BS4 Het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Planning

- Korte terugblik laatste les: m.b.v. het huiswerk

- Basisstof 4: Het zenuwstelsel

Huiswerk

opdracht 4 en 5

Blz: 106 en 107

+

Opgaven werkblad

Beschrijf de weg van licht en impulsen als je beeld ziet.

Beschrijf de weg van licht en impulsen als je beeld ziet.

bijziend

verziend

Bijziend

Verziend

Je ziet dichtbij, maar niet in de verte

Je ziet in de verte, maar niet dichtbij

Verloop van de les

• Herhaling
• Uitleg + opdrachten maken en samen bespreken
• Aan de slag met huiswerk 

Wat is een prikkel?

Waar in het oog liggen de meeste zintuigcellen?

Waar dient oorsmeer voor?

5.4 Het zenuwstelsel

Zintuigcellen geven impulsen door aan zenuwen. 

De zenuwen geleiden de impulsen naar de hersenen. 

De hersenen sturen impulsen naar spieren en klieren.

Lesdoelen

• Je kunt de bouw en functies van het zenuwstelsel beschrijven
• Je kunt de bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven
• Je kunt een reflexboog beschrijven 

Zenuwstelsel

centrale zenuwstelsel (CZS): hersenen en ruggenmerg

Zenuwen verbinden het CZS met alle lichaamsdelen 

Functies zenuwstelsel:

• het verwerken van impulsen afkomstig van zintuigen

• het regelen van de werking van spieren en klieren

Werking zenuwstelsel

1. Zintuigen vangen de prikkels op
2. Zintuigcellen zetten deze om in impulsen
   
3. Impulsen gaan via de zenuwen naar het ruggenmerg
   
4. Via ruggenmerg naar de hersenen
   
5. De hersenen verwerken de impulsen, wat zorgt voor bewustzijn
   
6. De impulsen gaan via de zenuwen naar de spieren en klieren
   
7. De spieren en klieren zorgen voor bepaalde reactie 

Klier: een orgaan dat bepaalde stoffen produceert, bijv. zweetklieren, talgklieren en speekselklieren

Zenuwcel

Cellichamen liggen in of vlak bij het CZS

Zenuw

• Impulsen gaan niet via één uitloper, maar via duizenden tegelijk.
• Zenuw: een bundel uitlopers van zenuwcellen
• Elke uitloper heeft een isolatielaagje → voorkomt storingen.
• Rond de hele zenuw zit een stevige beschermlaag.

zenuwen kunne wel 1 meter lang zijn!

De ligging van zenuwen

Zenuwen verbinden het CZS (hersenen en 

ruggenmerg) met alle lichaamsdelen.

Delen van het hoofd en de hals → 

rechtstreeks verbonden met de hersenen.

Delen van de romp en ledematen → 

verbonden met het ruggenmerg.

Impulsen gaan via het ruggenmerg

naar de hersenen.

3 typen zenuwcellen

1. gevoelszenuwcel
2. schakelcel
3. bewegingszenuwcel

Opdracht maken

samen opdracht 1+2 maken

Impulsen

Bewuste reactie-> impuls gaat van zintuigen naar hersenen

Reflex-> vaste, snelle, onbewuste reactie op een bepaalde prikkel. Impuls gaat via zintuigcellen naar ruggenmerg.

Reflexboog

Ruggenmerg

Opdracht werkblad

Zet de stappen van een bewuste reactie en die van een reflexboog op de juiste volgorde

Leerdoelen

• Je kunt de bouw en functie van het zenuwstelsel beschrijven
• Je kunt te bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven
• Je kunt een reflexboog beschrijven 

Huiswerk

Leren voor SO - thema 5

basisstof 1; je omgeving waarnemen

basisstof 3; horen en zien

basisstof 4; het zenuwstelsel