4.2 Steden en burgers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Steden en burgers

De tijd van steden en staten

...uitleggen hoe er weer handel kwam

...uitleggen hoe een stad werd bestuurd

...uitleggen hoe burgers zich beschermden

Aan het einde van de les kan je...

Hoofdstukquiz

Klassikale uitleg

Zelfstandig werken

Toets bespreken

DOEN

§4.2 Steden en burgers

§4.3 Leven in de stad

§4.4 De eerste staten

Herhaling

§4.2

Steden en burgers

A

De handel groeit

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe er weer handel kwam

Begrippen:

• markt

B

De rechten van de stad

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe een stad werd bestuurd

Begrippen:

• stadsrechten

C

Wetten en veiligheid

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe burgers zich beschermden

Begrippen:

• schout
• schutterij

Rond het jaar 1000 steeg de opbrengst van de landbouw:

• Er was meer land wat geschikt was als landbouwgrond
• Uitvindingen:
  - ijzeren ploeg
  - halsjuk 

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe er weer handel kwam

Begrippen:

• markt

§4.2

Steden en burgers

A

DeBoze burgers

De handel groeit

Voedsel werd geruild op de markt. 

Een markt ontstond op kruispunt van wegen en rivieren en bij kastelen of kloosters.

Steeds meer mensen gingen bij die markt wonen, zo ontstonden dopjes die uitgroeiden tot steden. 

§4.2

Steden en burgers

A

DeBoze burgers

De handel groeit

Een stad werd bestuurd door de heer die in zijn kasteel woonde.

Inwoners van de stad wilden zelf hun stad besturen. Die mochten zij als ze stadsrechten kochten.

Dit zorgde voor bepaalde rechten:

• eigen munt maken
• stadsmuur bouwen

Dit zorgde ook voor plichten:

• de heer belasting betalen. --> leger

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe een stad werd bestuurd.

Begrippen:

• stadsrechten

§4.2

Steden en burgers

B

DeBoze burgers

De rechten van de stad

In het bestuur van een stad zaten rijke burgers, zoals kooplieden. 

Minder rijke burgers mochten niet meepraten. 

Steden aan rivieren werden erg rijk. Zij vroegen tol aan langsvarende schepen.

§4.2

Steden en burgers

B

DeBoze burgers

De rechten van de stad

Platteland

De heer is de baas

Boeren zijn niet vrij

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe burgers zich beschermden.

Begrippen:

• schout
• schutterij

§4.2

Steden en burgers

C

DeBoze burgers

Wetten en veiligheid

Stad

Rijke burgers zijn de baas

Burgers zijn vrij

Horigen proberen naar de stad te verhuizen

§4.2

Steden en burgers

C

DeBoze burgers

Wetten en veiligheid

De heer had ook nog macht in de stad.

Hij benoemde de schout, de voorzitter van de rechtbank.

Hij moest misdrijven op lossen.

Bestuurders maakten ook de regels en bedachten de straffen:

• radbraken
• vierendelen
• schandpaal
• ophangen
• verminken

§4.2

Steden en burgers

C

DeBoze burgers

Wetten en veiligheid

De schutterij verdedigde de stad:

• beschermde bij aanval, oproer of brand
• aanwezig bij belangrijk bezoek
• aanwezig bij feesten en optochten
• hielden de wacht bij de stadsmuur