3.3 Het Feodale stelsel, deel II het leenstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.3 Het leenstelsel

Deze les

Ruime terugblik 3.2 - 3.3

Vervolg 3.3: feodaal stelsel

Opdrachten maken

Hoe ontstond de horigheid? Laat in je antwoord zien dat je weet wat horigheid betekent

Welke plichten die horigen hadden komen in de bron hiernaast terug? (klik op de bron om hem groter te maken)

Is deze bron betrouwbaar als je wil weten hoe Karel de Grote eruitzag? Leg je antwoord uit. Benoem meerdere punten.

Is deze bron betrouwbaar als je wil weten hoe Karel de Grote eruitzag?

Doelen 3.3

In de vorige les leerde je hoe het Frankische rijk werd bestuurd.

en hoe het zich ontwikkelde vanaf Karel de Grote.

Deze les leer je hoe het leenstelsel zich ontwikkelde.

De koning kan geen ambtenaren meer aanstellen die de boel regelen, want waar betaalt hij hen van?

Feodale stelsel

Kenmerkende aspecten:

• Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
  
  

Definitie(s):

• feodaal stelsel = politiek stelsel waarbij vazal in dienst was van een leenheer (vorst / edele). Vazallen betaalden belasting en boden krijgsdienst in ruil voor land en bescherming. 

Feodale stelsel

Leenheer geeft land in leen aan leenman / vazal. 

Vazallen zwoeren de leenheer trouw en boden krijgsdienst / spraken recht in ruil voor land en bescherming.

Van Romeinen naar feodalisme

• Val Romeinse Rijk --> 
• Onveiligheid --> 
• Handel neemt af --> 
• Geld verdwijnt --> 
• Nieuwe vorm van bestuur nodig (want leenheer kan geen ambtenaren meer betalen om te besturen) --> 
• Ontstaan feodalisme

Nadelen

• Ongehoorzaamheid: door grote afstand volgde leenman niet altijd bevel op.

• Leenman ging zijn leen zien als erfelijk bezig  en aan erfgenamen nalaten (zeker na Karel de Grote)

De volgende vragen gaan over

Het hofstelsel  (lokaal, economisch systeem)

 Het feodaal stelsel (landelijk, politiek systeem)

Pak je laptop er weer bij

Een boer werkt een deel van de tijd op het land van de heer.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Midden in het dorp staat de tiendschuur. Daarin worden goederen opgeslagen die als belasting zijn afgedragen aan de kerk.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Het land is te groot om door één man bestuurd te worden. Daarom worden er vrienden aangesteld die trouw zweren aan de koning en namens hem in een deel van het land regeren.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Wanneer er een oorlog uitbreekt, is een vazal verantwoordelijk voor het zoeken van zoveel mogelijk ridders die mee kunnen vechten met de koning.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Welke uitspraken (!) zijn juist?

1. De leenmannen leverden hun leenheer voetsoldaten en ridders.
2. In het feodale stelsel legden de leenheer een eed van trouw af aan de leenman.
3. In het feodale stelsel liet een koning als leenheer gebieden besturen door edelen (leenmannen, vazallen).
4. Na Karels dood gingen vazallen hun leen zien als erfelijk bezit en gaven ze zelf ook land in leen uit aan lageren heren.

Leg uit waarom de afbeelding bij het kenmerkend aspect past. 'Op de afbeelding zie ik ..., dat past bij ..., want ...

Leg uit wat het voordeel is voor de koning om een bisschop als leenman te hebben.

Aan de slag

Wat: Maak opdracht 1 t/m 7 van paragraaf 3.4 (= huiswerk)

Waarom: Verwerken lesstof, voorbereiding toets

Hoe: Zelfstandig & stil

Hulp: Overleg eventueel zachtjes, daarna pas docent vragen

Tijd: Rest van de les

Uitkomst: Controleer je antwoorden via Teams