VII. Nervus facialis: Verantwoordelijk voor gezichtsuitdrukking en smaakzin.

VIII. Nervus vestibulocochlearis: Betreft het gehoor en het evenwicht.

IX. Nervus glossopharyngeus: Speelt een rol bij slikken, smaak en het reguleren van speekselafscheiding in de keel en tong.

X. Nervus vagus: Een zeer brede zenuw die vitale organen, zoals hart, longen en spijsverteringsorganen, aanstuurt.

XI. Nervus accessorius: Stuurt de nek- en schouderspieren aan, zoals het omdraaien van het hoofd en het ophalen van de schouders.

XII. Nervus hypoglossus: Reguleert de tongbeweging. 

Ruggenmerg

- Vanuit de hersenstam door het wervelkanaal

- Romp en ledematen zijn met ruggenmerg verbonden

- Impulsen gaan via zenuwen naar het ruggenmerg en naar de hersenen

Perifere zenuwen

• Vanuit het ruggenmerg
• Naar alle spieren, huid, organen etc.
• Sensorische=voelen 
• Motorische = bewegen

Sensorische zenuwen

Hersenen krijgen info vanuit:

* sensorische zenuwen   (zien, horen, ruiken, voelen en proeven)

* van binnen uit het lichaam info over bloeddruk, temperatuur et

* van sensorische zenuwcel via het ruggenmerg naar hersenen 

Motorische zenuwen 

Vanuit de hersenen:

• terug naar ruggenmerg en via de motorische zenuw
• naar het doelorgaan, spier, klier

• Animaal:willekeurig= bewust aansturen. bv hand opsteken 
• Autonoom: onwillekeurig= geen bewuste invloed, bv hartslag is nu 80 pm

Onwillekeurige (autonome) zenuwstelsel)

• Besturen van levensfunctie zoals hart, bloedvaten, nieren, klieren enz
  
• Sympathische: Actie, kost lichaam energie
• Parasympatische: Rust ,geeft lichaam kracht en herstel 

Sympatisch

fight - flight

• Alert
• zweetklieren
• hartslag omhoog 
• stress systeem in actie
• lever geeft suikers af
• arm, been, buikspieren spannen aan

En parasympatisch?

Sleep de kenmerken naar het juiste zenuwstelsel

Heb je niet alles goed? Druk op reset.

Sympatisch zenuwstelsel

Parasympatisch zenuwstelsel

Stimulatie van de hartactiviteit en ademhaling

Opslag reservevoedsel

Bloedvatverwijding in spijsverteringsorgaan

Afgifte adrenaline

Minder energieverbruik

Toename zweetproductie

onderdelen zenuwcel (neuron)

Dendrieten: meerdere korte celuitlopers, deze geleiden de impuls naar het cellichaam.

Cellichaam: elk neuron heeft een cellichaam waarin zich de kern bevindt. 

Celkern: in de kern is de genetische code, ofwel het DNA opgeslagen, die bepaalt hoe de cel zich ontwikkelt en werkt.

Axon: één lange uitloper die zich uitstrekt naar een ander neuron,spier of klier.

Myeline: wit vettig materiaal dat zich om het axon bevindt. Maakt snellere impulsgeleiding mogelijk.

Synaps: is een speciaal gebied waar de zenuwprikkels van de ene zenuw overgaan op de andere en hier kunnen twee zenuwcellen communiceren. Dit gebeurt door het vrijkomen van chemische stoffen, de neurotransmitters

Dendriet

Cellichaam

Kern

Axon

Myelineschedel

Synaps

Impuls geleiding

• Vanaf begin axon "stroom" naar uiteinde
• Sprint tussen de insnoeringen 
• Aan het einde een synaps
• In de synaps blaasje leeggemaakt met neurotransmitter
• Neurotransmitter zorgt op de receptor voor nieuw stroompje

0

Een ........ is een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving

Een bepaalde invloed uit de omgeving noemen we een ........

Zintuigcellen zetten prikkels om in ......

Zintuig

prikkel

impulsen

Een ander woord voor zenuwcellen is?

1. Dendriet
2. Impulsen
3. Neuronen
4. Axon

Zenuwcellen hebben vertakte uitlopers

1. Juist
2. Onjuist

Een axon is?

1. Witte mergschede
2. Een lange uitloper van een neuron
3. Grijze stof
4. Een korte uitloper van een neuron