Het einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Afnemende spanningen

Twee grootmachten..

Als een van de twee de kernwapens in zou zetten:

vernietiging, atoomoorlog.

Na Cubacrisis: hotline tussen Washington en Moskou voor direct overleg.

Gesprekken over vermindering kernwapens, want situatie was vooralsnog:

M.A.D

"On no account to be used - because the enemy might retaliate"

(Onder geen voorwaarden gebruiken omdat de vijand zou kunnen terugslaan)

Nucleaire afschrikking.

Vanaf 1972

Sovjet Unie en de VS sloten een verdrag wat grenzen stelt aan hoeveelheid kernwapens die beiden mogen bezitten.

Een periode van afnemende spanning volgt in jaren 70.

Detente

• Gevolg: meer verzet Oostblok tegen Moskou:

Tsjecho-Slowakije, Alexander Dubcek. Hervormingen zoals censuur afschaffen, meerdere partijen in politiek toestaan. 

• Gevolg:

Praagse Lente - militair ingrijpen door SU..

Aan het werk:

Paragraaf 4, vraag 1 t/m 4

Een gat in het IJzeren Gordijn..

Wel minder spanning maar nog grip van communistische regeringen op bevolking:

• censuur, geheime politie, arrestaties
• Het ging economisch bergafwaarts in Oostbloklanden (die vijfjarenplannen..)
• Westen: juist welvaart na groei en ontwikkeling
• 1985: Michael Gorbatsjov aan de macht. Hij begreep dat de wapenwedloop te duur was en dat er modernisering moest komen:

Glasnost en Perestrojka

• Glasnost = Openheid, vrijheid van meningsuiting werd toegestaan
• Perestrojka = hervorming van economie

• Grip op satellietstaten verminderen
• Vrije verkiezingen Sovjet Unie in 1989, communistische partij niet meer alleen aan de macht.
• Grenzen satellietstaten meer open, Oostenrijk en Hongarije bijvoorbeeld

Aan het werk:

Paragraaf 4 Koude Oorlog, vraag 5 t/m 7

Het einde van de Sovjet Unie

Communistische regeringen in Oostbloklanden kregen het steeds moeilijker. Moskou was niet actief in helpen bij bevolking in bedwang houden, leger stuurde geen tanks meer.

• DDR: bevolking massaal in protest, regering luisterde niet.
• 4 november 1989 meer dan 500.000 mensen demonstrerend in Oost-Berlijn. 
• Antwoord regering: vrijer reizen mogelijk (hoe? hadden leiders weinig over nagedacht..)
• Gevolg: 

9 november 1989

Tienduizenden Oost-Berlijners trokken naar de Muur: konden ze er zo maar door? Zeker.

Grenswachten deden niets. Verbazing en feest, Muur werd afgebroken. 

De muur was gevallen.

Gevolg:

Grens verdwijnt op meer plekken, Gorbatsjov en George Bush Sr. zochten toenadering, eind 1991: Sovjet Unie gevallen. Rusland en nog 14 andere staten blijven over, de Koude Oorlog was voorbij.

Na 1991, einde SU:

Aan het werk:

Paragraaf 4 Koude Oorlog 

vraag 8 t/m 10